13 kwietnia 2010

Św. Hermenegild

.
Święty książę i męczennik (ok.564-586).

Znany również pod imieniem: Ermenegild.

Antonio Estela, 1583-85
Real Colegio Seminario del Walencia

Urodził się w Toledo około roku 564 w rodzinie wizygockiego króla Leowigilda i Teodozji, jego bratem był św. Rekkared. Jego ojciec, Leowigild, objął władzę w królestwie toledańskim w roku 569, po kilkudziesięciu latach anarchii i walk o władzę. Był znakomitym monarchą, ale w swoich dążeniach do umocnienia państwa oparł się na arianizmie. Matka Hermenegilda, katoliczka Teodozja, była córką Seweriana z Kartageny. Jej rodzeństwem byli: św. Leander, św. Izydor z Sewilli, św. Fulgencjusz i św. Florentyna.

Apoteoza św. Hermenegilda
Francisco de Herrera St., 1610r.
Museo de Bellas Artes w Sewilli

Teodozja pragnęła synów wychować w wierze katolickiej, ale niestety przedwczesna śmierć pokrzyżowała jej plany. Król ożenił się ponownie z Goswintą, zagorzałą arianką. Piętnastoletni Hermenegild został ożeniony z frankijską księżniczką Ingundą, córką Sigeberta I i Brunhildy. Ingunda była katoliczką, więc Goswinta próbowała nakłonić ją do zmiany wyznania, a gdy młoda księżniczka nie uległa jej namowom, zapanowała między nimi nieskrywana wrogość.

Leowigild przydzielił św. Hermenegildowi we władanie południową część Hiszpanii - Betykę, której stolicą była Sewilla. Młodzieniec wraz z żoną znaleźli się pod wpływem św. Leandra, biskupa Sewilli, w krótkim czasie królewicz nawrócił się i przyjął chrzest w roku 579.

Św. Hermenegild w więzieniu
Juan Carreno de Miranda, 1656r.
Museo de Ballas Artes de Asturias w Oviedo

Leowigild odebrał synowi tytuł królewski, wydał dekret zabraniający konwersji na katolicyzm, a na synodzie zwołanym przez siebie zmusił podległych mu biskupów do zatwierdzenia swojej uchwały, jednocześnie rozpoczynając prześladowania katolików. Św. Hermenegild nie tylko nie posłuchał ojca nawołującego go do porzucenia wiary, ale stanął na czele buntu broniącego katolików. Leowigild wyruszył przeciw nim z potężną armią, przed którą przez rok bronili się w Sewilli. Zmuszony do ucieczki królewski syn schronił się najpierw w Kordobie, potem w twierdzy w Osseto. Wojska spaliły twierdzę, a książę schronił się w kościele. Leowigild obiecał mu, że jeśli dobrowolnie odda się w jego ręce i wyrazi skruchę, to on okaże mu łaskę.

Francisco de Goya, ok. 1810r.
Museo Lazaro Galdiano w Madrycie

Hermenegild uwierzył ojcu, opuścił kościół, przepraszając za wszczęty bunt, ale król złamał dane słowo i kazał go wtrącić do lochu w Tarragonie. Ingunda wraz z synem próbowała ratować się ucieczką do Austrazji, ale została złapana przez wojska bizantyjskie i drogą morską przewieziona do Konstantynopola, zmarła w czasie przerwy w podróży, u wybrzeży Afryki. Ich syn Atanagild dostał się pod opiekę cesarza bizantyjskiego Maurycjusza. Król obiecał św. Hermenegildowi wolność i przywrócenie korony w zamian za wyparcie się wiary katolickiej.

Śmierć św. Hemenegilda
Alonso Vasquez, 1602r.
Museo de Bellas Artes w Sewilli

Św. Hermenegild stanowczo odrzucił propozycję ojca. Przed Wielkanocą 586 roku Leowigild wysłał do więzienia, w którym trzymał syna, ariańskiego biskupa, aby ten przemówił księciu do rozsądku. Ten ostatni zganił duchownego, że powinien się wstydzić, że wiedzie lud na zatracenie. Tym samym królewski syn wydał na siebie wyrok śmierci. Ścięto mu głowę w Wielki Piątek 13 kwietnia 586 roku.

Apoteoza św. Hermenegilda
Francisco de Herrera Mł., 1654r.
Museo del Prado w Madrycie

Św. Leander, na prośbę umierającego i dręczonego wyrzutami sumienia Leowigilda, doprowadził do nawrócenia księcia Rekkareda, co pociągnęło prawie całą ludność wizygocką do konwersji na katolicyzm.

Kościół pw. św. Hermenegilda w Sewilli

Kult św. Hermenegilda został rozpropagowany przez jezuitów. Kanonizował go 13 kwietnia 1586 roku papież Sykstus V, a papież Urban VIII rozciągnął jego wspomnienie na cały Kościół. Relikwie znajdowały się w jezuickim kościele pw. św. Hermenegilda, później przeniesione zostały do Eskurialu. Kościół pełnił funkcję baraków, siedziby Kortezów i andaluzyjskiego parlamentu, teatru, a obecnie galerii sztuki.

Patron:
Sewilli, konwertytów. Wzywany w obronie przed suszą, powodziami, burzą.

Ikonografia:
Przedstawiany jako młodzieniec w zbroi, książę z heretyckimi biskupami u stóp.
Jego atrybutami są: krucyfiks, łańcuch, regalia królewskie, wieniec z róż, siekiera, topór.

Gwiazda Orderu św. Hermenegilda

Varia:
Król Ferdynand VII Hiszpański w 1815 roku ustanowił Królewski i Rycerski Order św. Hermenegilda (Real y Militar Orden de San Heremenegildo), przyznawany za wierną służbę. Order ma cztery klasy, z wstążką  w kolorze magenty z dwoma białymi paskami.

W kościele p.w. św. Wincentego (w 1997 roku przekazany przez papieża Jana Pawła II i kard. Henryk Gulbinowicza kościołowi greckokatolickiemu), w ołtarzu św. Jana Chrzciciela, znajduje się drewniana polichromowana figura św. Hermenegilda.

We włodawskim kościele oo. paulinów p.w. św. Ludwika w ołtarzu głównym znajduje się również polichromowana rzeźba Macieja Polejowskiego z XVIII wieku.
.