Św. Jan Macias OP

Święty zakonnik (1585-1645).

Znany również jako: Jan Massias.

Przyszły święty urodził się w wielkopostny piątek 8 marca 1585 roku, w ubogiej rodzinie Piotra de Arcas i Juany Sanchez, w Ribera del Fresno, małej mieścinie leżącej w hiszpańskiej prowincji Estremadura. Gdy miał cztery lata osierocili go rodzice, a opiekę nad nim przejął wuj, który trudnił się pasterstwem. Chłopiec od najmłodszych lat pomagał mu w wypasie owiec. Stąd najprawdopodobniej wzięło się jego nazwisko: „Macias” oznaczało bowiem nie tylko pasterza, ale i pastwisko. Nie tylko pobożni rodzice, ale i wujostwo wpoili mu szczególne nabożeństwo do Matki Bożej. Jan codziennie trzykrotnie modlił się na różańcu – za siebie, za grzeszników i za dusze w czyśćcu cierpiące. Zwyczajowi temu pozostał wierny do końca swego życia.

Mając dwadzieścia pięć lat, wraz z człowiekiem u którego wówczas pracował, wyjechał do Ameryki Południowej. Początkowo dotarli do Kolumbii, potem Ekwadoru, na samym końcu do Peru. Jan postanowił pozostać w Limie i starać się o przyjęcie do klasztoru dominikanów pw. św. Marii Magdaleny. Zajmował się, tak jak i w ojczyźnie, pasterstwem. Jego pobożność i troska o najuboższych, z którymi dzielił się wszystkim co sam zarobił lub dostał, sprawiła, że w 1622 roku dominikanie przyjęli go do nowicjatu, a rok później przywdział habit brata-konwersa. Konwersami nazywano tych, którzy przyłączyli się do klasztoru, lecz nie obejmowali całości zakonnych obowiązków. Ślubowali oni posłuszeństwo, czystość i stałości miejsca (stabilitas loci). Różnili się ubiorem i tonsurą od rzeczywistych zakonników, pełnili też różne obowiązki klasztorne, np. przy furcie, w polu i ogrodzie, zajmowali się zwierzętami.

Jan Macias przez ponad dwadzieścia lat był zakonnym furtianem, zajmował się również tymi, których ukochał najmocniej – ubogimi. Co dzień przy klasztornej furcie wydawał posiłek 200 potrzebującym, wspierając ich modlitwą i dobrym słowem. Oddawał się pokucie i umartwieniom, pamiętając nieustannie o różańcu za dusze czyśćcowe i grzeszników (miał uwolnić z czyśćca setki dusz). W tym okresie poznał i zaprzyjaźnił się ze św. Marcinem de Porres, również dominikaninem, który założył i prowadził przytułek dla najuboższych.

Gdy brat Jan poczuł zbliżającą się śmierć, poprosił o Wiatyk i otoczony współbraćmi zakonnymi zmarł 16 września 1645 roku, w czasie śpiewu Salve Regina. Pochowano go w zakonnych krużgankach, a 36 lat po śmierci ciało złożono w cedrowej trumnie i umieszczono w kościelnej kaplicy. Ku zdumieniu zakonników ciało Jana pozostało nietknięte, co odczytano jako cud.

Beatyfikował go papież Grzegorz XVI 22 października 1837 roku, a kanonizował papież Paweł VI 28 września 1975, na podstawie dwóch cudów, jakie miały miejsce za jego wstawiennictwem. Jednym z nich było rozmnożenie ryżu.

W 1949 roku, w jednej z hiszpańskich parafii proboszcz, po niedzielnej Mszy zawsze rozwoził żywność do ochronki dla sierot oraz do biednych. Jednej niedzieli bogatsi mieszkańcy, którzy dostarczali potrzebnych rzeczy, nie spisali się i księżowska kucharka miała do dyspozycji jedynie trzy garnuszki ryżu i niewielką ilość mięsa. Postanowiono ugotować z tego co jest posiłek dla najmniejszych dzieci, którym najciężej przychodziło znoszenie głodu. Zrozpaczona kobieta modliła się do bł. Jana Maciasa, znanego powszechnie ze swej troski o ubogich, o pomoc w wykarmieniu wszystkich. Gdy ta mała ilość ryżu zaczęła napełniać wielki garnek, zdumiona kucharka zawołała matkę proboszcza, a ta widząc co się dzieje, kazała kucharce przygotować kolejny garnek. Później okazało się, że potrzebowały i trzeciego. Ku ich wielkiej radości, nikt tego dnia nie odszedł głodny, mało tego, głodujący od dawna ludzie, ten jeden jedyny raz najedli się do syta.

Patron:

Ubogich, pasterzy, dusz czyśćcowych.

Ikonografia:

Przedstawiany jest w dominikańskim habicie konwersa (biały habit z czarnym szkaplerzem).

Św. Piotr Arbues

Święty kapłan i męczennik (ok. 1441-1485).

Apoteoza św. Piotra Arbuesa, malarz anonim.

Muzeum Katedralne w Jaen, Andaluzja

Urodził się około roku 1441 w hiszpańskiej Epilii, w rodzinie szlachcica Antoniego Arbuesa y Jimenez i Sanchii Ruiz. Oboje byli pobożni, więc i synowi wpoili podstawy wiary katolickiej. Jako młodzieniec  Piotr studiował filozofię w Huesce, mieście św. Wawrzyńca, na tamtejszym uniwersytecie.

W 1468 roku biskup Saragossy wysłał go do Hiszpańskiego Kolegium św. Klemensa w Bolonii, gdzie w 1473 Piotr Arbues uzyskał tytuł doktora teologii i prawa. Po powrocie do Saragossy wstąpił do kanoników regularnych, gdzie życiem pobożnym, przestrzeganiem reguły, a także miłością względem najuboższych zjednał sobie powszechną cześć. W wieku 35 lat przyjął święcenia kapłańskie i z całą gorliwością oddał się pracy na rzecz Kościoła.

Śmierć św. Piotra Arbuesa

Bartolome Esteban Murillo, 1664r.

Pinacoteca Vaticana, Rzym

W 1484 roku o. Tomasz Torquemada OP mianował  go, wraz z dominikaninem Kacprem Juglarem, inkwizytorem na Aragonię. Urząd ten ks. Arbues spełniał z rozumem, łagodnością i sumiennością. Lecz mimo tego uknuto przeciwko niemu spisek i w nocy z 14 na 15 września 1485 roku został zaatakowany przez ośmiu zamaskowanych mężczyzn, w czasie gdy modlił się przed głównym ołtarzem w katedrze. Wskutek odniesionych ran ciętych, zmarł dwa dni później. Śledztwo wykazało, że zbrodnię popełnili marranowie (Żydzi, którzy pozornie nawróceni na katolicyzm, szerzyli wśród wiernych herezje). 

Piot Arbues został pochowany w saragosskiej katedrze, w miejscu gdzie zginął – pomiędzy chórem a prezbiterium głównego ołtarza. Papież Aleksander VII w 1664 roku zaliczył go do błogosławionych, a Pius IX 29 czerwca 1867 dokonał kanonizacji.

Wobec budzących się w tym czasie prądów wrogich Kościołowi, kanonizacja ta dała pretekst do ataków nań oraz do szerzenia nieprawdziwych informacji, nie tylko na temat samego Piotra Arbues, ale i na temat całej inkwizycji. Zwłaszcza publicyści niemieccy dopuszczali się wyjątkowo wielu oszczerstw na ten temat, mimo że dostępne dokumenty historyczne nie potwierdzały ich „rewelacji”.

Ikonografia:

Przedstawiany jako kapłan, najczęściej w czasie męczeńskiej śmierci.

Jego atrybutem jest: palma, miecz. 

Św. Jan Rigby

Święty męczennik (ok. 1570-1600).

Jan Rigby przyszedł na świat około roku 1570 w Harrow Hall w Ecclestone, leżącym na terenie hrabstwa Lancashire. Był piątym z sześciu synów Mikołaja Rigby i jego żony Marii, z domu Breres. Jego rodzice byli katolikami, ale z obawy przed prześladowaniami, jakie na "papistów" ściągnęły wydane dziesięć lat wcześniej Statuty o supremacji i jedności (Statutes of Supremacy and Uniformity), uczęszczali na anglikańskie nabożeństwa.

Zmuszony sytuacją życiową i pragnąc nawiązania ściślejszych kontaktów z katolikami, Jan w 1600 roku zgłosił się do służby w domu sir Edmunda Huddlestona w Camridgeshire. Lord był protestantem, ale powszechnie wiadomym było, iż jego żona Brygida została skazana na olbrzymią grzywnę i ogłoszona "rzymską" rekuzantką (czyli osobą, która odmówiła złożenia przysięgi na Akt supremacji). Władze podejrzewały, że sir Edmund sprzyja katolikom i potajemnie pomaga księżom. Gdy jego córka, świeżo owdowiała pani Fortescue, otrzymała w lutym 1600 roku wezwanie do stawienia się przed sądem i oskarżającym ją o rekuzanctwo, zniedołężniały lord poprosił Jana Rigby o udanie się do sędziego i usprawiedliwienie córki z nieobecności na anglikańskich nabożeństwach, tłumacząc ją złym stanem zdrowia.

Wszystko odbyłoby się bez kłopotów, gdyby nie to, że jednemu z sędziów, sir Ryszardowi Martinowi, nie spodobał się posłaniec Huddlestonów, których uważał za "papistów" i nie zaczął go wypytywać o jego wiarę oraz praktyki religijne. Młody mężczyzna przyznał się do tego, że jest katolikiem, a także odmówił złożenia przysięgi supremacyjnej, uznającej królową Anglii jako głowę Kościoła, przez co został natychmiast aresztowany i wysłany do londyńskiego więzienia Newgate.

Następnego dnia, w dzień św. Walentego, Jan Rigby stanął przed Lordem Najwyższym Sędzią Anglii, ponownie odmawiając złożenia przysięgi i oświadczając że przez trzy ostatnie lata nie był ani razu na anglikańskim nabożeństwie. Mając nadzieję na złamanie jego oporu i skłonienie do uznania Elżbiety I za głowę Kościoła, został pięć dni później przewieziony do więzienia White Lion (przed 1535 rokiem znajdowała się tam gospoda). Dnia 1 marca 1600 roku ponownie stanął przed sędzią. Według Statutów o supremacji i jedności z 1559 roku, w których uznawanie autorytetu papieża uznano za zdradę oraz naruszenie Aktu przeciw jezuitom, księżom seminaryjnym oraz innym podobnym, nieposłusznym osobom z 1585, którego dopuścił się przez spowiedź u księdza wykształconego za granicą (czyli zdrajcy) został skazany na karę śmierci przez uduszenie i poćwiartowanie (hanging, drawing and quartering). Gdy skazańcowi odczytano ten straszny i hańbiący wyrok, miał powiedzieć: Laus Tibi Domine, Rex aeternae gloriae.

Całą noc modlił się w celi. Rankiem, w sobotę 21 czerwca 1600 roku, na drewnianej ramie przeciągnięto go do St Thomas Watering (obecnie Old Kent Road). Miejsce to, gdzie przez wieki pielgrzymujący do grobu św. Tomasza Becketta poili w strumieniu swoje konie, stało się  w XVI wieku placem publicznych egzekucji. Kat powiesił Jana na szubienicy, odcinając go wkrótce, na pół przytomnego. Odcięto mu członki i wypruto wnętrzności, które spalono na jego oczach. W końcu umęczonego ścięto, a ciało poćwiartowano i rozrzucono.

 

Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii

Jan Rigby został beatyfikowany 25 grudnia 1929 roku przez papieża Benedykta XI, a kanonizowany 25 października 1970 przez Pawła VI, w gronie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii (vide: św. Małgorzata Cliterhow, św. Augustyn Webster, św. Jan Plessington, św. Jan Roberts, św. Henryk Walpole, św. Kutbert Mayne, św. Ryszard Reynolds i św. Ambroży Edward Barlow).

Patron:
Kawalerów i torturowanych.

Św. Roman z Condat OSB

Święty opat i wyznawca (ok. 390 - 460).

Znany również jako: Romanus, Roman Jurajski.

Agidius Ranbeck

"Calendare annuale benedictinum", Augsburg 1677r.

Przyszły święty urodził się około roku 390 w Izernore, w regionie Bugey (obecnie Rodan-Alpy). Staranne wykształcenie odebrał w klasztorze w Ainay, pod kierunkiem św. Sabina. Pobożni mnisi stali się wzorem życia dla młodzieńca, który tak jak i oni pragnął poświęcić się służbie Bożej.

W 425 roku opuścił rodzinne strony i udał się w góry Jura, gdzie żył jako pustelnik nieopodal Condat, nad brzegiem rzeki Bienne. Wiele godzin spędzał na modlitwie, pościł i poddawał się surowej pokucie.

Św. Roman i św. Lupicyn

Katedra w Saint-Claude, Jura

Kilka lat później dołączył do niego owdowiały młodszy brat, św. Lupicyn. Mimo całkowicie odmiennych charakterów połączyła ich służba Panu Bogu. Wkrótce wokół nich zaczęli  gromadzić się mężczyźni, starzy i młodzi, chętni do życia według podobnych reguł jak oni.

W 444 roku św. Roman otrzymał święcenia kapłańskie z rąk św. Honorata z Arles, a już rok później bracia założyli klasztor w Condat (obecnie St-Claude). W krótkim czasie powstały kolejne domy zakonne, w Lauconne (ob. St-Lupicin) i w Baume (La Balme, później Saint-Romain-de-Roche, a obecnie Pratz). Ten ostatni był żeńskim klasztorem, w którym pierwszą ksienią została siostra św. Romana i św. Lupicyna - Yola (Iola). Mnisi żyli według reguł św. Bazylego, Pachomiusza i św. Hilarego z Arles (założyciela leryńskiego klasztoru). Kilka wieków później przyjęto regułę benedyktyńską.

 Pozostałości opactwa w Romainmotier

Św. Roman zalożył również klasztor w Romainmotier, który był pierwszym klasztorem w Szwajcarii. Zniszczony praktycznie w całości przez protestantów w czasie reformacji w 1536 roku,na początku następnego roku zsekularyzowany, wbrew zdecydowanemu oporowi miejscowego biskupa. To co z niego pozostało odrestaurowano w latach 1899-1915.

Wizytując klasztor w Baume św. Roman przeczuł zbliżającą się śmierć, przyjął Sakramenty i oddał ducha w 460 roku. Pochowano go w klasztornym kościele. Część relikwii otrzymał klasztor w Condat, ale w XVI wieku zostały zniszczone w czasie pożaru.

Kaplica św. Romana w Pratz

Wzniesiona w miejscu, w którym stała bazylika w Baume

Patron:
Tonących, osób cierpiących na choroby psychiczne.

Ikonografia:
Przedstawiany jako opat, w benedyktyńskim habicie; często w towarzystwie brata, św. Lupicyna.

Św. Neofita z Nikei

.

Święty męczennik z IV wieku.

Urodził się w bityńskiej Nikei. Jego pobożni rodzice Florencja i Teodor wychowywali go w wierze, zachęcali do pomagania biedniejszym kolegom.

Gdy chłopiec ukończył dziewięć lat jego łóżko okrążył gołąb i przemówił do niego ludzkim głosem, każąc iść za sobą. Prowadzony przez gołębia dotarł do góry Olimp i tam zamieszkał w jaskini, jak głoszą legendy, karmiony przez anioła. Mając piętnaście lat Neofita udał się do zarządcy Decjusza i śmiało wyznał swoją wiarę, a było to w czasach krwawego prześladowania chrześcijan przez cesarza Dioklecjana. Młodego śmiałka związano i wepchnięto do pieca, ale gdy ogień nie uczynił mu żadnej krzywdy, oprawcy rzucili go na pożarcie dzikim zwierzętom. I tu znowu czekała ich rzecz niespodziewana - dzikie bestie łasiły się do chłopca. W końcu rozwścieczony zarządca kazał ściąć mu głowę.

Ikonografia:
Przedstawiany z gołębiem, dzikimi zwierzetami, niedaleko pieca.
.

Św. Wulfstan z Worcester

Święty biskup i wyznawca (1008-1095).

Znany również pod imieniem: Wulstan, Wolstan, Ulfstan.

Urodził się około roku 1008 w Long Itchtington w hrabstwie Warwick. Jego rodzina straciła majątek w czasach Kanuta Wielkiego. Za namową wuja, biskupa Yorku Wulfstana II, pobierał nauki w klasztorach Evesham i Peterborough, zanim został urzędnikiem w Worcester. Jego przełożeni widząc jego pobożność i czystość namówili go, aby poświęcił się służbie Bogu.

Wulfstan poszedł za ich radą i otrzymał święcenia kapłańskie w 1038 roku, a wkrótce wstąpił do klasztoru benedyktynów w Worcester, gdzie najpierw był kościelnym, potem nauczycielem śpiewu, a później sekretarzem. Na tym stanowisku mógł się swobodnie oddawać kontemplacji, spędzając często całą noc w kościele. Po śmierci Agewilnusa w 1046 roku został mianowany opatem. Jego rodzice również wstąpili do klasztorów.

Gdy w 1062 roku biskup Aldred otrzymał nominację na biskupa Yorku, św. Wulfstan został za zgodą legata papieskiego wyznaczony na biskupa Worcester. Ale pokorny Święty nie chciał początkowo przyjąć tej godności, jak sam mówił: : "Lepiej zostać ściętym, niż być biskupem". Dopiero pobożny eremita Wulsyniusz wpłynął na zmianę decyzji i w święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny tego samego roku Wulfstan został konsekrowany przez Aldreda, biskupa Yorku. Jako biskup dawał wspaniały przykład, nieustannie zabiegając o swoją świętość i troszcząc się o zbawienie swoich wiernych. Swoje obowiązki traktował z gorliwością i pobożnością, dając innym wzór obrony praw Kościoła i utrzymania dyscypliny. Zapoczątkował budowę katedry w Worcester.

Kościół p.w. Wszystkich Świętych

High Wycombe, Anglia

Zdecydowanie występował przeciw małżeństwom duchownych, w swojej diecezji nie zgadzał się na wyświęcanie żonatych. Na jego wniosek na synodzie w Winchester w 1076 roku zakazano zawierania małżeństw przez księży.

Za jego namową mnich Aldwin założył benedyktyńskie opactwo w Great Malvern. Rozbudował wiele kościołów w swojej diecezji. Wilhelm Zdobywca w dowód szacunku jakim go darzył, oddał część dóbr skonfiskowanych Kościołowi. Zdawał się nie wiedzieć, co to jest zmęczenie, gdy inni szli już do domów, on do późnej nocy zostawał w kościele. Prowadził bardzo surowy tryb życia, przez trzy dni w tygodniu pościł całkowicie, przez trzy kolejne - pozostawał o chlebie i wodzie, w niedziele spożywał rybę i odrobinę wina.

Jego sława jako spowiednika była tak wielka, że ludzie przyjeżdżali z daleka, aby się u niego wyspowiadać. Często płakał w konfesjonale nad grzechami, czasami bardzo gwałtownie.

Witraż w kaplicy w Winchester College, Anglia

Św. Wulfstan zmarł 20 stycznia 1095 roku, po przewlekłej chorobie. Został kanonizowany 14 maja 1203 roku przez papieża Innocentego III. Jego grób był miejscem wielu pielgrzymek, niestety został zniszczony na rozkaz Henryka VIII. Jednym z cudów przypisywanych Wulfstanowi jest uzdrowienie córki króla Harolda II.

Historię życia św. Wulfstana opisał Wilhelm z Malmesbury w latach 1124-43, w języku łacińskim, rozszerzając wcześniejszą wersję spisaną przez przyjaciela Świętego, mnicha Colemana.

.

Św. Honorat z Fondi

.

Święty mnich i wyznawca (VI w.)

Urodził się w Abruzzo, w rodzinie rolnika. Od dzieciństwa zdradzał niezwykłą pobożność, osiągnął doskonałość w ascezie.

Benedyktyn, założyciel i opat klasztoru w Fondi, w południowych Włoszech.
Po krótkim czasie przyłączyło się do niego prawie 200 mnichów. Umarł w podeszłym wieku.

Św. Grzegorz Wielki napisał jego krótką biografię.

Dnia 16 stycznia przypada również wspomnienie św. Honorata z Arles.

.

Św. Placyd

.

Święty mnich i wyznawca (zm. w VI w.)

Był synem patrycjusza Tertullusa, został jako dwunastoletni chłopiec zaprowadzony do św. Benedykta, by pod jego opieką zaprawiał się w cnotach chrześcijańskich.

Przyjaciel św. Maura, który uratował go przed utonięciem, gdy ten nad jeziorem stracił równowagę podczas czerpania wody. Św. Maur mógł pospieszyć mu z pomocą, ponieważ św. Benedykt rozmawiając z nim miał wizję tonącego chłopca i kazał Maurowi go ratować.

Św. Benedykt, Maur i Placyd

Fra Filippo Lippi, 1445

Św. Placyd towarzyszył św. Benedyktowi w drodze na Monte Cassino w 529r., które podarował świętemu Tertullus, ojciec Placyda.

Wspomina o nim św. Grzegorz w drugiej części "Dialogów".

Ikonografia:
Przedstawiany najczęściej w momencie, gdy św. Maur ratuje go przed utonięciem.

Św. Feliks z Noli

Święty kapłan, wyznawca i męczennik (zm. 255r.)

Znany również pod imieniem: Feliks Męczennik.

Jego ojciec Hermias pochodził z Syrii i był legionistą rzymskim, osiedlił się w Noli. Po śmierci ojca Feliks sprzedał większość majątku, a pieniądze rozdał ubogim, sam postanowił poświęcić się służbie Panu Bogu. Został wyświęcony przez św. Maksyma z Noli, z którym przez wiele lat współpracował. Wkrótce po jego święceniach wybuchły prześladowania Kościoła za cesarza Decjusza. Biskup Maksym opuścił diecezję i schronił się w górach, oddając ciężar jej prowadzenia w ręce Feliksa, którego wkrótce uwięziono.

Głównym źródłem wiedzy o św. Feliksie są pisma św. Paulina z Noli. Według jego relacji św. Feliksa poddano w czasie aresztowania wielu torturom, aby go odwieść od wiary: bito go, a potem wleczono po ostrych muszlach i skorupach. Na wpół żywego odstawiono go do lochu wiezięnnego, aby poddać go dalszym mękom.

Św. Feliks niesie biskupa Maksyma do Noli

detal ołtarza w Marling, H.Frisch, 1671r.

Udało mu się zbiec z więzienia i pomagał ukrywać się Maksymowi. Później poganie postanowili go zabić, ale Feliks ukrywał się przez sześć miesięcy w pustej cysternie na wodę i wyszedł z niej po śmierci Decjusza. Po śmierci schorowanego Maksyma został wybrany na biskupa Noli, ale odmówił przyjęcia godności, proponując na to stanowisko Kwintusa. 

Grób św. Feliksa w krypcie bazyliki św. Feliksa w Cimitile, III w.

Zmarł 14 stycznia 260r. Pochowano go w Cimitile pod Nolą, a jego grób stał się miejscem licznych pielgrzymek. Święty papież Damazy został uzdrowiony nad jego grobem, o czym zaświadczył w poemacie napisanym na cześć świętego.

Wstawiennictwu św. Feliksa zawdzięcza nawrócenie św. Paulin z Noli, który sprzedał cały swój majątek i założył dwa klasztory: męski i żeński, w pobliżu Cimitile, gdzie znajdował się grób św. Feliksa, doprowadzając do rozkwitu jego sanktuarium. Jego relikwie otrzymały katedra w Noli, a część trafiła do Rzymu i Benewentu. Bazylika w Cimitile została zniszczona przez Wandalów w V w. Jej pozostałości odkryto w latach 1933-35.

Choć zmarł śmiercią naturalną, to zwykle wymieniany jest jako męczennik, ponieważ w czasie swego aresztowania był okrutnie torturowany za wiarę.

Kaplica w Marling, płd. Tyrol

Detal z antepedium ołtarza, XVIII w.

Patron:
Miasta Nola i opiekun zwierząt domowych. Św. Feliksa wzywa się, aby chronił przed krzywoprzysięstwem, kłamstwami, fałszywymi świadkami i chorobami oczu.

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju diakona, w więzieniu. Przykuty łańcuchami do ściany z dzbanem u stóp. Jako młody kapłan z kiścią winogron, z aniołem uwalniającym go z łańcuchów, z pajęczyną.

Legenda:
Św. Paulin z Noli opisuje jak podczas aresztowania Feliksa uwolnił go anioł z łańcuchów, jakimi był przykuty do ściany, aby mógł pomóc biskupowi Noli Maksymowi. Feliks ukrył przed żołnierzami schorowanego biskupa Maksyma w opuszczonym domu, a pająk natychmiast zaczął prząść sieć nad wejściem, więc gdy żołnierze przechodzili obok domu w którym obaj się ukrywali, nienaruszona pajęczyna nad drzwiami przekonała ich, że dom od dawna już jest opuszczony.

Różności:
Spolszczony Feliks to Szczęsny.

Lektura:
Jakub de Voragine "Złota legenda" - "Żywot św. Feliksa"
 

Św. Elred z Rievaulx

.

Święty opat i wyznawca (1110-1167).

Znany również pod imieniem: Aethelred, Eilred, Ethelred, Rhievallus.

Urodził się w 1110r. w Hexham w hrabstwie Northumberland, był synem kapłana Eilafa, opiekuna sanktuarium w Hexham. W bardzo młodym wieku poznał najmłodszego syna św. Małgorzaty - św. Dawida i spędził na jego dworze kilka lat.

Król bardzo poważał młodego i pobożnego Anglika. Chciał uczynić go biskupem, ale Elred opuścił Szkocję w 1134r., aby zostać mnichem w opactwie cystersów w Rievaulx, w północnym Yorkshire. Został mistrzem nowicjatu, długo wspominanym ze względu na troskę i łagodność jaką okazywał. Pierwszy opat klasztoru w Revesby w Lincolnshire, założonego przez  Wiliama hrabiego Lincoln w 1142r. Nie zatrzymał się w nim długo, bo już w  1147r. wybrano go opatem w Rievaulx. Miał pod swoim nadzorem nie tylko 300 mnichów z klasztoru, ponieważ został jednocześnie przełożonym wszystkich cystersów w Anglii. Podróżował od klasztoru do klasztoru w Anglii i Szkocji, nauczając.

 
Napisał żywot św. Dawida, św. Niniana i św. Edwarda Wyznawcy. Miał również wpływ na Henryka II w początkowych latach jego rządów.

Mimo cierpień z powodu powikłań w chorobie nerek wybrał się w podróż do Francji, aby potwierdzić generalną regułę swojego zakonu w Clairvaux.

W 1164r. podjął misję wśród Piktów w Galloway, a ich przywódcę tak głęboko poruszyły nauki Elreda, że został mnichem.

  "Żywoty świętych" z 1892r.

Był znany ze swojej wstrzemięźliwości i współcześni mówili o nim, że bardziej przypomina ducha niż człowieka. Autor wielu traktatów ascetycznych, ze względu na dar niezwykłej wymowy bywa nazywany angielskim św. Bernardem.

Zmarł 12 stycznia 1167r. w Rievaulx na schorzenie nerek . Został pochowany w kapitularzu w Rievaulx. Jego relikwie zostały przeniesione do kościoła i umieszczone za ołtarzem w 1191r.

Jego kult zapoczątkowany zaraz po jego śmierci, został zatwierdzony w 1476r. przez kapitułę generalną cystersów w Citeaux.

Opactwo w Rievaulx rozwiązał Henryk VIII w 1538r, obejmowało wówczas 72 budynki, a w pobliskim Laskill miało olbrzymi piec do wytopu żeliwa. Henryk nakazał ograbienie budynków ze wszystkiego, tak aby nie nadawały się do zamieszkania, a ziemię przyznał swojemu doradcy hrabiemu Rutland, potem trafiła do rodziny Duncombe.

Imponujące ruiny opactwa przypominają dawne czasy świetności i rozkwitu Kościoła.

 

Patron:
Chorych na nerki i cierpiących z powodu kamieni nerkowych.

Ikonografia:
Przedstawiany z księgą lub zwojem w ręku.

Cytaty:
Prawdziwa, doskonała i wieczna przyjaźń to taka, której nie zniszczy zazdrość, nie osłabi jej podejrzenie, nie zerwie pragnienie władzy. W obliczu wielkich prób nie ustąpi, pod uderzeniami się nie załamie, wobec udręk nieugięta, wobec wielu niesprawiedliwości niewzruszona.

Ten kto nie czci Matki, ten bez wątpienia odmawia czci i Synowi.

Jeżeli człowiek chce miłować samego siebie, nie powinien się hańbić żadną niedozwoloną przyjemnością cielesną. Aby zaś nie ulegać pożądliwości zmysłowej, należy zwrócić wszystkie uczucia ku słodyczy Ciała Pańskiego.

Dzieła:
"Speculum caritatis" - rozprawa ascetyczna "Zwierciadło miłości".
"De spirituali amicitia" - traktat o przyjaźni duchowej.
"De institutione inclusarum" - o pouczaniu pustelniczek
"De Iesu puero dudenmi"
"Dialogus de anima" - dialog o duszy
"Oratio pastoralis"
"Sermones de Tempore et de Sanctis"

 

Św. Teodozjusz z Kapadocji

.

Święty opat i wyznawca (423-529).

Znany również pod imieniem: Teodozy Cenobiarcha.

Urodził się w 423r. w Mogariassos w Kapadocji w pobożnej rodzinie, wcześnie rozpoczął naukę. W młodości sprawował urząd lektora, dzięki czemu stał się biegły w znajomości Pisma Świętego. Przykład Abrahama zachęcił go do opuszczenia domu i pójścia za swoim powołaniem. Udał się do Syrii, gdzie spotkał św. Szymona Słupnika, ten zobaczył w nim człowieka pobożnego i zdolnego do pociągnięcia innych swoim przykładem. Zaprosił go na słup do wspólnej modlitwy, po czym udzielił mu rady i błogosławieństwa.

Z Antiochii skierował się do Ziemi Świętej i tam nawiedził miejsca związane z Chrystusem. Czas jakiś pozostawał tam pod opieką świątobliwego pustelnika Longinusa. Eremita polecił przyjąć mu zarząd kościoła poświęconego Najświętszej Maryi Pannie, ale Teodozjusz złożył ten urząd i osiadł jako pustelnik w jaskini położonej na Pustyni Judzkiej. W krótkim czasie zaczęli się gromadzić wokół niego uczniowie, którzy zajmowali położone obok siebie jaskinie. Teodozjusz zbudował w Cathismus, niedaleko Betlejem, klasztor dla nich. Z czasem przybywało ich tak wielu, że musiał wystawić oddzielne budynki dla każdej narodowości: Palestyńczyków, Greków, Syryjczyków, Ormian. Obok wybudowali szpital, przytułek dla starców i szpital dla chorych umysłowo. W 494r. patriarcha Jerozolimy Salustiusz mianował św. Teodozjusza generałem wszystkich zakonników w Palestynie, a pustelnika Sabę przełożonym wszystkich pustelników.

W tym okresie rozprzestrzeniała się herezja monofizytów i eutychianistów. Znaleźli oni poparcie u cesarza Anastazego, który był zwolennikiem Eutychiana. Cesarz złożył z urzędu biskupa Eliasza, a na patriarchę jerozolimskiego powołał mnicha Seweryna. Teodozjusz i Saba nie chcieli tego heretyka uznać za biskupa i poddać się jego władzy, więc cesarz zagroził im swoją niełaską, przedtem jeszcze chcąc pozyskać dla monofizytów klasztory palestyńskie, próbował przekupić Teodozjusza, ale ten się stanowczo temu sprzeciwił i złoto ofiarowane przez władcę rozdał biednym. Dziewięćdziesięcioletni starzec sam obchodził wszystkie klasztory, aby przestrzec przed herezją, zachęcić do wierności wierze i postanowieniom czterech soborów. Został za to skazany na wygnanie przez cesarza w 513r., ale po jego śmierci i wstąpieniu Justyniana na tron Teodozjusz powrócił do klasztoru. Dzięki niemu i opatowi Sabie Kościół w Jerozolimie przetrwał podczas walk z monofizytami.

Zmarł mając 105 lat, w 529r. w Cathismus. Jego ciało pochowano w grocie, w której żył jako pustelnik. Grób stał się miejscem pielgrzymek i był świadkiem wielu cudów.

Klasztor przetrwał do XV w. W 1900r. przejął go od beduinów prawosławny patriarcha Jerozolimy i osadził tam mnichów.

Życie św. Teodozjusza Cenobiarchy

Anonim, XVIII w.

Patron:
Archiwistów

Ikonografia:
Przedstawiany najczęściej jako pustelnik z żelaznymi obręczami na szyi i ramionach, z workiem pieniędzy u stóp.

Św. Piotr Orseolo

.

Święty mnich i wyznawca (928-1027).

Znany również pod imieniem: Piotr Urseolus.

Urodził się w 928r. w Rivo Alto, w rodzinie zamożnej i poważanej szlachty.

Piotr I Orseolo, XXIII doża wenecki

Mając 18 lat ożenił się z Felicytą, z którą miał jednego syna. W wieku 20 lat został admirałem i dowódcą floty weneckiej, dowodził wielu kampaniom przeciw piratom, którzy grasowali po Morzu Adriatyckim. Wybrany dożą weneckim 12 sierpnia 976r. dzień po buncie, w którym zabito jego poprzednika Piotra Candiani IV i pożarze, który zniszczył znaczną część miasta. Okazał się znakomitym politykiem, jednym z najlepszych weneckich dożów. Ufundował liczne szpitale i ochronki, rozpoczął odbudowę kościoła św. Marka i Pałacu Dożów, pomagał wdowom, sierotom i pielgrzymom. Włożył dużo wysiłku i własnej fortuny w naprawę prawa i porządku w mieście oraz odbudowę zniszczeń.

Piotr Orseolo przed Romualdem z Camaldoli

Giovanni da Brescia, 1526

kościół pw. św. Michała w Murano

Przekonany, że spełnił to co do niego należało, nic nie mówiąc rodzinie, w nocy 1 września 978r. potajemnie opuścił Wenecję, aby udać się do benedyktyńskiego opactwa św. Michała w Cuixa w Pirenejach, na pograniczu francusko-hiszpańskim.  Został mnichem. Jego żona potwierdziła, że po urodzeniu syna, żyli w czystości, a ona sama wiedziała o pragnieniach duchowych męża. Duchowy uczeń św. Romualda z Camaldoli, który poradził mu wybudowanie pustelni, w której Piotr spędził ponad dziesięć lat w odosobnieniu i na modlitwie.

Św. Piotr Orseolo

Marchiori Giovanni, XVIII w.
Kościół pw. św. Rocha w Wenecji

Zmarł 10 stycznia 987r. w klasztorze, a jego grób stał się miejscem pielgrzymek i wielu cudów.

Przeniesienie relikwii miało miejsce w 1027r. w obecności biskupa Elne , później przeniesiono je do kościoła parafialnego Prades w Wenecji. Jego kult został zaaprobowany przez papieża Klemensa XIII w 1731r.

Grób Piotra Orseolo w klasztorze św. Michała w Cuixa

Św. Julian z Antiochii

.

Święty męczennik i wyznawca (zm. 305r.)

Urodził się w rodzinie rzymskiego namiestnika w Antiochii, w pobożnej i bogobojnej rodzinie. Gdy miał osiemnaście lat rodzice nalegali, aby się ożenił, ale Julian nie chciał się zgodzić, ponieważ ślubował dozgonną czystość. Jednakże nie chciał też martwić swoich rodziców. Po długich modlitwach postanowił posłuchać ich rad i pojął za żonę piękną i cnotliwą Bazylissę, która za namową Juliana również złożyła śluby czystości. Po śmierci rodziców Julian odziedziczył wielki majątek, który przeznaczył na cele dobroczynne.

W tym samym czasie, za panowania cesarza Dioklecjana, wybuchły srogie prześladowania chrześcijan. Wielu z nich znalazło schronienie w domu Juliana i Bazylissy. Gdy nastał nowy rządca prowincji Marcjan prześladowania przybrały na sile. Zakazał on między innymi kupna i sprzedaży, zanim transakcje te zostaną poświęcone bożkom, jakie nakazał wystawić. Bazylissa bała się, że kobiety, które przebywały pod jej opieką ulegną pokusie i modliła się gorąco, aby Bóg zabrał je do siebie, zanim urzędnicy cesarscy wejdą do ich domu. Wkrótce Bazylissa i niewiasty zmarły na febrę.

 Chrystus ze św. Julianem, św. Bazylissą, św. Celsusem i św. Marcjanillą.

Pompeo Girolamo Batoni, 1736-38

Gdy Julian nie chciał wyrzec się wiary, Marcjan kazał go uwięzić, a dom spalić. W więzieniu dzięki Julianowi nawróciło się 20 żołnierzy rzymskich, a wśród nich Celsus i jego matka Marcjanilla. Pobożny mąż wycierpiał wiele poddawany rozmaitym torturom, w końcu został ścięty 9 stycznia 305r.

Relikwie św. Juliana i św. Bazylissy znajdują się w kryształowej trumnie w gotyckiej katedrze w piemonckim Chieri. Wystawiono tam również srebrny posąg św. Juliana jako rzymskiego żołnierza (pomimo tego, że nim nigdy nie był).

Św. Julian z Antiochii bywa mylony ze św. Julianem z Tarsu, również męczennikiem z czasów namiestnika Marcjana.

Ikonografia:
Przedstawiany najczęściej z Bazylissą. Jego atrybutem jest: palma.

Legenda:
W więzieniu Julian był często bity, w końcu doprowadzony do ostateczności, pewnego dnia wyrwał kij jednemu z oprawców i wybił mu oko. Powiedział, że jeśli kapłani pogańscy nie uleczą wybitego oka, on to zrobi w imię Boże. Marcjan przystał na to - poganie zaczęli się modlić do bożków, ale nie uleczyli rannego. Wtedy Julian uczynił przed zranionym okiem znak krzyża i uleczył je, dzięki temu wydarzeniu nawróciło się wielu rzymskich żołnierzy. 



Chcąc chrześcijanom odebrać powagę i ich zastraszyć kazał Marcjan skutego grubymi łańcuchami Juliana wyprowadzić na plac publiczny i tam go bito okrutnie. Gdy to się działo przechodziły dzieci, a wśród nich syn Marcjana - Celsus. Ujrzał on wokół Juliana wielu mężczyzn ubranych na biało, niektórzy rozmawiali z nim, inni wkładali mu na głowę złotą koronę. Przejęty i wzruszony chłopiec podbiegł do Juliana i obejmując jego nogi, prosił aby go przyjął do swoich towarzyszy, ponieważ i on chce cierpieć i umrzeć dla Chrystusa. Marcjan kazał odciągnąć chłopca od Juliana, ale tym którzy próbowali wykonać jego rozkaz natychmiast usychały ręce. Rozwścieczony Marcjan kazał własnego syna wraz z Julianem wtrącić do więzienia. Tej samej nocy uwięziony kapłan ochrzcił Celsusa.

Marcjan miał zamiar wydać Juliana i jego towarzyszy na śmierć, zasiadł więc na miejscu publicznym do sądzenia. Akurat przenoszono na marach umarłego. Namiestnik kazał orszak zatrzymać, a Julianowi nakazał wskrzeszenie umarłego. Julian padł na kolana i wznosząc modlitwy, a umarły Atanazjusz wstał i zaczął wychwalać Jezusa. Marcjan rozgniewany kazał ich wszystkich wtrącić do więzienia.
Dzień później napełniono kotły wrzącą smołą i chciano wrzucić uwięzionych, ale oni weszli do kotłów dobrowolnie, nie czując bólu, a gdy ogień wygasł wyszli z kotłów cali i zdrowi.
Matka Celsusa bojąc się o syna uprosiła Marcjana o pozwolenie na odwiedzenie go w więzieniu. Próbowała namówić go do powrotu na pogaństwo, ale gdy zobaczyła jego żarliwość i stałość w  wierze, sama się nawróciła. Fakt ten doprowadził Marcjana do szaleństwa. Juliana, Celsusa, Atanazjusza i swoją żonę kazał skrępować i po oblaniu olejem podpalić, ale ogień spalił tylko powrozy, nie czyniąc krzywdy więźniom. Kazał więc Julianowi i Celsusowi zedrzeć skórę z głów, Atanazjusza szarpać hakami, a później rzucono wszystkich na pożarcie dzikim zwierzętom, te jednak nie chciały ich ruszyć. W końcu kazał im głowy poobcinać dnia 9 stycznia 305r.

Marcjan nie uniknął kary, albowiem niebawem po śmierci męczenników został zjedzony żywcem przez robactwo.