23 września 2011

Św. Adomnan z Iony

.
Święty opat i wyznawca (ok. 627-704).

Znany również jako: Adamnan, Eunan.

 Katedra pw. św. Adomnana w Letterkenny, Donegal

Urodził się w Raphoe (Rath Both, Raffoe), jako syn Ronana mac Tinne, który był spokrewniony ze św. Kolumbanem Starszym. Około roku 640 wstąpił do klasztoru w Derry (niektórzy hagiografowie wskazują na opactwo w Durrow), opartego na surowej regule kolumbańskiej. Później przeniesiono go do klasztoru w Drumhome, pełnił również funkcję przeora w klasztorze w Skreen. W 679 roku został wybrany dziewiątym opatem opactwa na wyspie Iona .

Wskutek angielskich najazdów - Jutów, Sasów i Anglów - na przełomie V i VI wieku zostały przerwane kontakty kościoła w Szkocji i Iralndii z Rzymem.  Pogańscy najeźdźcy niszczyli wszystkie chrześcijańskie wspólnoty. Kościół oparł się nie na diecezjach, lecz na dużych ośrodkach życia monastycznego, którym podlegały mniejsze klasztory, a rolę biskupów przejęli opaci i przeorzy. Rolę biskupa ograniczono do wyświęcania nowych księży. Przez dwieście lat odosobnienia Kościół irlandzki wykształcił własny ryt, obliczano inaczej datę Wielkanocy (sobór nicejski z 325 roku wyznaczył ją na niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca, a jako datę równonocy ustalono na 21 marca, a kościół iroszkocki przyjął - 25 marca), stosowano surowe praktyki pokutne i noszono inny typ tonsury (tonsura św. Jana). Mimo tych różnic nigdy nie odrzucono dogmatów i zwierzchności papieskiej.

 Opactwo na wyspie Iona, Hebrydy

Św. Adomnan dał się przekonać opatowi Jarrow, św. Ceolfrydowi, do przyjęcia rzymskiego datowania Wielkanocy i rzymskich zwyczajów liturgocznych, które przyjęto kilka lat wcześniej na synodzie w Withby w 664 roku.

W roku 680 zaczął pisać "Vita Columbae", żywot św. Kolumbana, założyciela opactwa Iona. Napisał również dzieło "De locis sanctis" (O świętych miejscach), opierając się głównie na wspomnieniach galijskiego biskupa Arculfa, który przybył do Iony po latach pielgrzymowania do Rzymu, Egiptu, Konstantynopola i Ziemi Świętej.

Tablica z kamiennym krzyżem, którą miał ustawić św. Adomnan
Dolina Glenlyon, Perth, Szkocja


Pobożny i świątobliwy mnich cieszył się przyjaźnią króla Nortumbrii Aldfryda (Aldfrith), którego był doradcą i spowiednikiem. Z poparciem królewskim ogłosił w 697 roku na synodzie w Birr "Cain Adomnain" (Kanony Adomnana), nazywane również "Lex Innocentium", gwarantujące szczególną ochronę w czasie wojny kobietom, dzieciom i klerykom.

Zmarł 23 września 704 roku w opactwie Iona. Większość relikwii została zniszczona w czasie duńskich najazdów pomiędzy 830 a 1030 rokiem.

Ikonografia:
Przedstawiany jako mnich, z księżycem i siedmioma gwiazdami nad głową. Jego atrybutem jest: księga i pióro, pastorał.
.