17 marca 2010

Św. Gertruda z Nivelles OSB

.
Święta dziewica i ksieni (ok.626-659).


Urodziła się około roku 626 w Landen, jako córka majordoma Austrazji św. Pepina z Landen (zwanego również Starszym) i św. Itty (Idubergi). Jej rodzeństwem byli św. Begga z Andenne i Grimoald I Starszy.

Kościół p.w. Najświętszej Maryi w Dazey, Płn. Dakota

Gdy jej ojciec zmarł w 640 roku, św. Itta za namową biskupa Maestricht św. Amanda, ufundowała podwójny klasztor w Nivelles, oparty na regule benedyktyńskiej, a Gertruda po złożeniu ślubów zakonnych została pierwszą ksienią.

Kolegiata w Nivelles

Po śmierci matki w 652 roku św. Gertruda powierzyła władzę w klasztorze kilku pobożnym siostrom, a sama więcej czasu poświęcała modlitwie, umartwieniom i lekturze pobożnych ksiąg. W wieku 32 lat była tak osłabiona postami i brakiem snu, że w grudniu 658 roku zrezygnowała całkowicie z zarządzania opactwem, mianując swoją następczynią Wulfetrudę.

Flamandzki malarz, ok.1530r.
Fondazione Palazzo Coronini Cronberg w Gorizia

Św. Gertruda zmarła w czasie słuchania Mszy Świętej, 17 marca 659 roku, mając 33 lata. Została pochowana w samej włosiennicy, tak jak sobie tego życzyła, w kościele p.w. św. Piotra (jednym z trzech kościołów Nivelles). Kościół został rozbudowany w VII wieku, ponieważ nie mieścił przybywających oddać cześć Świętej pielgrzymów. W 1046 roku cesarz Henryk III ufundował nowy kościół, relikwie znajdują się w sarkofagu, w którym znajdują się również szczątki poprzedniego relikwiarza, zniszczonego w czasie nalotu bombowego w 1940 roku.

Relikwiarz procesyjny św. Gertrudy

W Polsce kult św. Gertrudy rozpropagowała w XI wieku żona Mieszka II, Rycheza. Jej siostra była ksienią w klasztorze w Nivelles.

Odlew z relikwiarza św. Gertrudy zniszczonego w 1940 roku
Colar z Douai i Jakemon z Nivelles, 1272-98

Patronka:
Landen, Nivelles, podróżujących, ogrodników, umierających. Wzywana do obrony przed plagą szczurów i myszy polnych.

Ikonografia:
Przedstawiana w stroju benedyktyńskiej ksieni, z pastorałem. Jej atrybutami są: korona, katedra, księga, mysz.

Varia:
W grobie św. Gertrudy znaleziono najstarszy różaniec - sznurek z nawleczonymi koralikami.


Kościół p.w. św. Gertrudy w Darłowie, XIV wiek
na pocz. XX w. i obecnie

W Darłowie w XIV wieku została wybudowany kościółek p.w. św. Gertrudy, jest to jedyny przykład gotyku skandynawskiego w Polsce. W latach 1961-90 pełnił funkcję kaplicy cmentarnej. Ponownie konsekrowany w 1997 roku. Interesujący jest fakt,
że anioły na emporach są obute, ponieważ kościółek ufundowali szewcy).
.