3 grudnia 2010

Św. Franciszek Ksawery SI

Święty kapłan (1506-1552).

Znany również jako: Francisco de Jasso y Azpilicueta, Apostoł Indii.


Francisco de Jasso y Azpilicueta urodził się 7 kwietnia 1506 roku na zamku Xavier w królestwie Nawarry, w arystokratycznej rodzinie Juana de Jasso, doradcy króla Jana III z Nawarry i dony Marii de Xavier y Azpilicueta, jedynej dziedziczki dwóch wielkich rodów szlacheckich. Franciszek był ich piątym i najmłodszym dzieckiem.

 Zamek rodzinny św. Franciszka Ksawerego

W 1512 roku połączone wojska Kastylii i Aragonii podbiły Nawarrę, a cztery lata później miała miejsce rekonkwista, w której brali udział dwaj starsi bracia św. Franciszka. Rodzinę ukarano - dużą część zamku rozebrano, zmniejszając go o ponad połowę, fosę zasypano, ziemie skonfiskowano. Rodzinie pozwolono mieszkać w zamku.

Św. Ignacy Loyola i św. Franciszek Ksawery
G. Battista Gaulli

W 1525 roku św. Franciszek wyjechał na studia do kolegium św. Barbary w Paryżu. Już dwa lata później wykładał filozofię w Beauvais. Razem ze św. Ignacym, bł. Piotrem Fabre i czterema innymi młodzieńcami, których poznał w kolegium, położył podwaliny pod powstanie Towarzystwa Jezusowego, dnia 15 sierpnia 1534 roku, w małej Kaplicy Męczenników na Montmartrze. Wszyscy złożyli śluby ubóstwa, czystości, posłuszeństwa oraz zobowiązali się do nawracania muzułmanów na Bliskim Wschodzie, a gdyby to okazało się niemożliwe, obiecali udać się do Rzymu, oddając się całkowicie na rozkazy papieża. Razem z resztą członków otrzymał święcenia kapłańskie, 24 czerwca 1537 roku,  w Wenecji. Pod koniec października udali się do Bolonii, gdzie pracowali dniem i nocą w miejscowym szpitalu. Później św. Franciszek w Rzymie przez krótki czas pełnił funkcję sekretarza św. Ignacego, gdy ten został pierwszym generałem jezuitów. Jednocześnie gorliwie pełnił posługę kapłańską w kościele św. Wawrzyńca in Damaso.

Św. Franciszek Ksawery adorujący Matkę Bożą z Dzieciątkiem
Michel Corneille, XVIIw.

W 1540 roku po kolejnych odwołaniach do papieża Pawła III z prośbą o wysłanie misjonarzy do Indii portugalskich, w ramach umowy Padroado, król Jan III Aviz mianował św. Franciszka wysłannikiem królewskim i nuncjuszem papieskim.

Dnia 7 kwietnia 1541 roku nowy nuncjusz opuścił Lizbonę wraz z dwoma jezuitami i nowym wicekrólem Martimem Alfonso de Sousa na pokładzie Santiago. Od sierpnia 1541 roku do marca roku następnego pozostawiali w Mozambiku, a 6 maja 1542 roku dotarli do Goa, stolicy portugalskiej kolonii w Indiach, gdzie spędzili kolejne trzy lata.

Kościół p.w. św. Wita w Czeskim Krumlowie, 1897r.

Dnia 20 września 1543 roku, na polecenie wikariusza generalnego, św. Franciszek wyruszył z pierwszą misją do Paravas, na wschodnim wybrzeżu południowych Indii, gdzie mieszkali poławiacze pereł. Mieszkał w jaskini w Manapad, przez trzy miesiące intensywnie ucząc katechizmu dzieci. Później całą swoją energię poświęcił na nawrócenie króla Travancoru, odwiedził również  Cejlon. Postanowił udać się na wschód i w 1545 roku wyruszył w podróż misyjną do Makassar na wyspie Celebes (Indonezja).

Pan Bóg wspomagał apostoła w jego zapale misyjnym, darzył licznymi cudami i darem języków (św. Franciszek znał ich aż dziesięć).

Szaty liturgiczne św. Franciszka Ksawerego
Bazylika Bom Jesus w Goa

W 1549 roku św. Franciszek wyruszył z kilkoma jezuitami do Japonii, gdzie pomimo niechęci bonzów i rozlicznych trudności, udało się im nawrócić wielu mieszkańców. W 1551 roku powrócili do Goa, skąd po krótkim czasie wyruszył z misją do Chin. W tym czasie poważnie zachorował.

Zmarł w nocy z 2 na 3 grudnia 1552 roku na wyspie Sancian, w towarzystwie Chińczyka, którego nawrócił i który służył mu jako tłumacz. Na szyi miał zawieszoną relikwię św. Tomasza Apostoła, formułę profesji zakonnej i autografy swoich przyjaciół-jezuitów.

 Dokument potwierdzający kanonizację św. Franciszka Ksawerego

Został pochowany na plaży, w małej kaplicy. W lutym 1553 roku jego ciało zabrano z wyspy i złożono w tymczasowym grobie w kościele p.w. św. Pawła w Malakka. Dnia 11 grudnia 1553 roku ciało św. Franciszka popłynęło do Goa, do kościoła jezuitów, a w 1637 roku zostało uroczyście wniesione w kryształowo-srebrnym sarkofagu do bazyliki p.w. Najświętszego Zbawiciela (Bom Jesus) w Goa. Na widok publiczny relikwie są wystawiane co dziesięć lat, ostatni raz w 2004 roku.

Bazylika Bom Jesus w Goa
 Wystawienie relikwii św. Franciszka Ksawerego, 1 grudnia 1952 rok
fot. James Burke

Prawe przedramię św. Franciszka w 1614 roku zostało wysłane przez generała jezuitów Klaudiusza Acquaviva do kościoła jezuitów Il Gesu w Rzymie. Inna część kości ramienia trafiła do katedry w Makau, gdzie przechowywana była w srebrnym relikwiarzu, który w 1978 roku został przeniesiony do kościoła p.w. św. Józefa na wyspie Coloane. Następnym miejscem, gdzie relikwiarz trafił jest Muzeum Sztuki Sakralnej przy tamtejszym seminarium.

Relikwiarz św. Franciszka Ksawerego
Katedra NMP w Pampelunie, Nawarra

Św. Franciszka beatyfikował papież Paweł V dnia 25 października 1619 roku, a kanonizował papież Grzegorz XV - 12 marca 1622. W tym samym dniu ogłoszono świętymi: Ignacego Loyolę, Teresę z Avila, Izydora Oracza i Filipa Nereusza.

Kolumnada Berniniego
Lazzaro Morelli, 1669-70

Na kolumnadzie Berniniego znajduje się figura św. Franciszka Ksawerego, po stronie południowej, obok św. Jacka Odrowąża.

Kult św. Franciszka Ksawerego w Polsce
Jego kult szerzyli jezuici, ufundowano kościoły pod jego wezwaniem w Piotrkowie Trybunalskim, Grudziądzu i Krasnymstawie (obecnie kościołów jest 9).

W XIX wieku szczególnym miejscem kultu był Grudziądz i Jabłonowo Pomorskie. We Lwowie działało bractwo św. Franciszka Ksawerego.

 Pojezuicki kościół p.w. św. Franciszka Ksawerego w Grudziądzu

W Grudziądzu kościół wybudowano w XVII wieku, w głównym ołtarzu znajduje się cudowny obraz św. Franciszka w barokowej srebrnej sukience, który do 1722 roku znajdował się w Jabłonowie Pomorskim. Germanizacja i wpływy protestanckie znacznie osłabiły kult Świętego.

Patron:
Australii, Borneo, Chin, Indii, Nowej Zelandii, Japonii, hiszpańskiej Nawarry, niemieckiej Fryzyngi, Goa, Kłodzka (od 1649). Kongregacji Krzewienia Wiary
(od 1904, ob. Kongregacja Ewangelizacji Narodów), Apostolstwa Modlitwy, Misjonarzy Krwi Chrystusa (CPPS), misji w Afryce (od 1927), misjonarzy, misji parafialnych, nawigatorów, hiszpańskich i portugalskich harcerzy-wędrowników. Wzywany w obronie przed epidemią.

Ikonografia:
Przedstawiany w habicie jezuickim, czasem w komży i stule. Jego atrybutem jest: muszla św. Jakuba, gorejące serce, płomienie wydobywające się z piersi, krab, kij pielgrzyma, krzyż, pochodnia.


Varia:
Wstawiennictwu św. Franciszka Ksawerego przypisywano odzyskanie wzroku ciężko choremu św. Kacprowi del Buffalo, który już jako dorosły mężczyzna założył Zgromadzenie Misjonarzy Krwi Chrystusa (CPPS), obierając jako głównego patrona właśnie św. Franciszka.

Od 1940 roku z Pampeluny do Javier wyrusza pielgrzymka ku czci Świętego,
tzw. Javieriada.

Św. Franciszek Ksawery został wybrany patronem Światowych Dni Młodzieży, które odbędą się w Madrycie w 2011 roku.

Cytat:
Życie bez radości obcowania z Bogiem to nie byłoby życie, ale nieustanne umieranie.

Lektura:
ks. Stanisław Cieślak SI "Franciszek Ksawery"
Louis de Wohl "Św. Franciszek Ksawery - Rozniecić ogień"