20 września 2010

Św. Wincenty z Soignies

.
Święty opat i wyznawca (607-677).

Znany również jako: Madelgaire, Madelgarus.

Św. Wincenty jako hrabia Hainaut, XVIIIw.
Musee du Chapitre w Soignies, Walonia

Madelgaire urodził się w 607 roku w Stepy w Hainault. Był spokrewniony
z Merowingami, całą młodość spędził na dworze króla Dagoberta I. W 635 roku poślubił św. Waltrudę, z którą miał czwórkę dzieci, wychowywanych przykładnie po chrześcijańsku -  św. Dentlina, który zmarł w dzieciństwie, św. Landryka, biskupa Metzu oraz św. Aldetrudę i św. Madelbertę, ksienię Mauberge.

 Miejsce narodzin św. Wincentego w Soignies, Walonia

Święte małżeństwo ufundowało wiele klasztorów, w tym benedyktyński w Hautmont
w 642 roku  oraz w Soignies i w Mons. Gdy dzieci dorosły, św. Waltruda nakłoniła męża, aby resztę swego życia spędzili w odosobnieniu, na modlitwie i postach.
To właśnie za jej namową wstąpił do klasztoru w Haumont, gdzie przyjął imię Wincenty, w roku 653. Pod koniec swego życia udał się do Soignies, gdzie pełnił funkcję opata.

 Pozostalości klasztoru w Hautmont, Nord-Pas-de-Calais

Zmarł 14 czerwca 677 roku w opactwie w Soignies i tam został pochowany.
Już w XIII wieku kroniki odnotowują procesje ku czci św. Wincentego.

Obecnie co roku, w poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego, ulicami miasta jedenastokilometrową trasą jest niesiony w uroczystej procesji sarkofag z relikwiami Świętego.

Procesja św. Wincentego w Soignies, Walonia

Gdy w IX wieku nastąpiło w klasztorze w Soignies rozluźnienie dyscypliny zakonnej, klasztorem zajęli się kanonicy, którzy w ciągu następnego stulecia wznieśli wspaniałą kolegiatę poświęconą św. Wincentemu. Sława kościoła wzrosła w XIV wieku, gdy biskup Cambrai przyznał czterdziestodniowy odpust wszystkim pielgrzymom modlącym się u grobu Świętego. Kres działalności kanoników położyła rewolucja francuska, 1 września 1796 roku.

 Kolegiata św. Wincentego w Soignies, Walonia

Patron:
Soignies.

Ikonografia:
Przedstawiany jako mnich lub w szatach królewskich. Jego atrybutem jest: księga, klasztor, krzyż, korona.

Św. Waltruda i św. Wincenty wraz z dziećmi
Kościół p.w. św. Wincentego a Paulo w Paryżu
Hippolyte Flandrin, 1848-53, fragm. fryzu
.

9 września 2010

Św. Kieran z Clonmacnoise

.
Święty kapłan i wyznawca (516-556)

Znany również jako: Kieran Młodszy, Ceran, Ciaran, Kyran, Queran.


Urodził się w 516 roku w irlandzkim Connacht, jako syn cieśli i budowniczego rydwanów, Beoita. Jako chłopiec pobierał nauki w opactwie Clonard, gdzie z czasem stał się jednym z najlepiej wykształconych mnichów. Był duchowym uczniem św. Finiana z Clonard i św. Dermota.

Około roku 534 udał się do Inishmore na wyspach Aran, gdzie siedem lat spędził żyjąc w pustelni i pobierając nauki u św. Endy. W tym czasie otrzymał święcenia kapłańskie. Pewnego dnia jego nauczyciel miał wizję, po której polecił św. Kieranowi wybudować kościół i klasztor w środku Irlandii.

Wraz z ośmioma towarzyszami, w tym i swoim nauczycielem z Clonard św. Dermotem, założył opactwo w Clonmacnoise (Cluain Mhic Nois), nad rzeką Shannon, dla którego napisał surową regułę.

Św. Kieran znany był ze swej pobożności, pokory i wielkiej miłości do biednych i chorych.

Clonmacnoise

Zmarł na żółtą febrę 9 września 556 roku w Clonmacnoise.

Jest jednym z Dwunastu Apostołów Irlandii, wybitnych mnichów żyjących w VI wieku (m.in. św. Finian z Clonard, św. Finian z Moville, św. Kolumban z Iony, św. Kieran St.).

Patron:
Clonmacnoise, chorych na żółtą febrę i żółtaczkę.

Ikonografia:
Przedstawiany jako mnich lub opat. Jego atrybutem jest: pastorał, księga, krzyż, lis, krowa, klasztor.

Legenda:
O św. Kieranie powstało wiele legend. Jedna z nich opowiada, że gdy chłopiec przebywał w Clonard, jego lekcje do nauczyciela zanosił mały lis. Robił to tak długo, zanim nie dorósł i nie zaczął zjadać pism Świętego.

Varia:
Klasztor w Clonmacnoise był przez wieki centrum nauki i kultury. Posiadał wspaniałe skryptorium, w którym powstawały bogato iluminowane manuskrypty, m.in. Book of the Dun Cow z XII wieku. Według legendy miała ona powstać ze skóry krowy, którą przyprowadził ze sobą do Clonard św. Kieran. Klasztor przetrwał wiele najazdów, aż w końcu został prawie doszczętnie zniszczony przez Anglików w 1552 roku.
.

8 września 2010

Św. Korbinian z Fryzyngi

.
Święty biskup i wyznawca (670-730).


Urodził się w Chatres (Castrum), nieopodal Melun, w 670 roku, jako syn Waldegiso (Waltekisa). Otrzymał na chrzcie imię po ojcu, a gdy ten zmarł, matka nadała chłopcu swoje imię. Po jej śmierci, mając 22 lata wybudował sobie celę przy kaplicy
św. Germana (Saint-Germain) w Chatres, na drodze do Orleanu. W opinii świętości żył tam przez 14 lat. Żywiąc szczególne nabożeństwo do św. Piotra Apostoła przeniósł się wraz z kilkoma swoimi uczniami do Rzymu, prosząc papieża św. Grzegorza II
o błogosławieństwo.

Po drodze założył wraz ze swoimi towarzyszami mały klasztor w Caines, niedaleko Merano. Papież zdając sobie sprawę z talentów św. Korbiniana, mianował go biskupem misyjnym i wysłał do Bawarii. Tam miał korzystać z pomocy księcia Grimoalda.

Opactwo św. Stefana (Weihenstephan) we Fryzyndze, Bawaria
J.A.Zimmerman, 1767, miedzioryt

Na górze nieopodal Fryzyngi (Freising), nieopodal znajdującego się tam sanktuarium, wzniósł opactwo benedyktyńskie i szkołę. Wiele godzin spędzał na modlitwie, postach i umartwieniach.

Katedra p.w. NMP i św. Korbiniana we Fryzyndze, Bawaria
Jakob Kaschauer, 1443r.
figura z retabulum głównego ołtarza

Gdy książę Grimoald związał się z wdową po swoim bracie, Biltrudą (Plektrudą),
św. Korbinian otwarcie wypowiedział się przeciw kazirodczym, stosunkom, czym ściągnął na siebie nienawiść Biltrudy. Nękany wyrzutami sumienia książę opuścił bratową, wkrótce potem został zamordowany. Św. Korbinian schronił  się w Caines przed wynajętymi przez wdowę żołdakami, którzy czyhali na jego życie.
W południowym Tyrolu spędził kilka lat.

W 725 roku następca Grimoalda, Hugbert, poprosił Świętego, aby powrócił do Fryzyngi i kontynuował swoją misję.

Śmierć św. Korbiniana
Jan Polack, 1484-85
Alte Pinakothek w Monachium, Bawaria


Św. Korbinian zmarł 8 września 730 roku w Merano, został pochowany obok
św. Walentego z Recji, pierwszego biskupa Pasawy (Passau).

Dnia 20 listopada 765 roku jego relikwie zostały przeniesione do krypty katedry we Fryzyndze,  przez biskupa Aribo, ucznia i biografa Świętego. Część relikwii znajduje się w kaplicy monachijskiej katedry.

Krypta św. Korbiniana
Katedra p.w. NMP i św. Korbiniana we Fryzyndze, Bawaria

Patron:
Fryzyngi, archidiecezji monachijskiej.

Ikonografia:
Przedstawiany w szatach biskupich, najczęściej z niedźwiedziem niosącym bagaż. Jego atrybutem jest: mitra, paliusz, pastorał, niedźwiedź, krzyż, księga, katedra.

Relikwiarz św. Korbiniana
Katedra p.w. NMP i św. Korbiniana we Fryzyndze, Bawaria

Legenda:
Najbardziej znanym atrybutem św. Korbiniana jest objuczony niedźwiedź. Gdy Święty podążał do Rzymu, w Alpach zaatakował go niedźwiedź, który mu pożarł muła.
Wtedy kazał niedźwiedziowi dźwigać bagaż do Rzymu.

Herb Ojca Świętego Benedykta XVI

Varia:
W 1977 roku kardynał Józef Ratzinger w swoim herbie umieścił niedźwiedzia
św. Korbiniana. W swojej autobiografii  nawiązując do tego symbolu, pisze: 
"Ja również poniosłem mój bagaż do Rzymu i wędruję z nim od dość dawna ulicami Wiecznego Miasta. Kiedy zostanę zwolniony, nie wiem, ale wiem, że również mnie to dotyczy: Twoim jucznym osłem się stałem i właśnie w ten sposób jestem blisko Ciebie" (ostatnie zdanie to słowa św. Augustyna).

Niedźwiedź św. Korbiniana znajduje się również w herbie Fryzyngi.

Apoteoza św. Korbiniana
Johann Georg Dieffenbrunner, 1764r.
.

7 września 2010

Św. Regina

.
Święta dziewica i męczenniczka (ok. 286).

Figura z kaplicy szpitala św. Reginy, XVIIIw.
Musee de la vie Bourguignone w Dijon, Burgundia

Urodziła się w Galii nieopodal Autun, jej ojciec Klemens był poganinem, matka zmarła przy jej narodzinach. Niania, która była chrześcijanką, ochrzciła potajemnie dziecko. Gdy dziewczynka podrosła zajmowała się pasieniem owiec u podnóża góry Auxois, nieopodal Alezji (Alesia, obecnie Alise-Sainte-Reine).

Prokonsul Olibriusz widząc jej urodę, pragnął ją poślubić, ale św. Regina nie chciała złamać ślubów dziewictwa ani wyrzec się wiary. Rozwścieczony prokonsul postanowił się zemścić i wydał ją na tortury, a gdy uparcie trwała przy swojej wierze, kazał ją ściąć, około 286 roku.

Opactwo we Flavigny, Burgundia
Krypta św. Reginy
Opactwo we Flavigny, Burgundia

Jej relikwie przeniesiono do benedyktyńskiego opactwa Flavigny-sur-Ozerain
w 827 roku. Część relikwii złożono w ołtarzu kościoła p.w. św. Reginy
w Drensteinfurcie.

Sztuka o św. Reginie - akt II - Uczta, ok. 1906r.

Sztuka o św. Reginie - akt III - Modlitwa w więzieniu, ok. 1906r.
W rodzinnym miasteczku Alise-Sainte-Reine, obok szpitala św. Reginy, założonego przez św. Wincentego a Paulo, znajdowało się cudowne źródło św. Reginy, z którego woda leczyła świerzb, grzybicę, szkorbut i inne choroby. A mieszkańcy przez wieki, co roku, ku czci Świętej wystawiają przedstawienia opowiadające o Jej życiu i śmierci. Natomiast w Dijon odbywały się procesje ku czci św. Reginy.

Francisco Pacheco, 1604r.
Musee Goya w Castres, Midi-Pyrenees

W Polsce wizerunki przedstawiające św. Reginę znajdują się m.in. w gotyckim kościele p.w. Wszystkich Świętych w Bliznem oraz w krakowskim kościele p.w św. Tomasza Apostoła.

Patronka:
Cieśli, stolarzy, ubogich, pasterzy. Wzywana w obronie przed zadraśnięciami, świerzbem i chorobami wenerycznymi.

Ikonografia:
Przedstawiana w stroju z epoki, najczęściej w czasie pasienia owiec lub męczeńskiej śmierci. Jej atrybutem jest: krzyż, palma, korona, gołąb, miecz lub topór, źródło, kula ognista, łańcuchy.

Xavier Schanovski, 1892r.
Alise-Sainte-Reine, Burgundia
Posąg stoi w miejscu, w którym Olibriusz pierwszy raz miał ujrzeć św. Reginę

Varia:
W Skarbcu Katedralnym na Wawelu znajduje się złoty ornat biskupa krakowskiego Andrzeja Lipskiego, ofiarowany przez hetmanową Reginę Żółkiewską, ze św. Reginą
i św. Janem Ewangelistą. Pochodzący z lat 1620-22 jest jednym z najlepszych dzieł polskiego hafciarstwa XVII wieku. Naszyto nań aż 600 pereł.

Przysłowia:
Św. Regina mgły rozpina.
W dzień św. Reginy wabią chłopaków dziewczyny.
Św. Regina gałęzie ugina.

"Święci na każdy dzień", wyd. Edelvives, 1960r.

"Żywot św. Reginy", Troyes, XVIIIw.

.

4 września 2010

Św. Rozalia z Palermo

.
Święta dziewica i pustelnica (1129-1165).

Znana również jako: Mała Święta (la Santuzza).

Andrea Sacchi, XVIIw.
Museo del Prado w Madrycie

Urodziła się 6 października 1129 roku na zamku Oliwella w sycylijskim Palermo,
w rodzinie normańskiego księcia Sinibalda, która miała być spokrewniona z Karolem Wielkim i królem Sycylii, Rogerem I. Legenda głosi, że Maria Guiscarda, matka Świętej, przed jej narodzinami miała sen, w którym usłyszała, że narodzonej dziewczynce ma dać na imię Rozalia. Do chrztu trzymali ją król Roger i jego małżonka Małgorzata
z Nawarry. Odbył się on w Kaplicy Palatyńskiej w Pałacu Normanów (Palazzo dei Normanni). Mając czternaście lat odrzuca propozycję małżeństwa z wywodzącym się z królewskiego rodu Baldwinem. Wzgardziwszy zaszczytami i bogactwami schroniła się w klasztorze bazylianów. Gdy jednak rodzice próbowali ją przekonać do przyjęcia tak wspaniałej propozycji małżeństwa uciekła do jaskini nieopodal Palermo, gdzie wiodła pustelnicze życie, pełne modlitwy i umartwień.

Figura św. Rozalii, 1929r.
Monterey, Kalifornia

Okoliczni mieszkańcy zaczęli odwiedzać jej pustelnię, a gdy sława jej pobożności
i pokory rosła, postanowiła przenieść się do groty na zboczu góry Peregrino, w  okolicy odludnej i trudno dostępnej. Jednak i tam po jakimś czasie odnaleziono Świętą, szukając u niej modlitwy i rady. Zmarła w 1165 roku, a jej ciało odkryli pielgrzymi 4 września.


Św. Rozalia u stóp Maryi z Dzieciątkiem, ze św. Piotrem i św. Pawłem
Anthony van Dyck, 1629r.

Już w XIII wieku czczono św. Rozalię na Sycylii, wzywając jej pomocy, jak chociażby podczas zarazy w Bivonie w 1348 roku i w Palermo w 1474. Na Quisquinie wzniesiono ku jej czci ołtarz, a na górze Peregrino kościół. Wiedziano, że w grocie znajduje się ciało Świętej, ale mimo poszukiwań nie udało się go odnaleźć.


Św. Rozalia wstawia się za dotkniętymi plagą
Anthony van Dyck, 1624r.
Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku

Gdy w 1624 roku zaraza nękała okolice Palermo św. Rozalia ukazała się pobożnej kobiecie i opisała miejsce, w którym należy szukać jej relikwii, każąc przenieść je do Palermo w uroczystej procesji. W opisanej w wizji grocie 15 lipca tego samego roku znaleziono doczesne szczątki Świętej, które wydobyto i złożono w pałacu kardynała Giannettino Dorii w Palermo, który zlecił jezucie o. Giordano Cascini urzędowe zbadanie ich autentyczności. Dnia 22 lutego 1625 roku ciało św. Rozalii zostało wystawione ku czci publicznej. W niedługim czasie zaraza opuściła miasto, a od tego momentu kult św. Rozalii zaczął się szybko rozprzestrzeniać.

Sanktuarium św. Rozalii na Monte Pellegrino, XVIIw.

Papież Urban VIII wpisał imię Świętej do Martyrologium Rzymskiego 26 stycznia 1630 roku pod datą 15 lipca w rocznicę odnalezienia ciała, a papież Pius XI w 1927 dodał
4 września - dzień poświęcony wspomnieniu jej śmierci.

 Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP w Palermo
Relikwiarz św. Rozalii, 1625r.
Sanktuarium na Monte Pellegrino

W 1666 roku papież Aleksander VII zezwolił na używanie formularza
Mszy o św. Rozalii w całym Królestwie Sycylii, a papież Innocenty XI w 1689 rozszerzył do terytoriów pod władzą cesarza rzymsko-niemieckiego, a w 1693 papież Innocenty XII dopuścił używania tegoż formularza w królestwie hiszpańskim.

Ołtarz św. Rozalii
Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP w Palermo
 
Ciało św. Rozalii spoczywa obecnie w katedrze w Palermo, w kaplicy jej poświęconej. Złożono je w srebrnej trumnie, wystawianej trzy razy w roku.

Św. Rozalia leżąca, 1625r.
Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP w Palermo

Kult św. Rozalii w Polsce
Do Polski relikwie św. Rozalii sprowadzono staraniem jezuitów 25 lipca 1630 roku,
a 21 września wystawiono je ku czci publicznej w kościele p.w. św. Barbary w Krakowie, gdzie wystawiono ołtarz z nastawą w kształcie groty, mieszczącej w sobie wizerunek Świętej. Piotr Jacek Pruszcz w "Klejnotach miasta Krakowa" podaje, że uroczystość św. Rozalii w tym kościele obchodzono 1 września. Z wystawieniem Najświętszego Sakramentu, z dwoma kazaniami i ucałowaniem relikwii po nieszporach. Gdy w 1897 roku w czasie odnawiania kościoła ołtarz ku jej czci zniesiono, cześć św. Rozalii w tym kościele znacząco się zmniejszyła.

Kościół p.w. św. Bartłomieja we Włodowicach, fasada

Również krakowski kościół p.w. św. Piotra i św. Pawła otrzymał jej relikwie, a te które dostała królowa Konstancja przechowywano w kaplicy zamkowej w Warszawie.

 Kościół p.w. św. Rozalii w Serafinowie, 1707r.

W wielkopolskim Serafinowie w 1707 wybudowano kościół p.w. św. Rozalii, jako wotum za obronę mieszkańców przed szalejącą epidemią cholery. W ołtarzu głównym znajduje się wizerunek Świętej z 1906 roku, a predella ołtarza bocznego zwiera sceny z jej życia.

 Kaplica św. Rozalii we Wrocance

We Wrocance, leżącej nieopodal Miejsca Piastowego, wystawiono neogotycką kaplicę poświęconą św. Rozalii. Do XVIII. wiecznego kościoła dobudowano kaplicę ku jej czci, a staraniem ks. Karola Molęckiego w 1861 roku sprowadzono do niej relikwie Świętej. Nieopodal kaplicy znajduje się źródełko z cudowną wodą.

 Kaplica św. Rozalii w Sławnie, 1783r.

W podgnieźnieńskim Sławnie znajduje się drewniana kaplica cmentarna św. Rozalii
z 1783 roku. Rok później papieskim brewe przyznano przywilej odpustu zupełnego na uroczystość Świętej.

 Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP w Palermo

Patronka:
Palermo, Sycylii, Wenezueli. Wzywana w obronie przed zarazą i chorobami zakaźnymi.

Ikonografia:
Przedstawiana jako młoda pokutnica lub dziewczyna w stroju z epoki. Jej atrybutem jest: czaszka, krzyż, wieniec z róż, księga, lilia.

Św. Rozalia ze św. Sebastianem i św. Rochem
Anonim, XIXw., fragm.
Kościół p.w. św. Stanisława w Czeladzi

Varia:
Od 1686 roku w Palermo odbywa się festyn (u fistinu) ku czci św. Rozalii, w dniach 10-15 lipca. Uroczysta procesja wyrusza 14 lipca, zmierzając do Pałacu Normanów
i zatrzymując się przed katedrą, gdzie burmistrz miasta wchodząc na rydwan którym przewożona jest duża figura Świętej, składa u jej stóp kwiaty.


.