Św. Bazyli Wielki

.

Święty biskup i Doktor Kościoła (329 - 379). Ojciec i patriarcha pierwszego w świecie zakonu.

Znany też pod imieniem: Bazyli z Cezarei.

Urodził się w Cezarei Kapadockiej w rodzinie zamożnej i głęboko religijnej, czego dowodem jest fakt, że z tej rodziny pochodziło aż siedmiu świętych - babka Bazylego św. Makryna Starsza, rodzice św. Emmelia (Emilia) i św. Bazyli, jego bracia - św. Grzegorz z Nyssy i św. Piotr z Sebasty oraz jego siostra św. Makryna.

Ojciec św. Bazylego był retorem i prowadził własną szkołę, więc początkowo do niej posyłał syna. Później wyjechał na studia do Konstantynopola, a potem do Aten, gdzie spotkał się ze św. Grzegorzem z Nazjanzu, z którym się zaprzyjaźnił. W roku 356 wraca do rodzinnej Cezarei, gdzie przyjmuje Chrzest Święty.

Pierre Subleyras - Msza św. Bazylego (1743)

Ermitaż, Petersburg

Odwiedza Syrię, Palestynę, Mezopotamię i Egipt, aby zapoznać się z życiem mnichów i pustelników. Po powrocie rozdał swój majątek ubogim i udał się do Neocezarei w Poncie i tam w pobliżu wsi Annesos, gdzie jego matka i siostra prowadziły życie w klasztorze, wiódł życie ascetyczne na wzór egipskich mnichów. Wkrótce przyłączył się do niego św. Grzegorz z Nazjanzu. Wówczas sporządzili razem zestaw najcenniejszych fragmentów pism Orygenesa - Philokalia. Tam również zaczął pisać Bazyli swoje Moralia i zarys Asceticon, czyli przyszłej reguły bazyliańskiej.

Francisco Herrera Starszy - Św. Bazyli dyktujący doktrynę (1637)

Luwr

W 360r. św. Bazyli wziął udział w synodzie w Konstantynopolu, a dwa lata później po śmierci metropolity Cezarei Kapadockiej Dioniusa, jego następca Euzebiusz udzielił mu święceń kapłańskich. Po śmierci Euzebiusza został wybrany jego następcą w 370r. i przyjmuje sakrę z rąk Grzegorza z Nazjanzu. Jako arcybiskup wykazał talent wielkiego męża stanu i wyróżnił się jako doskonały administrator i duszpasterz, dbający troskliwie o dobro swojej owczarni. Bronił jej niezmordowanie słowem żywym i pismem przed skażeniem herezją ariańską.

Zmarł 1 stycznia 379r. po 50 latach życia, 19 kapłaństwa i 9 biskupstwa. Jego relikwie przeniesiono wkrótce do Konstantynopola wraz z relikwiami św. Grzegorza z Nazjanzu i św. Jana Chryzostoma. Obecnie znajdują się w Bruges (Belgia), przywiezione tam przez Roberta II (1093-1111). Relikwia głowy św. Bazylego znajduje się w Amalfi pod Neapolem, a Wenecja posiada relikwię ramienia w kościele San Giorgio dei Greci.

Meister der Sophien-Kathedrale von Ohrid

Św. Bazyli celebrujący Mszę - XI wieczny fresk

W formie nadzwyczajnej rytu rzymskiego wspomnienie św. Bazylego przypada 14 czerwca.

Patron:
Kapadocji i Rusi, monastycyzmu wschodniego, reformatorów i zarządzających szpitalami.

Ikonografia:
Przedstawiany jako biskup w pontyfikalnych szatach lub jako mnich w benedyktyńskiej kukulli, albo eremita. Atrybuty św. Bazylego: czaszka, gołąb nad głową, model kościoła, paliusz i rylec.

Cytaty:
Skoro w odżywianiu ciała unikamy pokarmów jakie nam szkodzą, byłoby rzeczą nierozumną gdybyśmy także i w naukach, stanowiących pokarm naszej duszy, nie przestrzegali odpowiedniego doboru, lecz niby rwący potok górski porywali i pochłaniali wszystko co napotkamy po drodze.

Pośród wszystkich cnót na pierwszym miejscu jest pokora, która jest matką każdej cnoty i która przynosi wiele dobra.

Szkołą pokory jest zajmowanie się niepozornymi sprawami, które leczy afekt próżnej chwały.

Człowiecze, uświadom sobie swoją wielkość, biorąc pod uwagę cenę zapłaconą za ciebie: spójrz na cenę twojego wykupienia i zrozum swoją godność!

Odnosić sukcesy w cnotliwym życiu oznacza odnosić sukcesy w pokorze.

Zachowuj się tak, jak gdyby Bóg ci się przypatrywał.

Zanim otrzymaliśmy od Boga przykazania, wcześniej jeszcze otrzymaliśmy od Niego zdolność i moc do ich wypełniania.

Dzieła:

"Do młodzieńców" mowa o tym jak korzystać z pogańskich pisarzy.

"Przeciw Eunomiuszowi" - polemika ze skrajnym przedstawicielem arianizmu, twierdzącym, że można ograniczyć naturę Boga do przymiotu niezrodzoności.

"O Duchu Świętym" - wyjaśnienie sensu nowej doksologii wprowadzonej do liturgii.

Bazyli Wielki przed cesarzem Walensem.

"Speculum historiale" Wincentego z Beauvais OP, XV w.