18 maja 2010

Św. Eryk Szwedzki

.
Święty król i męczennik (zm. 1160).

Znany również jako: Eryk IX Jedvardsson, Eryk IX Prawodawca.

Fresk suchy, ok. 1400r.
Kościół w Overselo

Urodził się około roku 1120 jako syn Edwarda Szwedzkiego (Jedvard Vestergotland)
i Cecylii, w okolicy jeziora Melar. Rodzice zapewnili mu bardzo staranne wychowanie.

Około 1150 roku król Swerker I Starszy powołał go na współwładcę, po tym jak poślubił księżniczkę Krystynę, a po jego śmierci św. Eryk objął tron jako samodzielny władca. Skodyfikował prawo zgodnie z zasadami Ewangelii (znane jako Prawo Króla Eryka), dając sam przykład życia pobożnego. Założył klasztor w Uppsali, sprowadzając mnichów z duńskiego opactwa w Odense. Oddany dziełom miłosierdzia, często nawiedzał chorych osobiście, budował kościoły i bogato wyposażał, troszcząc się o wspaniałość kultu Bożego.


Zorganizował zwycięską wyprawę przeciw pogańskim Finom w 1154 roku, w której towarzyszył mu św. Henryk, biskup Uppsali. Św. Henryk został w Finlandii, gdzie zabił go żołnierz, którego wcześniej obłożył karą kościelną za morderstwo.

Jego rządy nie podobały się antykatolickiej szlachcie szwedzkiej, zwłaszcza nalegania króla aby odprowadzać dziesięcinę na wsparcie Kościoła, tak jak to było praktykowane w całej Europie. Niektórzy z nich połączyli siły z synem króla duńskiego, Magnusem. Św. Eryk został przez nich napadnięty po wyjściu z kościoła, gdzie słuchał Mszy na Wniebowstąpienie, 18 maja 1161 roku. Zrzucony z konia, wyśmiewany i bity, a na samym końcu ścięty.

 Katedra p.w. św. Eryka, św. Olafa i św. Wawrzyńca w Uppsali 
(obecnie protestancka)

Król został pochowany w kościele w starej części Uppsali (Gamla Uppsala),
w 1167 roku jego doczesne szczątki złożono w katedrze w Uppsali. Pierwsze wzmianki o szerszym niż lokalny kulcie św. Eryka znaleziono w kalendarzu liturgicznym z 1198 roku. W 1256 biskup Uppsali, Lars, napisał do papieża z prośbą o przyznanie specjalnego odpustu pielgrzymującym do grobu św. Eryka.

 Źródło św. Eryka w Uppsali

W Gdańsku w XV wieku powstało Bractwo św. Eryka, które miało swoją kaplicę u karmelitów, u św. Jerzego.

Sarkofag św. Eryka
Katedra w Uppsali

Patron:
Szwecji, Sztokholmu.

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju królewskim. Jego atrybutem jest: kłos, miecz, kościół, palma, ołtarz, sztandar.

Varia:
W 1892 roku w Sztokholmie wybudowano kościół p.w. św. Eryka, w stulecie przywrócenia Kościoła katolickiego w luterańskiej Szwecji. W 1953 roku podniesiono go do rangi katedry i utworzono diecezję sztokholmską (jedyną rzymskokatolicką diecezję w Szwecji).


Katedra p.w. św. Eryka w Sztokholmie
(katolicka)
.