.
Święty papież i wyznawca (zm. 254).
Następca papieża św. Lucjusza I, został wybrany papieżem w 254 roku.
Był dwudziestym trzecim papieżem (wg listy kard. Mercati z 1942).
Pochodził z rodziny rzymskiego patrycjusza Jowiusza. Był archidiakonem
za św. Lucjusza I, po jego śmierci został wybrany następcą św. Piotra. Papieska konsekracja miała miejsce 12 maja 254 roku.
Za pontyfikatu św. Stefana miał miejsce spór o ważność chrztu otrzymanego
w herezji. Papież stanął na stanowisku, że zgodnie z apostolską tradycją nie trzeba udzielać powtórnego chrztu, a jedynie należy nałożyć ręce na znak pokuty. Wtedy doszło do zerwania jedności Kościoła afrykańskiego i małoazjatyckiego z Rzymem, a mediacji podjął się św. Dionizy z Aleksandrii. Trudności te "rozwiązały" nowe prześladowania Kościoła jakie wybuchły w 257 roku, za panowania cesarza Waleriana.
Św. Stefan nakazał również, aby szaty i bielizna ołtarzowa nie były wykorzystywane do innych celów niż liturgiczne. Był zwolennikiem nierozerwalności małżeństwa i miał wprowadzić zwyczaj wymiany pierścieni zaręczynowych.
Ukamienowanie św. Stefana
Kościół p.w. św. Stefana w Pizie, Toskania
Zmarł 2 sierpnia 257 roku. Według Liber Pontificalis i Brewiarium Romanum miał zginąć śmiercią męczeńską.
Został pochowany na cmenarzu św. Kaliksta, a jego doczesne szczątki przeniósł papież św. Paweł I do kościoła św. Sylwestra (San Silvestro), gdzie odnaleziono je
w 1596 roku. Papież Klemens VIII nakazał złożenie relikwii w głównym ołtarzu.
Kościół p.w. św. Stefana w Pizie, Toskania
Później relikwie przeniesiono do kościoła p.w. św. Stefana (San Stefano dei Cavalieri) w Pizie. Relikwia głowy jest przechowywana w srebrnym relikwiarzu w katedrze
w Hvarze (wł. Lesina). W 1899 roku została wprowadzona do miasta w uroczystej procesji, w której brał udział kard. Józef Sarto, przyszły św. Pius X.
Katedra p.w. św. Stefana w Hvarze, Dalmacja
W 1839 roku po dodaniu pod datą 2 sierpnia wspomnienia św. Alfonsa Liquori, wspomnienie św. Stefana zostało zredukowane do kommemoracji we Mszy o św. Alfonsie. W 1969 roku jego imię usunięto z Kalendarza Rzymskiego, ale zgodnie z Ogólnym Wprowadzeniem do Mszału Rzymskiego można celebrować 2 sierpnia Mszę o św. Stefanie, chyba że w lokalnym Kościele w tym dniu przypada obowiązkowe wspomnienie.
Patron:
Hvaru.
Ikonografia:
Przedstawiany w stroju papieskim. Jego atrybutem jest: krzyż, paliusz, pastorał.
Lektura:
bł. Jakub de Voragine "Złota legenda" - "Żywot św. Stefana papieża"
.