15 października 2010

Św. Aurelia z Ratyzbony

.
Święta dziewica i pustelniczka (zm. 1027).


Była księżniczką, spokrewnioną z królewską rodziną Kapetyngów. Aby uniknąć małżeństwa, uciekła z domu rodzinnego i schroniła się w pustelni nieopodal benedyktyńskiego klasztoru św. Emmerama nieopodal Ratyzbony (Regensburg), około roku 975. Spędziła w niej kilkadziesiąt lat, jej duchowym kierownikiem w tym czasie był biskup św. Wolfgang.

 Klasztor św. Emmerama w Ratyzbonie, Bawaria

Zmarła 15 kwietnia 1027 roku. Została pochowana w kościele klasztoru
św. Emmerama. W 1330 roku wystawiono jej kosztowny kamienny sarkofag, który można podziwiać do dziś.

Bywa mylona ze św. Aurelią ze Strasburga, której wspomnienie przypada również
15 października.

Ikonografia:
Przedstawiana jako pustelnica.
Jej atrybutem jest: krzyż, dyscyplina, lilia, korona.
.

Św. Aurelia ze Strasburga

.
Święta dziewica i męczenniczka (zm. ok. 383).

Według legendy była towarzyszką św. Urszuli, z powodu choroby musiała pozostać
w Strasburgu, podczas gdy pozostali wyruszyli w dalszą drogę do Kolonii. Poniosła śmierć męczeńską w dniu 15 października około 383 roku.

Relikwiarz św. Aurelii, ok. 1521r.

Św. Aurelia została pochowana w kościele p.w. św. Marcina w Strasburgu, później jej doczesne szczątki wystawiono w kryształowej trumnie. W Bregencji był kościół pod jej wezwaniem, o czym wspominał św. Kolumban Młodszy.

Bywa mylona ze św. Aurelią z Ratyzbony, której wspomnienie przypada również
15 października.

Ikonografia:
Przedstawiana jako młoda dziewczyna w stroju z epoki, w koronie z warkoczy.
Jej atrybutem jest: palma, lilia.

Varia:
W 1521 roku sekretarz cesarza Karola V, Franciszek de los Cobos y Molina, otrzymał relikwie czterech świętych związanych ze Strasburgiem wraz z certyfikatami autentyczności. Umieścił je w ufundowanej przez siebie kaplicy pogrzebowej.
W czasie wojny domowej w Hiszpanii, ocalał jedynie relikwiarz św. Aurelii.
.

14 października 2010

Św. Kalikst I

.
Święty papież i męczennik (zm. 222).


Następca papieża św. Zefiryna, został wybrany papieżem w 217 roku.
Był szesnastym papieżem (wg listy kard. Mercati z 1942).


Kalikst był synem Domicjusza, z pochodzenia rzymianinem. Przez jakiś czas był niewolnikiem Karpofora, chrześcijanina i cesarskiego dworzanina. Przez nieszczęśliwe operacje bankowe, przez które roztrwonił znaczne kwoty, został wtrącony do więzienia w kopalniach Sardynii. Został uwolniony przez cesarza, za wstawiennictwem Marcji, wstąpił po powrocie do Wiecznego Miasta do stanu duchownego. Święceń diakonatu udzielił mu św. Zefiryn, biskup Rzymu. Zyskał jego zaufanie, a po jego śmierci wybrano go kolejnym papieżem, w 217 roku.

 Mszał Rzymski, Awinion, XIVw.

Przypisuje mu się wprowadzenie postu nazywanego Krzyżowymi Dniami, przez trzy dni przed Wniebowstąpieniem. Wybudował kościół p.w. NMP na Zatybrzu (Santa Maria in Tarstevere). Naprawił i znacznie rozbudował jeden z największych chrześcijańskich cmentarzy przy drodze appijskiej (Via Appia), nazwanych katakumbami Kaliksta (Coemetarium Callisti).

 "Żywoty świętych", il. Richard de Montbaston, XIVw.

Św. Kalikst potępił naukę Sabeliusza, zwolennika skrajnego monarchianizmu modalnego, twierdzącego, że Pan Bóg jest jedną osobą, która objawiła się światu na trzy sposoby (modus).

Konsul Palmacjusz składający ofiarę bożkom. Św. Kailkst chrzci Palmacjusza i jego domowników.
"Speculum historiale" Wincentego de Beauvais, XVw.

Wydał dekret łagodzący rygoryzm i pozwalający na odpuszczanie grzechów ciężkich (mortalia).Z tego powodu doszło do sporów w łonie Kościoła, a św. Hipolit oskarżył papieża o laksyzm. Rozpoczął tworzenie parafii wiejskich na obrzeżach Rzymu.

Mszał Rzymski, Berry, XIVw.

Według niektórych źródeł św. Kalikst został uwięziony w 222 roku, a w czasie zamieszek wrzucono go z kamieniem młyńskim u szyi do studni.

Krypta papieska w katakumbach Kaliksta w III/IVw.
Rys. Giovanni Battista de Rossi, 1867r.

Został pochowany na cemetarium Kalepodiusza, później jego doczesne szczątki przeniesiono do kościoła Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu. W 836 roku część relikwii św. Kaliksta trafiła do Fuldy, część do opactwa w Cisoing koło Lille, a stamtąd do katedry w Reims. Piotr Pruszcz w  "Stołecznego miasta Krakowa kościołach i klejnotach" podaje, że relikwie św. Kaliksta były przechowywane w katedrze na Wawelu.

Bazylika NMP na Zatybrzu (Santa Maria in Trastevere) w Rzymie

Szczegóły o życiu i działalności św. Kaliksta podaje "Philosophumena" przypisywana św. Hipolitowi.

 Bazylika p.w. św. Piotra w Rzymie

Patron:
Grabarzy, trumniarzy.

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju papieskim. Jego atrybutem jest: mitra, paliusz, pastorał, palma, studnia, koło młyńskie.

 Katedra NMP w Reims, Szampania
Varia:
Kardynałem-prezbiterem bazyliki NMP na Zatybrzu był kard. Stanisław Hozjusz oraz kard. Stefan Wyszyński, a obecnym - kard. Józef Glemp.
.

8 października 2010

Św. Pelagia

.
Święta pokutnica i wyznawczyni (Vw).

Znana również jako: Małgorzata, Perła, Pelagia Pokutnica.

Hippolyte Flandrin, 1848-53, fragm. fryzu
Kościół p.w. św. Wincentego a Paulo w Paryżu

Biskup Antiochii zaprosił do siebie ośmiu biskupów, wśród nich był i Nonnus (Nonnatus) z Heliopolis, świątobliwy pustelnik, znany ze swej pobożności i ascezy. Gdy wszyscy zgromadzili się przed kościołem św. Juliana i św. Nonnus przemawiał do nich, nieopodal przejeżdżała piękna Małgorzata, słynna tancerka i śpiewaczka. Przybrana od stóp do głów w złoto, srebro i perły, przyciągała uwagę wszystkich dookoła. Wtedy Nonnus zapłakał gorzko, że nie dbają ani w połowie o piękno swych dusz, jak ta niewiasta dba o swoją urodę. I że ozdoby nierządnicy jaśniały większym blaskiem niż ich cnoty.

Św. Pelagia i jej świta. Biskup św. Nonnus modlący się za nią.
"Żywoty świętych" Richard de Montbaston, XIVw.

W niedzielę biskup Nonnus mówiąc kazanie, wzywał gorąco lud Boży do nawrócenia, mówiąc o rzeczach ostatecznych. Wtedy do kościoła weszła Małgorzata i usłyszawszy jego słowa, poraził ją strach przed gniewem Bożym i pragnienie poprawy swojego życia. Ochrzczona przez św. Nonnusa, przyjęła imię Pelagii, rozdała caly swój majątek ubogim i udała się do Jerozolimy. Przebrana za mężczyznę resztę życia spędziła pokutując i umartwiając się w grocie na Górze Oliwnej.

Św. Pelagia przed biskupem św. Nonnusem
"Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dni roku", Katowice-Mikołów, 1937r.

Patronka:
Aktorek.

Ikonografia:
Przedstawiany jako młoda pokutnica. Jej atrybutem jest: krzyż, instrument muzyczny.


 Kościół p.w. św. Pelagii w Turynie, Piemont

Impresje muzyczne:
Alessandro Stradella "Santa Pelagia" (1688, oratorium)
.

7 października 2010

Św. Justyna z Padwy

.
Święta dziewica i męczenniczka (zm. 304).

Andrea Mantegna, 1453-54, fragm.
Pinacoteca di Brera w Mediolanie, Lombardia

Pochodziła z bardzo zamożnej padewskiej rodziny. Bardzo pobożna, wcześnie złożyła śluby czystości. Gdy wybuchły prześladowania za cesarza Dioklecjana została uwięziona i skazana na śmierć. Ścięto ją mieczem 7 października 304 roku.
Według legendy miał to być miecz dopiero co wykuty, jeszcze gorący, co dodatkowo miało upokorzyć dziewczynę, ponieważ takimi mieczami zabijano niewolników jako pierwsze ofiary.

Męczeństwo św. Justyny
Paolo Veronese, 1573r.
Galleria degli Uffizi we Florencji, Toskania

Pochowano ją w pobliżu rzymskiego teatru, we wschodniej części miasta. Dziesięć lat później nad jej grobem wybudowano kaplicę, a na przełomie V i VI wieku prefekt miasta, Wenancjusz Opilione, wzniósł na tym miejscu bazylikę. W XV wieku konwent św. Justyny był jednym z najważniejszych klasztorów w okolicy, aż do rozwiązania przez Napoleona w 1810 roku. Ponownie konwent otwarto w 1919 roku, mieści się
w nim biblioteka.

 Bazylika p.w. św. Justyny w Padwie, Wenecja Euganejska
Studnia w której znaleziono relikwie św. Justyny
Bazylika p.w. św. Justyny w Padwie
Wnętrze bazyliki p.w. św. Justyny w Padwie

Kult św. Justyny rozwinął się znacznie w XVI wieku, po wygranej bitwie pod Lepanto, którą przypisano również jej wstawiennictwu.

 Kościół p.w. św. Justyny w Paleśnicy, Małopolska

Kult św. Justyny w Polsce
Kościół p.w. św. Justyny z Padwy znajduje się w małopolskiej Paleśnicy, został wybudowany w 1808 roku. W ołtarzu głównym (obecnie przeniesiony do bocznego) umieszczono obraz przedstawiający św. Justynę, namalowany w 1809. Do obrazu pozowała fundatorka kościoła hrabina Justyna Lanckorońska.

Relikwie Świętej mają się znajdować, według Piotra Pruszcza, w dominikańskim kościele p.w. św. Idziego w Krakowie. Natomiast wizerunek z XVIII wieku przedstawiono w stallach w kościele należącym do krakowskich bernardynek.

Św. Justyna z pobożnym dobroczyńcą
Moretto da Brescia, 1530-34
Kunstchistorisches Museum we Wiedniu

Św. Justyna z Padwy bywa mylona ze św. Justyną z Antiochii, której wspomnienie przypada 26 września.

Patronka:
Padwy.

Ikonografia:
Przedstawiana w stroju z epoki, czasami w towarzystwie św. Prosdocyma, pierwszego biskupa Padwy, lub św. Scholastyki. Jej atrybutem jest: palma, lilia, jednorożec, korona, księga, miecz lub sztylet.

Giovanni Bellini
Museo Bagatti Valsecchi w Mediolanie, Lombardia

Varia:
Jedna z największych kongregacji benedyktynek w XV i XVI wieku działała wokół konwentu św. Justyny w Padwie, stąd czasami św. Justyna bywa przedstawiana ze
św. Scholastyką.

Św. Karol Borromeusz w 1561 roku założył uczelnię w Padwie, L'Almo Collegio Borromeo, poświęconą św. Justynie.
.

6 października 2010

Św. Maria Franciszka od Pięciu Ran Jezusa OFMAlc.

.
Święta tercjarka, stygmatyczka i dziewica (1715-1791).


Anna Maria Gallo przyszła na świat 25 marca w hiszpańskiej dzielnicy Neapolu,
w rodzinie Franciszka Gallo i Barbary Basinsi. Gdy miała roczek, św. Franciszek de Hieronimo przepowiedział jej świętość. Ojciec Anny Marii prowadził sklepik z pasmanterią. Był człowiekiem chciwym i bardzo zapalczywym, matkę natomiast cechowała niezwykła pobożność i pokora. Matka wpoiła córce nabożeństwo do Matki Bożej, Męki Pańskiej i św. Franciszka.

Mając siedem lat przyjęła I Komunię Świętą. Od tego dnia codziennie przyjmowała Ciało Pańskie.



Gdy Anna Maria skończyła 16 lat ojciec próbował nakłonić ją do małżeństwa
z majętnym młodzieńcem, ona jednak nie chciała wyjść za mąż, ponieważ pragnęła poświęcić się Panu Bogu. Franciszkaninowi, o.Teofilowi, udało się przekonać Franciszka Gallo, żeby pozwolił córce zostać tercjarką. Dnia 8 września 1731 roku w klasztorze alkantarzystów w Neapolu, wstąpiła do Trzeciego Zakonu św. Franciszka, przyjmując imię Marii Franciszki od Pięciu Ran Jezusa. Był to zakon franciszkański o bardzo surowej regule, zreformowany przez św. Piotra z Alkantry, nazywany również franciszkanami bosymi lub dyskalceatami (OFMAlc, OFMDisc).

Jej kierownikiem duchowym został św. Jan Józef od Krzyża, który widział jej przyszłość i przepowiedział, że zostanie kanonizowana.


Św. Maria Franciszka została obdarzona wizjami mistycznymi, darem proroctwa. Otrzymała również stygmaty, a szczególnej boleści doświadczała w piątki, zwłaszcza w Wielkim Poście. Umartwiała swoje ciało nosząc włosiennicę i surowo poszcząc.


Mając trzydzieści osiem lat, razem z s.Marią Felicją, została gospodynią w domu swojego kierownika duchowego, ks.Jana Pessiri, bardzo pobożnego kapłana, który mieszkał na drugim piętrze pałacu Trzech Króli (Tre Re a Toledo) w hiszpańskiej dzielnicy Neapolu.



Kościół p.w. św. Łucji w Neapolu, Kampania

Zmarła 6 października 1791 roku w Neapolu. Została pochowana w kościele
p.w. św. Łucji na Górze (Santa Lucia del Monte), należącym do jej zgromadzenia zakonnego. W pogrzebie żegnały ją tłumy wiernych. Dnia 6 października 2001 roku jej relikwie przeniesiono do kościoła jej poświęconemu, w przebudowanym pałacu Tre Re. W klasztorze znajduje się krzesło św. Marii Franciszki, uznawane za cudowne, na którym siadają i modlą się kobiety, które nie mogą zajść w ciążę.

Sanktuarium św. Marii Franciszki w Neapolu, Kampania

Dekret o heroiczności cnót Marii Franciszki ogłosił papież Pius VII w dniu 18 maja 1803 roku. Beatyfikował ją papież Grzegorz XVI dnia 12 listopada 1843 roku, a kanonizował 29 czerwca 1867 roku papież bł. Pius XI.

Patronka:
Neapolu, kobiet mających problemy z zajściem w ciążę.

Ikonografia:
Przedstawiana w habicie tercjarki franciszkańskiej. Jej atrybutem jest: krzyż, lilia, korona cierniowa.

Varia:
W kościele w którym pochowano św. Marię Franciszkę został pochowany również św. Jan Józef od Krzyża.
.

5 października 2010

Św. Galla z Rzymu

.
Święta wdowa i wyznawczyni (zm. 550).

Znana również jako: Gala, Galia.

Kolumnada Berniniego na Placu św. Piotra w Rzymie
Rzeźbiarz nieznany, 1666r.

Była córką rzymskiego konsula Symmacha Młodszego, skazanego przez Teodoryka
w 525 roku na karę śmierci. Jej szwagrem był filozof Boecjusz. W momencie śmierci ojca była już zamężna, ale niecały rok po ślubie jej mąż zmarł. Nie chcąc ponownie wychodzić za mąż ani też przyjmować kolejnych konkurentów do swojej ręki, modliła się tak gorąco o to, aby jej uroda nie zwracała na nią uwagi, że jak mówi legenda, wyrosła jej broda.

Wycofała się na wzgórze Watykańskie i za cały swój majątek ufundowała klasztor
i szpital, w pobliżu bazyliki p.w. św. Piotra. Troskliwie opiekowała się chorymi
i potrzebującymi, spędzała wiele godzin na modlitwie i postach. Stała się wzorem pobożnego życia dla pielgrzymów odwiedzających Rzym.

Kościół p.w. św. Galli
Giuseppe Vasi, 1756r.

Pod koniec życia zachorowała na raka piersi, przyjęła cierpienie ze spokojem.
Zmarła w 550 roku, nad miejscem jej pochówku wybudowano kościół, w pobliżu placu Montanara, który rozebrano w 1930 roku, podczas budowy drogi do teatru Marcellusa. Nowy kościół ku czci św. Galli konsekrowano dziesięć lat później,
w dzielnicy Ostiense. W kościele tym znajdował się obraz wizji Matki Bożej, która ukazała się Świętej. Obecnie obraz ten umieszczono w ołtarzu kościoła NMP w Portyku na placu Campitelli (Santa Maria in Portico in Campitelli).

Kościół p.w. NMP na placu Campitelli w Rzymie

Jej krótką biografię napisał św. Grzegorz Wielki. Pobożność św. Galli była również inspiracją dla św. Fulgencjusza z Ruspe do napisania listu "De statu viduarum".

Patronka:
Wdów, kobiet chorych na raka piersi.

Ikonografia:
Przedstawiana jako młoda kobieta, w stroju z epoki. Jej atrybutem jest: krzyż, broda.

Varia:
Posąg przedstawiający św. Gallę został umieszczony na Kolumnadzie Berniniego, po lewej stronie na wysokości fontanny, pomiędzy figurą św. Katarzyny Sieneńskiej
a papieżem św. Marcelinem, nieopodal św. Jacka.
.