24 września 2010

Św. Gerard Sagredo

.
Święty biskup i męczennik (980-1046).

Znany również jako: Gellert, Collert, Apostoł Węgier.

Bernardo Strozzi, 1633r.
Museum of Fine Arts w Bostonie

Urodził się 23 kwietnia 980 roku w Wenecji, w rodzinie szlacheckiej. Jako dziecko był poważnie chory, więc rodzice ślubowali, że jeśli malec wyzdrowieje, przeznaczą go do służby Panu Bogu. Po studiach w Bolonii wstąpił do klasztoru benedyktyńskiego p.w. św. Jerzego (San Giorgio Maggiore) w Wenecji, gdzie w 1012 roku został opatem.

 Klasztor św. Jerzego w Wenecji

Dowiedziawszy się o śmierci ojca-krzyżowca, wyruszył w pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Zatrzymał się na Węgrzech, zaproszony przez opata Rasię do opactwa w Pannonhalmie. Król św. Stefan był pod tak dużym wrażeniem pobożności i wiedzy św. Gerarda, że namówił go do pozostania w celu prowadzenia misji ewangelizacyjnej wśród węgierskich pogan i nauczania ośmioletniego królewicza, św. Emeryka.

Św. Gerard naucza św. Emeryka, Jeno Bory
Szekesfehervar (Białogród Stołeczny)

W 1030 roku został pierwszym biskupem Cenad (Csanad), odgrywając znaczącą rolę w dziele nawracania na Węgrzech i w Siedmiogrodzie. Większą część nocy spędzał na modlitwie, posługując chorym i ubogim. Żywił szczególne nabożeństwo do Matki Bożej.

Męczeństwo św. Gerarda
Legendarium andegaweńskie, ok. 1337r.

Gdy po śmierci św. Stefana w 1038 roku rozgorzały walki o tron, osiem lat później zaproponowano objęcie władzy Andrzejowi, krewnemu zmarłego króla, ale pod warunkiem, że przywróci bałwochwalstwo. Wtedy św. Gerard, wraz z biskupami Buldusem i Bystrykiem, udał się do Andrzeja, aby go odwieść od świętokradczej obietnicy. Przybywszy do Giod, po odprawieniu Mszy Świętej, św. Gerard przepowiedział bliską śmierć swoją i swoich towarzyszy. Dnia 24 września 1046 roku zostali napadnięci przez pogan, pod wodzą księcia Vatha, obrzuceni gradem kamieni i przebici włócznią. Św. Gerarda oprawcy zrzucili ze zbocza góry, którą nazwano Górą św. Gerarda, w beczce nabijanej od wewnątrz gwoździami.

Męczeństwo św. Gerarda
Płaskorzeźba z kaplicy węgierskiej
Bazylika św. Piotra w Rzymie

Ciało św. Gerarda zostało przeniesiono do katedry w Cenad i złożone w prostym, kamiennym sarkofagu.

Relikwia kości św. Gerarda
Skarbiec bazyliki w Ostrzychomiu

W Tyńcu nad Ślężą w kościele p.w. św. Michała znajduje się obraz św. Gerarda
z XVII wieku. Wizerunek Świętego znajduje się również w osiemnastowiecznych stallach w pobenedyktyńskim kościele p.w. św. Michała w Sandomierzu.

Patron:
Węgier, Budapesztu, nauczycieli.

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju biskupim. Jego atrybutem jest: mitra, pastorał, palma, kadzielnica i łódka, wizerunek Matki Bożej.

 Wzgórze św. Gerarda w Budapeszcie

Przysłowia:
Gerard czasem wróży na to, że z nim przyjdzie drugie lato.
Na Gerarda, gdy sucho, zima będzie z pluchą.

Varia:
W 1904 roku na Wzgórzu św. Gerarda (Gellert-hegy) w Budapeszcie wzniesiono pomnik Świętego, który jest doskonale widoczny z każdego punktu miasta.

Lucas van Leyden
Museum of Fine Arts w Bostonie
.