29 listopada 2011

Św. Saturnin z Kartaginy


Święty męczennik (zm. 304r.)

Znany również jako: Saturnin Starszy.

Sarkofag z relikwiami św. Saturnina
Bazylika pw. św. Saturnina w Rzymie

Pochodził z Kartaginy, wcześnie przyjął wiarę katolicką i został ochrzczony. Przeniósł się do Rzymu i tam pomagał prześladowanym chrześcijanom. Sam też wkrótce został pojmany, a gdy nie chciał wyrzec się wiary, razem z diakonem św. Syzyniuszem został skazany na śmierć. Przed wykonaniem kary poddano ich wymyślnym torturom, mającym złamać ich ducha, ale dzięki modlitwie przetrzymali biczowanie, rwanie ciała i przypalanie ogniem. Gdy oprawcy stwierdzili, że męki jakim poddano świętych mężów, nie przyniosły spodziewanych efektów, ścięli im głowy.

Pochowano go przy drodze Salaryjskiej (Via Salaria), a nad jego grobem z czasem wybudowano bazylikę, ostatni raz odbudowaną na początku XX wieku.

 Bazylika pw. św. Saturnina w Rzymie

Świadectwa jego męczeńskiej śmierci są liczne i niewątpliwe, począwszy od marmurowych  kalendarzy, a skończywszy na sakramentarzach.

Dnia 29 listopada przypada również wspomnienie św. Saturnina z Tuluzy, biskupa i męczennika, jednego z siedmiu Apostołów Galii.


Św. Saturnin z Tuluzy


Święty biskup i męczennik (zm. ok. 257r.)

Znany również jako: Sernin, Apostoł Galii.

Męczeństwo św. Saturnina
"Legenda aurea", Macon, XVw.

Urodził się w greckim Patras, w arystokratycznej rodzinie rzymskiej. Papież św. Fabian wysłał św. Saturnina wraz z sześcioma innymi kapłanami (nazwano ich później siedmioma Apostołami Galii) z misją ewangelizacyjną do Galii. Razem ze św. Saturninem wyruszyli św. Gacjan, św. Trofim, św. Paweł, św. Austromoniusz, św. Dionizy i św. Marcjal.

Męczeństwo i pochówek św. Saturnina
"Legenda aurea", il. Jakub z Besancon, XVw.
Męczeństwo św. Saturnina
"Legenda aurea", il. Ryszard z Montbaston, XIVw.

Został pierwszym biskupem Tuluzy (łac. Tolosa) i wkrótce tamtejsza gmina chrześcijańska zaczęła się rozwijać, przyjmując wszystkich nowo ochrzczonych. Działalność biskupa rozwścieczyła kapłanów pogańskich, którzy pojmali świętego, skrępowali go i przywiązali do wołu, który rozszarpał go na kawałki. Dwie pobożne niewiasty zebrały starannie szczątki biskupa i pochowały nocą w głębokim rowie. Następca św.Saturnina, biskup Hilary, sprawił mu godny pochówek, a nad jego grobem postawiono drewnianą kapliczkę. W 1080 roku w tym miejscu wzniesiono kościół, a ciało świętego złożono w konfesji w nawie głównej. W średniowieczu był to jeden z najważniejszych ośrodków pielgrzymkowych.

Bazylika pw. św. Saturnina w Tuluzie
rycina Piotra Józefa Walkerta z "La Vieux Toulose disparu", XVIIIw.
...i XXI wiek.

W dniu 29 listopada przypada również wspomnienie św. Saturnina z Kartaginy, zamęczonego wraz ze św. Sysyniuszem w 304 roku.

Relikwiarz św. Saturnina
Bazylika pw. św. Saturnina w Tuluzie

Patron:
Sardynii, Nawarry, Tuluzy, Cagliari. Wzywany przeciw zawrotom i bólom głowy, pladze mrówek, w obronie przed dżumą i ospą oraz strachem przed śmiercią. Wierni zwracali się również do św. Saturnina z prośbą o dobrą śmierć.

Ikonografia:
Przedstawiany w szatach biskupich, często w chwili męczeńskiej śmierci. Jego atrybutem jest: mitra, paliusz, krzyż, byk, palma.

Męczeństwo św. Saturnina
Kościół pw. św. Aniana w Chartres

Lektura:
bł. Jakub de Voragine "Złota legenda" - "Żywot św. Saturnina"

28 listopada 2011

Św. Grzegorz III


Święty papież i wyznawca (ok. 690-741).



Następca papieża św. Grzegorza II, wybrany papieżem w 731 roku.
Był dziewięćdziesiątym papieżem (wg listy kardynała Mercati z 1942).

Urodził się ok. 690 roku w Syrii, wcześnie wstąpił do benedyktynów. Rzymianie wybrali go na papieża przez aklamację, ale z objęciem stolicy Piotrowej musiał poczekać ponad miesiąc, ponieważ egzarcha Rawenny, Paweł, nie zaaprobował tego wyboru. Konsekracja papieska miała miejsce 18 marca 731 roku.

Idąc w ślady swojego poprzednika z całą stanowczością występował przeciwko ikonoklastom (obrazoburcom). Zwołał w732 roku synod w Rzymie na którym potępiono obrazoburców.



Na jego sercu szczególnie leżała ewangelizacja Europy północnej, dokąd z misją wysłał św. Bonifacego oraz św. Wilibalda. Wysłał również paliusze Egbertowi z Yorku i Tatwinowi z Canterbury. Dbał o rozwój Rzymu, odnowił wiele kościołów, mocno również wspierał rozbudowę klasztorów.

Św. Grzegorz III wysyła św. Willibalda na misje
gobelin, 1745r.

Św. Grzegorz zmarł 28 listopada 741 roku, został pochowany w kaplicy w Bazylice pw. św. Piotra. Pierwszy raz wymieniony w Martyrologium biskupa Adonisa z Vienne z IX wieku, w Martyrologium Rzymskim dzień jego wspomnienia zapisano na 28 listopada, usunięty stamtąd po reformie kalendarza z 1963 roku. Niektóre martyrologia wspominają go pod datą 10 grudnia.

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju papieskim. Jego atrybutem jest: mitra, paliusz, krzyż.

17 listopada 2011

Św. Hugo z Lincoln

.
Święty biskup i mnich (1135-1200).

Znany również jako: Hugon, Hugo z Avalon, Hugo z Burgundii.

Fragment z ołtarza Kartuzji św. Honoriusza, ok. 1490-1500
Art Institute of Chicago w Chicago

Urodził się w 1135 roku na zamku Avalon w Burgundii, jako syn Wilhelma i Anny, którzy byli znani ze swej pobożności i miłosierdzia. Jego matka zmarła, gdy Hugon miał osiem lat, wychowaniem i kształceniem chłopca zajęli się augustianie w klasztorze Villard-Benoit, do którego wstąpił jego ojciec. Mnichem został w wieku 15 lat, niższe święcenia kapłańskie otrzymał cztery lata później. Wkrótce został przeorem w klasztorze Saint-Maxim.

Francesco Zurbaran, 1637-39
Museo de Cadiz w Kadyksie, Andaluzja

Podczas odwiedzin w kartuzji Grand Chartreuse w 1160 roku, Hugon postanowił wstąpić do tego zakonu. Po święceniach kapłańskich, w 1173 roku został mianowany prokuratorem. Stał się niebawem znany ze swej miłości dla ubogich i potrzebujących.

W 1175 roku król angielski Henryk II zaprosił św. Hugona do założenia klasztoru w Witham w hrabstwie Somerset. Była to część królewskiej pokuty za zamordowanie św. Tomasza Becketa.

 Katedra NMP w Lincoln, Lincolnshire

Dnia 21 września 1186 roku św. Hugon został konsekrowany w Westminsterze na biskupa Lincoln, największej stolicy biskupiej w Anglii, która przez ponad dekadę pozostawała bez pasterza. Szybko przywrócił duchową dyscyplinę w diecezji, rządząc nią mądrze i sprawiedliwie. Odbudował zniszczoną przez pożar katedrę i założył przy niej słynną szkołę teologiczną.

Obdarzony darem uzdrawiania, służył trędowatym, karmił chorych, opiekował się biednymi i sierotami.

 Kościół pw. św. Swithuna w Leadenham, Lincolnshire

Gdy w 1197 roku król Ryszard zażądał od biskupów pieniędzy na dofinansowanie wojny z francuskim królem Filipem Augustem, św. Hugon odmówił twierdząc, że klasztory są własnością Boga, a nie korony angielskiej. Król próbował przejąć majątek biskupstwa, ale obawa ekskomuniki powstrzymała tę zapędy.

W 1199 roku św. Hugon udał się z misją dyplomatyczną do króla Francji, wracając z niej w bardzo złym stanie zdrowia. Kilka miesięcy później, gdy brał udział w Radzie Narodowej w Londynie, zmarł 16 listopada 1200 roku. Był otoczony tak wielką czcią już za swego życia, że na jego pogrzebie pojawiły się tłumy wiernych, a jego trumnę nieśli królowie Anglii i Szkocji oraz trzech arcybiskupów. Wielu chorych idących w kondukcie zostało cudownie uzdrowionych. Św. Hugon został pochowany w katedrze w Lincoln. Został kanonizowany 18 lutego 1220 roku przez papieża Honoriusza III, jako pierwszy kartuski święty.

 Great Ryburgh, Norfolk

W 1280 roku postanowiono przenieść doczesne szczątki św. Hugona na bardzie godne miejsce. Gdy otwarto trumnę, znaleziono w niej nienaruszone ciało biskupa,a w momencie gdy arcybiskup położył rękę na czole Świętego, głowa odpadła od reszty ciała i zaczęła się z niej wydobywać manna. Po tym cudzie głowę złożono w skrzyni ze złota i srebra, ozdobionej drogocennymi kamieniami. W 1364 roku na Anglię napadli rozbójnicy, zniszczyli groby, sprofanowali relikwie i okradli świątynie. Wtedy też została skradziona skrzynia z relikwią głowy św. Hugona. Według legendy koło skrzyni usiadł kruk i siedział przy niej tak długo, dopóki nie powróciła do katedry.

 Kościół opactwa pw. św. Albana w St. Albans, Hertfordshire

Relikwie św. Hugona zniszczono w 1540 roku na rozkaz króla Henryka VIII.

Pierwszy żywot Świętego napisał jego spowiednik i współpracownik, benedyktyn Adam Eynshnam.


Kościół pw. NMP w Oxfordzie, ołtarz

Patron:
Lincoln, chorych, szewców.

Ikonografia:
Przedstawiany jako biskup lub mnich kartuski. Jego atrybutem jest: mitra, pastorał, łabędź (symbol doskonałości i czystości), katedra, kielich z Dzieciątkiem Jezus.

 Kartuzja św. Hugona w Parkminster, West Sussex

Varia:
Do czasów reformacji św. Hugon, oprócz św. Tomasza Becketa, był najbardziej znanym angielskim świętym.

W Anglii przed reformacją było 12 kartuzji, zakon rozwiązano, klasztory zburzono, a dużą część zakonników zamordowano. Dopiero w 1873 roku po usilnych zabiegach katolickiej hierarchii powstała Kartuzja św. Hugona w Parkminster. W 1883 roku w kartuzji mieszkało 30 mnichów, w 1928 - 70, a w 1984 - 22. Neogotycki klasztor jest jednym z największych na świecie.
.

12 listopada 2011

Św. Liwin z Gandawy

.
Święty biskup i męczennik (ok. 580-657).

Znany również jako: Liwinus, Lebwin, Liwia, Apostoł Flandrii i Brabancji.

Męczeństwo św. Liwina
Peter Pauwel Rubens, 1633r.
Musee Royaux des Beaux-Artes w Brukseli

Urodził się około roku 580 jako syn szkockiego arystokraty i irlandzkiej księżniczki. Nauki pobierał w Irlandii i Anglii, święcenia otrzymał z rąk św. Augustyna z Canterbury. Wraz z trzema towarzyszami został wysłany już jako biskup z misją ewangelizowania Flandrii i Brabancji. Przed rozpoczęciem misji przez trzydzieści dni modlił się na grobie św. Bawo (Bawona), polecając Bogu siebie i swoje prace na Jego cześć przedsięwzięte. Był znakomitym kaznodzieją. Pochwycony przez pogan w pobliżu brabanckiej Alosty (Aalst), poddany torturom podczas których wyrwano mu język, po czym ścięto mu głowę w dniu 12 listopada 657 roku.

 Kaplica pw. św. Liwina w Hautem-Saint-Lievin

Św. Liwin został pochowany w Hautem (Hauthem) pod Gandawą.

Relikwie w 1006 roku przeniesiono do klasztoru pw. św. Piotra w Gandawie, niestety zostały zniszczone przez protestantów w 1578 roku. W Utrechcie jego wspomnienie jest obchodzone 25 czerwca, w dzień przeniesienia relikwii.

Bywa mylony ze św. Lebuinem z Deventer, którego wspomnienie przypada również 12 listopada.


Patron:
Flandrii, Aalst, umierających.

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju biskupa.
Jego atrybutem jest: mitra, pastorał, palma, szczypce.
.

10 listopada 2011

Św. Baudolin z Alessandri

Święty eremita i wyznawca (ur. ok. 700 - zm. ok. 740).

Znany również jako: Baudolino.


Przyszły święty urodził się w rodzinie szlacheckiej. Po śmierci rodziców cały odziedziczony majątek rozdał ubogim, a sam osiedlił się jako pustelnik nad brzegiem rzeki Tanaro. Mieszkał w prostym szałasie, dni upływały mu na modlitwie i umartwieniach. Ludność okoliczna zasięgała u pobożnego mędrca rady, który wkrótce zasłynął darem proroctwa.

Zmarł ok. roku 740, został pochowany w Forum Fulvii (późniejsze Villa del Foro). Gdy w 1168 roku rozrastająca się Alessandria wchłonęła w swoje granice miasteczko, doczesne szczątki świętobliwego pustelnika przeniesiono do kościoła zakonu humiliatów (zgromadzenie działające na przestrzeni XII-XVI wieku). W 1174 roku, jak głosi legenda, św. Baudolino ukazał się na murach Alessandri, zmuszając oblegające miasto rycerstwo niemieckie do odwrotu. W 1803 roku ponownie przeniesione relikwie i złożono je w kościele pw. św. Aleksandra. Siedem lat później trafiły do kaplicy św. Baudolina w alessandryjskiej katedrze.

 Katedra w Alessandri, Piemont

Po raz pierwszy żywot św. Baudolina spisał benedyktyński mnich Piotr Diakon w Historia Longobardorum, czterdzieści lat po śmierci eremity.

Ikonografia:
Przedstawiany jako pustelnik w otoczeniu dzikich zwierząt.
.

9 listopada 2011

Św. Ursyn z Bourges

.
Święty biskup i wyznawca (zm. IIIw.)

 Katedra pw. św. Szczepana w Bourges, Region Centralny

Był pierwszym biskupem Bourges, w mieście tym głosił Ewangelię i nawrócił wielu pogan, między innymi senator Leokadiusz ze swym synem. Wzniósł kościół do którego sprowadził relikwie św. Szczepana, pierwszego męczennika.

Z kolei wg św. Grzegorza z Tours był on przyjacielem i uczniem Apostoła Filipa (niektóre starsze źródła utożsamiały św. Ursyna z Natanaelem), który był przy męczeńskiej śmierci św. Szczepana. Do Galii miał go wysłać św. Piotr.

Katedra pw. św. Szczepana w Bourges
Płd. portal przedstawiający sceny z życia św. Ursyna
fot. Bracia Bisson, 1854r.

W 565 roku za biskupa Probiana (Probianusa) odkryto miejsce pochówku św. Ursyna i przeniesiono jego doczesne szczątki do kościoła pw. św. Symforiana, który później nosił wezwanie świętego biskupa. W 1055 roku biskup Lisieux Hugon poprosił o część relikwii, mając nadzieję iż za wstawiennictwem św. Ursyna uda się pokonać epidemię ospy, jaka panowała w tym mieście, dziesiątkując ludność. I tak też się stało, a wydarzenie to przyczyniło się znacząco do wzrostu kultu świętego na terenie Normandii. Autentyczność relikwii potwierdzono badaniami z 1389 roku, ponowne badania kanoniczne miały miejsce w XVI i XVII wieku. Od XIV wieku relikwie św. Ursyna znajdują się również w Chausse-Saint-Victor.

Villers-sur-Role, Normandia
Źródło św. Ursyna

W Villers-sur-Role znajduje się źródło św. Ursyna z wodą o cudownych właściwościach, która miała leczyć z chorób skóry.

 Katedra pw. św. Szczepana w Bourges

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju biskupa. Jego atrybutem jest: mitra, paliusz, pastorał.

Patron:
Archidiecezji i miasta Bourges.
.

5 listopada 2011

Św. Bertylla z Chelles

.
Święta dziewica i ksieni (zm. 692).

Znana również jako: Bertilla.


Urodziła się w VII wieku, w jednej z najznamienitszych chrześcijańskich rodzin w pobliżu Soissons. Dorastająca panna pragnęła porzucić marności światowe i poświęcić swe życie Panu Bogu. Jej pobożni rodzice poradzili się najpierw św. Audoena (Owena) z Rouen, widząc w tym wolę Bożą wyrazili zgodę na jej wstąpienie do benedyktyńskiego opactwa w Jouarre.

Zajmowała się chorymi, znana ze swego miłosierdzia i sprawiedliwości, pokory, prostoty i roztropności. Te cnoty sprawiły, że została wybrana przeoryszą.

Klasztor w Chelles, dormitorium w XIIIw.
"Słownik architektury francuskiej VI-XVI wiek" E.Duillaumot, 1856r.

Gdy królowa Francji, św. Batylda, postanowiła wybudować klasztor w Chelles i tam spędzić w odosobnieniu resztę swojego życia, poprosiła przełożoną opactwa w Jouarre o mianowanie przełożonej i kilku pobożnych mniszek, aby mogła rozpocząć nową fundację. Przełożona wybrała św. Bertyllę, która razem z królową
i mniszkami otrzymała specjalne błogosławieństwo arcybiskupa Lyonu.

Św. Bertylla zmarła 5 listopada 692 roku, została pochowana obok św. Batyldy w przyklasztornym kościele.

Ikonografia:
Przedstawiana jako mniszka lub ksieni.
Jej atrybutem jest: pastorał, krzyż, księga, klasztor.

Varia:
W klasztorze w Chelles welon przyjęły m.in. św. Hilda z Whitby i św. Hildelida z Barking.

Klasztor w Chelles został rozwiązany w 1790 roku, sześć lat później sprzedany i doszczętnie zniszczony.
.

3 listopada 2011

Św. Sylwia z Rzymu

.
Święta wyznawczyni (ok.520-592).

 Anonim, malarz włoski, XVw..

Urodziła się w Rzymie (niektóre źródła podają jako miejsce jej narodzin Sycylię) około roku 520, jej siostrami były św. Tarsylla (24 grudnia) i św. Emiliany (30 czerwca).

W 538 roku została żoną senatora Gordiana Anicjusza. Oboje bardzo pobożni i bogobojni stanowili wzór małżeństwa chrześcijańskiego. Mieli dwóch synów, jednym z nich był papież św. Grzegorz Wielki.

Po śmierci męża, w 573 roku, żyła w domku niedaleko kościoła pw. św. Saby na Wzgórzach Awentyńskich, gdzie poświęcała się modlitwie, postom i umartwieniom. W 575 roku na miejscu domu św. Sylwii i Gordiana św. Grzegorz wzniósł kościół (San Gregorio Magno al Celio).

 Kościół pw. św. Grzegorza w Rzymie

Św. Sylwia zmarła w 592 roku.

Jej syn, św.Grzegorz Wielki, polecił zawiesić wizerunki rodziców w kościele pw. św. Andrzeja. Papież wielokrotnie wspominał w swoich pismach matkę, którą darzył wielkim szacunkiem.

W XVI wieku papież Klemens VIII wpisał wspomnienie św. Sylwii do Martyrologium Rzymskiego pod datą 3 listopada.

Nicolas Cordier, XVIw.
Oratorium św. Sylwii na wzgórzu Celius w Rzymie

Patronka:
Kobiet w ciąży, dobrego porodu, wdów.

Ikonografia:
Przedstawiana w stroju z epoki. Jej atrybutem jest: księga.
.