13 stycznia 2010

Św. Remigiusz z Reims

Święty biskup i wyznawca (437-533).

Znany również pod imieniem: Rimediusz, Remediusz.

Urodził się w 437r., w pikardyjskim Cerny-en-Laonnis w rodzinie szlacheckiej. Jego matką była św. Celina, ojciec Aemilius - hrabią Laonu. Narodziny Remigiusza przepowiedział jego matce pobożny pustelnik Montanus. Jego niania Balsamia jest również czczona w Reims z przydomkiem Nutrix (Karmicielka), a jej syn Celsiniusz był uczniem Remigiusza i w Laonie jest znany pod imieniem św. Souffina. Remigiusz pobierał nauki w Reims, najprawdopodobniej w szkole kanoników przy katedrze, był znany ze swej pobożności, pilności i mądrości, dlatego w wieku 22 lat został wybrany piętnastym biskupem Reims, jako następca Wennadiusza.

Z pomocą św. Gastona z Arras i św. Klotyldy, burgundzkiej księżniczki, która była żoną Chlodwiga, udało mu się nawrócić króla Franków i w Wigilię Bożego Narodzenia 496r. ochrzcił go w kościele Najświętszej Marii Panny w Reims. Św. Grzegorz z Tours podaje, że w tym samym dniu co Chlodwig chrzest przyjęło 3000 Franków. Wieczorem w kaplicy św. Piotra biskup Remigiusz wygłosił naukę do nowo ochrzczonych, przypominając treść wiary i dodał, że tak długo Francja będzie wielka i szczęśliwa, jak długo wiara będzie zachowana.

Król zagwarantował Remigiuszowi obszerne terytoria, na których powstawały kościoły. Erygował biskupstwa w Tournai, Cambrai, Therouanne, Vedast i Laonie, gdzie osobiście wyświęcił pierwszego biskupa w 499r.


Chrzest Chlodwiga I
Tapiseria z XIV w.

Papież Hormistas (wg innych źródeł Symmachus) przyznał mu tytuł wikariusza Rzymu w królestwie Chlodwiga.  Duchowy nauczyciel św. Teodoryka. Nazywany Apostołem Franków. Pracował niezmordowanie nad rozszerzeniem wiary, zwłaszcza wśród pogan i arian, sam zachowując w mowie i w życiu naukę Chrystusową. Przy kościele metropolitalnym osadził kanoników i zlecił im kształcenie duchowieństwa.

Św. Grzegorz z Tours porównuje go do św. Sylwestra.


Zmarł 13 stycznia 533r. w wieku 94 lat, przedtem straciwszy wzrok. Jeszcze przed swoją śmiercią klasztorom i kościołom nakazał modlitwy za jego duszę, gdy umrze.
Został pochowany 15 stycznia w kościele św. Krzysztofa w Reims, skąd jego doczesne szczątki zostały przeniesione przez arcybiskupa Reims Sonnancjusza do katedry, arcybiskup Hincmar przeniósł je do Epernay, aby uchronić przed najazdem Wikingów. Za biskupa Hervausa ciało Remigiusza wróciło do Reims, gdzie został kanonizowany przez świętego papieża Leona IX w 1049r., a jego relikwie zostały złożone w Bazylice p.w.  św. Remigiusza 1 października tego samego roku. Św. Bonifacy rozpropagował jego kult w Niemczech, również w kalendarzach angielskich bardzo wcześnie zaczęto umieszczać jego wspomnienie.

Tumba św. Remigiusza
Bazylika p.w. św. Remigiusza (Saint Remi) w Reims

Kaplicę grobową odnowiono w latach 1533-37 na polecenie kardynała Lenoncourt. Została zniszczona w czasie rewolucji francuskiej, a 23 października 1793r. relikwie zostały zbezczeszczone i wrzucono je do dołu, skąd potajemnie wykopano je w lipcu 1974r. Przekazano je w 1796r. "państwowemu księdzu" Seraine, a ten umieścił je w bibliotece byłego klasztoru minimów (jedna z gałęzi zakonu franciszkańskiego). W 1803r. przeniesione z powrotem do bazyliki św. Remigiusza.

Jeszcze za życia znany z wielu cudów, w Chamoussy przywrócił wzrok ślepcowi dręczonemu przez złego ducha, przywrócił życie dziewczynce z Tours. Obronił swoją modlitwą Reims przed strasznym pożarem. Już po jego śmierci miastu zagrażała zaraza, więc duchowni postanowili urządzić uroczystą procesję wokół murów miasta, niosąc kawałek sukna okrywający relikwie św. Remigiusza i miasto ocalało.

Zachowały się przekazy o złotym kielichu do komunikowania Krwią Pańską z wygrawerowanym łacińskim napisem: "Pij wierny ludzie, pij swoje zbawienie ze Świętej Krwi, którą z miłości przelał wieczny Chrystus. Kapłan Remigiusz w ten sposób wypełnia swoje powołanie."  Wiadomo z nich również, że arcybiskup Hincmar sprzedał kielich, a pieniądze przeznaczył na biednych.

Chrzest Chlodwiga I
Master of St Gilles, 1500r.
National Gallery of Art, Waszyngton


Patron:
Francji, Archidiecezji i miasta Reims. Wzywany w obronie przed obojętnością religijną, przed wężami, plagami, bólem gardła, epidemiami i gorączce.

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju biskupim. Jego atrybutami są: książka, ampułka, gołębica.

Legenda:
Najwcześniejszą i jednocześnie najbardziej znaną legendą jest legenda o św. Remigiuszu i chrzcie konającego poganina.

Pewien poganin, czując zbliżającą się śmierć poprosił o chrzest z rąk św. Remigiusza. Wtedy okazało się, że nie ma oleju katechumenów i oleju krzyżma świętego potrzebnego do ceremonii. Św. Remigiusz położył dwie puste ampułki na ołtarzu i gorąco się modlił, aż ampułki w cudowny sposób napełniły się właściwymi olejami. Podobno, gdy grób świętego został otwarty w obecności Karola II Łysego i arcybiskupa Hincmara znaleziono w nim dwie małe ampułki, które wydzielały cudowną woń, jakiej nie znał nikt z obecnych.

Legendy o ampułkach - płaskorzeźba z kości słoniowej, ok. 870r.
Musee de Picardie, Amiens

Druga legenda, późniejsza, również jest związana z ampułką i chrztem - to legenda
o świętej ampułce. Została ona znaleziona w grobie św. Remigiusza i miała zawierać oleje krzyżma świętego, które przyniosła gołębica na ołtarz przed chrztem Chlodwiga. Przechowywana w Reims służyła do namaszczania kolejnych władców, została zniszczona przez francuskich rewolucjonistów.

Lektura:
Jakub de Voragine "Złota legenda" - "Życie św. Remigiusza"