22 lipca 2011

Św. Maria Magdalena

.
Święta pokutnica (Iw).

Znana również jako: Maria z Magdali.

Philippe Champaigne
National Museum of Western Art w Tokio

Pochodziła z Magdali (Wieży Ryb, ob. El-Medżel) położonej nad Jeziorem Galilejskim. Św. Łukasz pisał o niej, że Pan Jezus wypędził z niej siedem diabłów. Św. Mateusz wylicza ją w szeregu tych niewiast, które z Galilei szły za Chrystusem i usługiwały Mu, stała pod Krzyżem, była przy złożeniu ciała do grobu i to jej ukazał się Zmartwychwstały (J 20, 15).

Antonio Canova, 1796r.
Palazzo Bianco w Genui, Liguria

Ojcowie Kościoła, m.in. Klemens Aleksandryjski, Tertulian, św. Ambroży, św. Augustyn, św. Bernard, św. Grzegorz Wielki, nie utożsamiają wyraźnie Marii Magdaleny z grzesznicą o której opowiada św. Łukasz (Łk 8, 37) i z Marią z Betanii, siostrą Łazarza i Marty, ale też i nie zaprzeczają temu połączeniu. Za tym też idzie i liturgia, która w uroczystość św. Marii Magdaleny przytacza słowa Ewangelii o grzesznicy i o Marii, siostrze Marty. Tradycja również przedstawia ją jako pokutnicę.

Caravaggio, 1596-97
Galeria Doria Pamphilij w Rzymie

Ewangelia nie wspomina co się stało z Marią Magdaleną po Wniebowstąpieniu. W IV wieku czczono jej grób w Efezie. Historycy bizantyjscy podają, że cesarz Leon IV, w 899 roku przewiózł ciało św. Marii Magdaleny do Konstantynopola.

Carlo Dolci, 1644-46
Ermitaż w Sankt Petersburgu

W XII wieku powstała teoria, że razem z Łazarzem i kilkoma innymi osobami przypłynęła do wybrzeża Marsylii i dzięki niej nawróciła się cała Prowansja. Gdy leżała na łożu śmierci w swojej pustelni w La Sainte-Baume, dziewięć aniołów miało zabrać ją do oratorium św. Maksymina z Aix i tam otrzymała Komunię św. Została pochowana w kaplicy przy Villa Lata.

 Grota w La Sainte-Baume, Delta Rodanu

W 745 roku jej relikwie przeniesiono do Vezalay, w obawie przed najazdem Saracenów. Później w jej pustelni utworzono sanktuarium, miały tam się znajdować w 1279 roku, gdy Karol II Andegaweński fundował klasztor dominikanów na wzgórzu nieopodal. W 1600 roku relikwie złożono w sarkofagu ofiarowanym przez papieża Klemensa VIII. Podczas rewolucji francuskiej kościółek został zniszczony, odbudowano go w 1814 roku, ponownie został konsekrowany w 1822. W sanktuarium tym nadal znajduje się relikwia głowy św. Marii Magdaleny.

 Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Paryżu
Carlo Marochetti, XIXw.

Kult św. Marii Magdaleny w Polsce
Rozkwit i znaczne ożywienie kultu Świętej miało miejsce w XVI wieku. W 1914 roku istniało już 126 kościołów pod jej wezwaniem.

 Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Zalasie, Małopolska

W Zalasie koło Krzeszowic na początku XVIII wieku istniał drewniany kościół p.w. św. Marii Magdaleny, parafia wzmiankowana była już trzy wieki wcześniej. W 1710 roku przy proboszcz ks. Piotr Gawlikowski założył Bractwo Pokutne św. Marii Magdaleny. Statut bracki zatwierdził papież Klemens XI. Do podstawowych obowiązków członków bractwa należało nawiedzanie konających, odmawianie modlitw za zmarłych braci, dbanie o wosk na świece na ołtarzu św. Marii Magdaleny. Nosili proste tuniki ze zgrzebnego płótna, przepasane sznurem. W strojach tych stali ze świecami w czasie Triduum Paschalnego, podczas Gorzkich Żali oraz w czasie Mszy odpustowych. Mimo różnorakich trudności bractwo przetrwało zabory i wojny. Dopiero działalność komunistów i sekt doprowadziła do tego, że od 1972 roku nie było nowych członków. W 1995 roku wznowiło swoją działalność i obecnie jest jedynym tego typu bractwem w Polsce.

 Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Biłgoraju, Zamojszczyzna

W Puszczy Solskiej (obecnie dzielnica Biłgoraja) w 1604 roku św. Maria Magdalena objawiła się ośmiu pastuszkom. W miejscu tym, na polecenie kanclerza Jana Zamoyskiego, wzniesiono kapliczkę ku czci świętej. Czterdzieści lat później wybudowano w tym miejscu klasztor dla sprowadzonych z Zamościa franciszkanów. Sto lat później postawiono klasztor murowany, a zakonnicy zajmowali się nim i parafią aż do kasaty zakonu w 1864 roku, gdy ukarano ich za pomoc powstańcom styczniowym. W latach 1921-28 wybudowano nowy kościół, również poświęcony św. Marii Magdalenie, jako wotum za zwycięstwo w wojnie polsko-bolszewickiej z 1920. W kościele znajduje się obraz z XVII wieku przedstawiający patronkę kościoła w srebrnej sukience. Naprzeciw kościoła stoi kapliczka z barokowym ołtarzem z XVIII wieku z obrazem z 1792 roku oraz rokokowe obrazy wotywne, które przedstawiają życie św. Marii Magdaleny.

W Kalwarii Pacławskiej znajduje się kapliczka ku czci świętej. nazywana Pustelnią Marii Magdaleny z obrazem z XVIII wieku. Co roku, w dzień jej uroczystości, odbywa się procesja do kapliczki. Wierni proszą za wstawiennictwem św. Marii Magdaleny o odpuszczenie grzechów i łaskę wytrwania w dobrym.

 Kaplica św. Marii Magdaleny w Sośnicowicach, G.Śląsk

W Sośnicowicach w drewnianej kapliczce z XVIII wieku, nazywanej Magdalenką, obchodzi się również uroczysty odpust. Niestety wiosną 1992 roku nieznani sprawcy ukradli z niej wizerunek świętej, do tej pory nie odnaleziony. Gdy w sierpniu tego samego roku wybuchł wielki pożar lasów w Rudach Raciborskich, cudownym zrządzeniem kapliczka, stojąca w środku płonącego lasu, ocalała.

Kolegiata pw. MB Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny w Poznaniu

Patronka:
Grzeszników pragnących nawrócenia, konwertytów, aptekarzy, perfumiarzy, garbarzy, rękawiczników, fryzjerów, kobiet, wyśmiewanych za wiarę. Wzywana w obronie przed pokusami.

Ikonografia:
Przedstawiana w stroju z epoki lub jako pokutnica. Jej atrybutem jest: czaszka, dyscyplina, krzyż, księga, balsaminka (naczynie służące do przechowywania wonnych ziół), szkatuła, włosiennica, wieniec z róż.


Kościół pw. św. Marii Magdaleny i św. Mikołaja w Islip, New York

Impresje muzyczne:
Alonso Lobo "Missa Maria Magdalene"
Francisco Guerrero "Maria Magdalena et altera Maria"
Mikołaj Zieleński "Filiae Regum", "Feci iudicum"
Giovanni Felice Sances "Missa Sanctae Mariae Magdalenae" (1665)
William Lloyd Webber "Missa Sanctae Mariae Magdalenae" (1979)

Michał Anioł, fragm. Piety
Museum dell Opera del Duomo we Florencji, Toskania

Impresje filmowe:
"Jezus z Nazaretu" (Franco Zefirelli, 1977)
"Maria Magdalena" (Raffaelle Mertes, 2000)
"Pasja" (Mel Gibson, 2004)

Jose Claudio Antolinez, ok. 1672r.
Museo del Prado w Madrycie

Varia:
W 1973 roku odkryto ruiny starożytnej Magdali, z czasów Pana Jezusa. Wydobyto wówczas spod ziemi i gruzów synagogę i zbiorniki na wodę.

Noli me tangere (Nie dotykaj mnie! J 20,17)
Corregio, 1596-97
Museo del Prado w Madrycie

Przysłowia:
Gdy Maria Magdalena deszczem zaczyna, to zwykle deszcz dłużej trzyma.
Z Magdaleną nam kanikuła wschodzi, św. Bartłomiej (24.08) ją odwodzi.

 Kościół pw. św. Janów Chrzciciela i Ewangelisty w Toruniu, XIVw.

Lektura:
bł. Raban Maur "Żywot Marii Magdaleny"
bł. Jalub de Voragine "Legenda św. Marii Magdaleny"
bł. Anna Katarzyna Emmerich "Życie Marii Magdaleny"
Amy Welborn "Maria Magdalena. Prawdy, legendy, kłamstwa"

Alessandro Algardi, 1629r.
Kościół pw. św. Sylwestra na Kwirynale w Rzymie
Katedra pw. św. Wiktora w Xanten, Nadrenia Płn.-Westfalia
Figura w ołtarzu św. Mateusza
.