Św. Matylda

.

Święta królowa (895-968).

Znana również pod imieniem: Matylda z Ringelheim, Matylda Westfalska, Matylda Saksońska.

Urodziła się w 895 roku w westfalskim Enger, jako córka hrabiego Teodoryka (Dietricha) i Reinhildy, pochodzącej z duńsko-fryzyjskiego rodu. Matylda, ksieni Herford, a babka ze strony ojca św. Matyldy, przejęła wychowanie wnuczki. Mała hrabianka była kształcona w czytaniu świętych ksiąg, śpiewaniu psalmów, robótkach ręcznych, a nade wszystko chowano ją w bojaźni Bożej. W tych wszystkich dziedzinach czyniła doskonałe postępy. Odznaczała się dojrzałą pobożnością, rozkwitała jej uroda i doskonaliły cnoty.

Zaloty Henryka do św. Matyldy

Konrad Astfalch, 1896r.

Książę saski Otton Znakomity postanowił ubiegać się o jej rękę dla swojego syna - Henryka zwanego Ptasznikiem, młodzi pobrali się w 909 roku. Po bezpotomnej śmierci króla Konrada I, Henryk wstąpił na tron niemiecki. Matylda w cudowny sposób przekształciła zamek królewski w klasztor, wypełniając wszelkie obowiązki, jakich można by oczekiwać od zakonnicy. Wszystkim była kochaną matką, strapionych pocieszała, skazańcom okazywała litość i tam gdzie tylko mogła uzyskiwała ułaskawienie.

Św. Matylda i Henryk I

"Chronica Regia Coloniensis", XIIw.

Ze swoim mężem żyła w takiej zgodzie, że oboje zdawali się jednym ciałem i jedną duszą. Oboje mieli taką samą skłonność do czynienia woli Bożej i dobra. Oboje w ten sam sposób kochali bliźniego, żałowali nieszczęśliwych, z taką samą troską podchodzili do swoich poddanych. Matylda często w nocnej ciszy oddalała się do kaplicy, aby w spokoju się modlić, a król nie chcąc jej przeszkadzać, udawał że tego nie widzi. W swoim mężu kochała Chrystusa, a jej miłość małżeńska była najczystsza
i najpełniejsza.

Mieli pięcioro dzieci - trzech synów (Ottona, Henryka i św. Bruna) i dwie córki (Gebergę i Jadwigę).

Antepedium ołtarzowe, 1180r.

Landesmuseum fur Kunst und Kunstgeschihte w Munster

Henryk na łożu śmierci skierował do Matyldy te słowa: "Nigdy nikt nie miał żony, której wierność byłaby bardziej niewzruszona, gorliwość do czynienia wszelkiego dobra nie byłaby bardziej sprawdzona. Przyjmij podziękowanie za to, że łagodziłaś mój gniew, że we wszystkich sprawach dawałaś mi zbawienne rady i prowadziłaś mnie często do sprawiedliwości i łagodności, napominając abym się litował nad ciemiężonymi. Polecam Ciebie i nasze dzieci wszechmogącemu Bogu i wstawiennictwu jego wybrańców. Jemu także polecam moją duszę".
Zmarł 2 lipca 936 roku w Meineleben. Mszę Świętą za zmarłego króla odprawił ksiądz Adeldatz (późniejszy arcybiskup Hamburga i Bremy). Henryk został pochowany, tak jak tego sobie życzył, w Kwedlinburgu (Quedlinburg) przez biskupa Bernharda Halberstadt. Zakonnice z żeńskiego klasztoru w Winithehusen, który przeżywał rozluźnienie reguły i dyscypliny, zostały przeniesione do Kwedlinburga do klasztoru św. Serwacego, z poleceniem odmawiania stałej modlitwy za spokój duszy zmarłego króla.

Na następcę Henryka został wyznaczony jego syn Otton, pomiędzy nim a najstarszym Henrykiem doszło do walki o tron, zakończonej klęską Henryka. Spędził on jakiś czas w niewoli w Ingelheim, w końcu pogodził się z bratem i w 946 roku otrzymał księstwo Bawarii.

Cesarz Otton I żegna się z matką przed katedrą w Nordhausen

oryg. Hans Looschen, 1912r.

Obraz zniszczony w czasie II w.św., replika z 2001r.

Żywot św. Matyldy wypełniony był modlitwą, postami i jałmużną. W jej dawaniu była bardzo hojna, co nie spodobało się jej synom - Ottonowi i Henrykowi - więc sekwestrowali jej dobra i nakazali się udać do klasztoru. Pokornie spełniła to żądanie i wybrała Herford na miejsce swojego przymusowego odosobnienia. Jakiś czas mieszkała na zamku pod Hammeln, przyjmując swe wycofanie ze świata jako zrządzenie Boże. Na prośbę Edyty Angielskiej, żony Ottona, skruszeni synowie cofnęli jej karę.

Podczas jej pobytu w klasztorze w Poehlde ostatni raz odwiedził św. Matyldę jej ukochany syn, Henryk. Przewidując jego śmierć wezwała go do całkowitego nawrócenia się. Krótko potem Henryk zmarł, 1 września 955 roku w Ratyzbonie (Regensburgu). Wiadomość o śmierci syna zastała królową-wdowę w Kwedlinburgu. Ta śmierć odebrała jej całkowicie przywiązanie do rzeczy ziemskich, nie pociągało jej nic przemijającego i nie pragnęła żadnych przyjemności. Czytała pobożne pisma, zwłaszcza poświęcone Męce Pańskiej i ukochanym świętym. Sierotom, wdowom
i pielgrzymom była drugą matką, dwa razy dziennie osobiście rozdzielała posiłki biednym. Święta wierzyła, że dzięki nim zbliża się do Jezusa Chrystusa. Wysyłała owoce i najlepsze potrawy potrzebującym, często zdarzało się, że wysłany posiłek przynosił uzdrowienie.

Pozostałości po klasztorze w Herford

Ta pobożna miłość rozciągała się także na bezrozumne zwierzęta. Szczególnie lubiła koguty - "ponieważ swoim pianiem budzi wierzących do służby Chrystusowej". Ptakom sypała kawałki chleba i ziarna, aby "chwaliły imię Stwórcy".

Gdy św. Matylda podróżowała zawsze zabierała ze sobą woskowe świece, które składała w darze mijanym kaplicom i kościołom, oraz jedzenie dla napotkanych w drodze biednych. Zimą otwierała ciepłe pomieszczenia dla bezdomnych i ubogich.
Na Mszę Świętą, której nie opuszczała żadnego dnia, przynosiła zawsze oblację, chleb i wino, dla dobra i pożytku całego Kościoła Świętego. Ufundowała trzy klasztory: żeńskie w Nordhaus i Kwedlinburgu oraz męski w Poehlde.

W październiku 965 roku w Reims zmarł najmłodszy syn św. Matyldy, arcybiskup Kolonii św. Bruno.

Kolegiata św. Serwacego i zamek w Kwedlinburgu

Święta czując zbliżający się koniec udała się z Nordhausen do Kwedlinburga, ukochanego klasztoru jej i Henryka. Biskup Wilhelm z Moguncji (Mainz), jej wnuk, opatrzył ją Świętymi Sakramentami, nie wiedząc że był bliżej śmierci niż św. Matylda, która zobaczyła i przepowiedziała mu jego koniec. Gdy po trzydniowym pobycie Wilhelm chciał zostawić jej swojego kapłana, odmówiła zdecydowanie, mówiąc: "Potrzebujesz go bardziej niż ja. Idź tam gdzie wola Chrystusowa nakazuje".
Biskup zmarł nagle w drodze 2 marca 968 roku. Na próżno próbowano ukryć jego śmierć przed Świętą, która powiedziała wiernej służbie "wiem, że biskup Wilhelm odszedł z tego świata. Każcie bić w dzwony i zgromadzić się biednym, aby otrzymali jałmużnę dla przebłagania Boga".

Bazylika św. Jana w Den Bosch, Brabancja

W sobotę, po I Niedzieli Wielkiego Postu, św. Matylda wyspowiadała się i przyjęła Komunię Świętą. Czując, że jej ziemski czas dobiega końca, prosiła obecnych o modlitwę i czytanie Ewangelii i psalmów tak długo aż jej dusza nie oddzieli się od ciała. Wzniosła oczy i serce ku niebu, nieustannie się modląc z rozłożonymi rękami. Około godziny dziewiątej poleciła, aby położono ją na włosiennicy, sama posypała sobie głowę popiołem i zmarła czyniąc znak krzyża, dnia 14 marca 968 roku,
w godzinie w której zwykle karmiła ubogich.

Kościół p.w. św. Matyldy w Kwedlinburgu

proj. Friedrich von Schmidt, 1856-58

Została pochowana obok męża w krypcie klasztoru św. Serwacego w Kwedlinburgu.
W 1539 roku klasztor zamieniono w instytucję ewangelicką, damy żyjące w nim straciły ducha i wiarę swej świętej założycielki. W 1803 roku klasztor w procesie sekularyzacji ostatecznie rozwiązano, a budynki przeszły na własność państwa pruskiego. Mała katolicka społeczność z wielkim trudem zbudowała kościół poświęcony św. Matyldzie.

Po klasztorze w Nordhausen nie ma prawie śladu, klasztor w Poehlde trafił w ręce premonstrantów, później został zlikwidowany.


Patronka:
Fałszywie oskarżonych, wdów, dużych rodzin, rodziców którym zmarły dzieci.

Ikonografia:
Przedstawiana jako królowa. Jej atrybutami są: korona, budynek klasztoru, jałmużniczka.
.