Znany również jako: Hugon, Hugo z Semur, Hugo Wielki.
"Calendarium Annuale Benedictinum"
Aegidius Ranbeck, Augsburg 1677
Urodził się 13 maja 1024 roku w burgundzkim Semur, w rodzinie hrabiego Dalmazio i Aremburgi z Bergy. Miał ośmioro rodzeństwa. Ojciec przeznaczył go do stanu rycerskiego, ale Hugo od wczesnych lat pragnął się uczyć i zostać kapłanem. Początkowe nauki pobierał u stryja swej matki, św. Hugo z Auxerre.
Mając 14 lat wstąpił do nowicjatu opactwa w Cluny, gdzie pozostawał pod opieką św. opata Odylona. W klasztorze zaprzyjaźnił się z mnichem Hildebrandem, późniejszym papieżem św. Grzegorzem VII. W 1044 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Szanowany wielce za swoją pobożność, mądrość i czystość obyczajów, mając zaledwie 25 lat, został wybrany w 1049 roku szóstym opatem kluniackim.
Św. Hugo Wielki, cesarz Henryk IV i Matylda Toskańska
Poważany w całym chrześcijańskim świecie, a jego rady zasięgali papieże i cesarze, żadne ważniejszy wypadek w Europie, żaden większy synod bez św. Hugona się nie odbywał. Papież Leon IX udając się do Rzymu, zabiera go na synod w Reims (1049r.), a stamtąd do Moguncji (1049r.), w końcu do Rzymu (1050), gdzie zajmowano się sprawą Berengariusza. Otrzymał nominację na legata w Węgrzech. Papież Stefan X często zapraszał św. Hugona do Rzymu, a Mikołaj II mianował go legatem na Francję. Jako legat występuje na synodach w Tuluzie i Awinionie. Papież Grzegorz VII, przyjaciel z Cluny, wezwał go do Rzymu, aby wspierał go radą w jego walkach o reformy. Na synodach św. Hugo występował zdecydowanie przeciw symonii, konkubinatowi i inwestyturze. Będąc ojcem chrzestnym cesarza Henryka IV nieraz swym wpływem łagodził spory pomiędzy nim a papieżem.
Urban II nadał św. Hugonowi przywilej noszenia mitry, dalmatyki, rękawiczek i sandałów, rozciągając go również na następców świętego opata.
Pozostałości kościoła w Cluny
Jego dziełem jest trzecia, największa rozbudowa opactwa. Do czasów rozbudowy bazyliki św. Piotra w Rzymie w XVI wieku, kościół w Cluny był największym kościołem w Europie.
Zmarł 28 kwietnia 1109 roku w Cluny, został pochowany w kościele opactwa. Nad jego grobem miały miejsce liczne cuda. Uroczysta translacja relikwii miała miejsce 1 stycznia 1120 roku, w czasie wizyty papieża św. Kaliksta II w Cluny. Sto lat później relikwie złożono w nowym rzeźbionym sarkofagu.
W 1562 roku hugenoci zbezcześcili i spalili relikwie świętego opata.
Patron:
Chorych na gorączkę, wzywany w obronie przed nią.
Ikonografia:
Przedstawiany jako opat w benedyktyńskim habicie. Jego atrybutem jest: pastorał, mitra, klasztor, księga.
.