.
Święci męczennicy (zm. 304).
Św. Marcelin i św. Piotr
Figury przed bazyliką w Seiligenstadt
Św. Marcelin był rzymskim księdzem, a św. Piotr otrzymał święcenia niższe - egzorcysty. Obaj byli znani ze swej pobożności, poświęcenia w nawracaniu pogan i niestrudzonego głoszenia Ewangelii.
Męczeństwo św. Marcelina i św. Piotra
Bazylika pw. św. Marcelina i św. Piotra w Rzymie
mal. Guido Lapis, obraz w ołtarzu głównym
W czasie prześladowań za cesarza Dioklecjana zostali uwięzieni. Dzięki św. Piotrowi nawrócił się dozorca więzienia Artemiusz, ze swą żoną Kandydą i córką Pauliną, a św. Marcelin udzielił im chrztu. Święci zostali skazani na śmierć przez sędziego Serenusa (Sewerusa), wyrok wykonano 2 czerwca 304 roku. Kazano im wykopać grób w Czarnym Lesie (Silva Nigra), za murami Rzymu, aby chrześcijanie nie mogli znaleźć miejsca egzekucji i pochować ciała.
Męczeństwo św. Marcelina i św. Piotra
"Speculum historiale" Wincenty de Beauvais, XVw., Paryż
Ścięto im głowy i wrzucono do przygotowanego przez nich samych grobu. Ich ciała odnalazły dwie pobożne matrony rzymskie, Lucylla i Firmina, pochowały je przy drodze labikańskiej (Via Labicana), obok św. Tyburcjusza, przy dwóch wawrzynach.
Bazylika pw. św. Marcelina i św. Piotra w Rzymie
Kult obu Świętych był bardzo żywy, o czym wspomina papież św. Damazy, opisując w nagrobnym epitafium, iż w dzieciństwie usłyszał o męczennikach i ich ostatnich chwilach z ust kata, który wykonał na nich wyrok śmierci.
Św. Konstantyn wybudował bazylikę nad miejscem ich pochówku, w miejsce zniszczonej przez Gotów świątyni. W niej została pochowana również matka cesarza, św. Helena. Od VII wieku grób Świętych stał się miejscem licznych pielgrzymek.
W 1253 roku papież Aleksander IV przeniósł relikwie do pobliskiego kościoła wybudowanego przez papieża Syrycjusza w IV wieku, który poświęcono św. Marcelinowi i św. Pawłowi.
Wnętrze bazyliki pw. św. Marcelina i św. Piotra w Rzymie
Papież Grzegorz IV wysłał ich relikwie do Galii, stamtąd trafiły przez sekretarza Karola Wielkiego, Einharda, który po śmierci ukochanej żony przywdział habit, do ufundowanego przez niego opactwa w Seiligenstadt.
Relikwie czaszki św. Piotra były przechowywane w opactwie św. Dionizego (Saint-Denis) w Paryżu, ale w 1794 roku relikwię zniszczono, a sam relikwiarz przetopiono. Część relikwii znajduje się w katedrze pw. Wniebowzięcia NMP w Cremonie, w sarkofagu umieszczonym w transepcie.
Katakumby św. Marcelina i św. Piotra w Rzymie
fot. Joseph Wilpert, 1903
Imiona św. Marcelina i św. Piotra zostały przez papieża Wigiliusza umieszczone w Kanonie Rzymskim.
Ikonografia:
Najczęściej przedstawiani razem, w czasie męczeńskiej śmierci. Św. Marcelin jest ubrany w ornat, a św. Piotr - dalmatykę. Ich atrybutami są: palmy, tonsury, a także kielich i hostia (św. Marcelin), krzyż i księga (św. Piotr).
.