.
Święty opat i wyznawca (ok.620-672).Znany również pod imieniem: Chad z Yorku, Ceadda, Cedda.
Ratusz w Lichfield
Witraż z katedry, 1813r.
Św. Czad urodził się około 620 roku w Nortumbrii, w bardzo pobożnej rodzinie. Wraz ze swoim trzema bracmi, św. Ceddem, św. Cynibilem i Caelinem, pobierał nauki u św. Aidana w klasztorze w Lindisfarne. Św. Czad studiował łacinę i astronomię. Jako zakonnik udał się do Irlandii około roku 651, w drodze towarzyszył mu św. Egbert. Pod koniec roku 650 św. Czad, św. Cynibil i Caelin, zostali wyświęceni na kapłanów i pospieszyli z pomocą św. Ceddowi, gdy zakładał Lastingham.
Krypta w Lastingham
Gdy św. Wilfryd z Yorku, który po konsekracji na biskupa Yorku, wyruszył do Galii
i pozostawał tam tak długo, że król Oswy ogłosił wakat na biskupiej stolicy i wyznaczył św. Czada jako biskupa Yorku. Ten niechętnie przyjął godność biskupią, ale gorliwie spełniał obowiązki pasterza swojej diecezji, przemierzając ją pieszo wzdłuż i wszerz, głosząc wszędzie Słowo Boże. Gdy św. Wilfryd wrócił w roku 666, św. Teodor, arcybiskup Canterbury zadecydował, że konsekracja św. Czada była nieważna. Święty przyjął decyzję arcybiskupa z pokorą, mówiąc że przyjął stanowisko biskupa przez posłuszeństwo i zrzeka się tego stanowiska również przez posłuszeństwo. Św. Teodor zdumiony i poruszony cnotami św. Czada, że mianował go biskupem Lichfield w 669 roku.
Święty założył wiele klasztorów, między innymi w Lindsey i Barrow, podróżował nieustannie nauczając, zreformował życie zakonne w swojej diecezji. Zbudował katedrę na ziemi, która była miejscem męczeńskiej śmierci 1000 chrześcijan zamordowanych przez pogan, w czasie prześladowań w 303 roku.
Gdy pewnego dnia synowie króla Wulferyka, Wulfadyk i Rufin, wyruszyli do miejsca, gdzie przebywał św. Czad, żeby go pojmać i uwięzić, zastali go na modlitwie. Zdumieni zobaczyli jak od Świętego bije delikatne, bardzo jasne światło. Porażeni jego pobożnością i aurą świętości jaka go otaczała upadli przed nim na kolana, prosząc o chrzest.
Zmarł w opinii świętości dnia 2 marca 672 roku w Lichfield, po krótkiej chorobie, przypuszczalnie zarażony dżumą. Został pochowany w kościele p.w. Matki Bożej, który później stał się częścią katedry. Jego grób słynął z cudów uzdrowienia i przez całe średniowiecze podążały do niego pielgrzymki. Na rozkaz Henryka VIII zlikwidowano sanktuarium, a ówczesny proboszcz ukrył relikwie u swoich bratanic, Brygidy i Katarzyny Dudley. Święte szczątki ponownie odkryto w 1651 roku, gdy umierający rolnik Henryk Hidgetts z Sedgley wezwał księdza, o. Piotra Turnera SJ, aby się wyspowiadać. Wyznał księdzu, że w głowie jego łoża są ukryte relikwie św. Czada i polecił żonie, aby oddała je duchownemu. Ten zabrał je do opactwa św. Bertina w Saint-Omer. Po złagodzeniu restrykcji relikwie znalazły się na początku XIX wieku w kaplicy sir Tomasza Fitzherberta-Brockhole'a w Stone. Po śmierci sir Tomasza, jego spowiednik, ks. Beniamin Hulme odkrył skrzynkę zawierającą relikwie i przekazał je biskupowi Tomaszowi Walshowi, wikariuszowi apostolskiemu w 1837 roku. Zostały uroczyście złożone w 1841 roku w katedrze p.w. św. Czada w Birmingham.
W 1985 roku oksfordzkie Laboratorium Archeologiczne zbadało kości Świętego, potwierdzając ich autentyczność. Część relikwii znajduje się w katedrze w Lichfield.
Katedra p.w. św. Czada w Birmingham
Od 1919 roku w sobotę poprzedzającą dzień wspomnienia św. Czada w katedrze
w Birmingham sprawowana jest uroczysta Msza Święta z procesją, w czasie której niesione są jego relikwie.
Głównym źródłem informacji o życiu św. Czada jest historia Kościoła spisana przez św. Bedę Czcigodnego.
Patron:
Archidiecezji Lichfield i Diecezji Birmingham.
Ikonografia:
Przedstawiany w stroju biskupa, trzymający katedrę w Lichfield. Jego atrybutami są: gałązka winorośli, katedra, pastorał, mitra.
Varia:
Dzień św. Czada był uważany w Anglii za najbardziej pomyślny dzień na wysiew bobu (Vicia faba).
.