Św. Finian z Clonard

Święty mnich i wyznawca (ok. 470-549).

Znany również jako: Finden, Fionan, Nauczyciel Świętych.

Przyszły święty urodził się około roku 470 w irlandzkim Myshall w rodzinie szlachcica Ruidragha i jego żony Telach z Leinster. Jego wychowaniem i nauką zajął się biskup Fortchernn, który rozbudził w chłopcu żarliwą wiarę i głód wiedzy.

Kościół pw. św. Finiana w Saint Finian of Clonard

Naturalnej wielkości figura została wyrzeźbiona w Italii ok. 1940r.

Jako młodzieniec Finian wyruszył w podróż do Tours, gdzie w klasztorze św. Marcina poznał życie zakonne. Kolejne lata spędził w Llancarfan, gdzie jego duchowym kierownikiem został św. Kadok (Cadoc). Po powrocie w rodzinne strony pielgrzymował z miejsca na miejsce i głosił Ewangelię.

Skellig Michael 

Klasztor położony jest na samym szczycie wyspy

Pierwszym założonym przez św. Finiana klasztorem było Skellig Michael, następnie Aghowle i w końcu, około roku 520, założył klasztor Clonard nad rzeką Boyne, w którym został pierwszym opatem. Sława jego świętości i mądrości szybko się rozprzestrzeniała i wkrótce wielu chętnych do poświęcenia się służbie Panu Bogu przybyło do klasztoru. Opat Finian był duchowym nauczycielem wielu irlandzkich świętych, spośród których należałoby wymienić św. Kolumbana z Iony, św. Kolumbana z Terryglass, św. Kierana z Clonmacnoise, św. Brendana Żeglarza, św. Nenniusza i św. Ruadhana z Lorrha. Po radę i duchową naukę przybywali do Clonard również i możni panowie oraz biskupi.

Ruiny klasztoru w Clonard

ryc. Austin Cooper, 1794r.

Święty nawiązał również stosunki z Kościołem angielskim.

Zmarł w 549 roku w czasie epidemii dżumy, został pochowany w klasztorze w Clonard. Klasztor, a co za tym idzie i relikwie zostały zniszczone w czasie duńskich najazdów w IX wieku.

Głównym źródłem wiedzy o życiu św. Finiana jest Codex Salmanticensis, średniowieczny irlandzki manuskrypt, który zawiera obszerne żywoty świętych. Obecnie przechowywany jest w Bibliotece Królewskiej w Brukseli.

Św. Finian i jego uczniowie

Kościół pw. św. Finiana w Saint Finian of Clonard

witraż z 1954r.

Patron:

Biskupstwa Meath.

Ikonografia:

Przedstawiany w habicie, często w czasie nauczania. Jego atrybutem jest: budynek kościoła, ptaki wokół głowy. 

Św. Damazy I

Święty papież i wyznawca (zm. 384).

Następca św. Liberiusza, został wybrany papieżem w 366 roku.
Był trzydziestym siódmym papieżem (wg listy kard. Mercati z 1942).

Urodził się około roku 305 w pobliżu miasta Aegitania (Idnaha-a-Velha) w rzymskiej prowincji Luzytania, w pobożnej rodzinie Antoniusza i Laurencji. Dzieciństwo i młodość spędził w Rzymie.

Kościół pw. św. Wawrzyńca (San Lorenzo in Damaso) w Rzymie

ryc. Giuseppe Vasi, XVIIIw.

Żywił szczególną cześć do św. Wawrzyńca – własny dom przeznaczył na kościół pod jego wezwaniem (San Lorenzo In Damaso), a także służył jako diakon w rzymskiej bazylice pw. św. Wawrzyńca za Murami (San Lorenzo fuori le Mura).

Po śmierci papieża św. Liberiusza został wybrany jego następcą w październiku 366 roku. Przeciwko niemu wystąpił diakon Ursycyn, popierany przez pewną część kleru i ludu rzymskiego, co doprowadziło do schizmy, której kres położyła dopiero interwencja cesarza Walentyniana I. Jako papież zwalczał panoszące się wówczas herezje – apolinaryzmem, lucyferianizmem, prycylianizmem i arianizmem.

Św. Damazy i św. Hieronim

Powołał św. Hieronima na swojego sekretarza, zlecając mu przetłumaczenie Pisma św. (znane jako Wulgata). Przewodził synodowi w Rzymie w 382 roku, na którym ustalono kanon ksiąg Pisma św.

Św. Damazy szczególnie dbał o rozwój kultu męczenników.

Zmarł 11 grudnia 384 roku, pochowano go w kościele pw. św. Wawrzyńca (San Lorenzo in Damaso). Dnia 1 września 1577 roku Aleksander kardynał Farnese odnalazł papieskie miejsce pochówku i nakazał zbadanie relikwii. Czaszka św. Damazego przechowywana jest w Bazylice pw. św. Piotra w Rzymie, a relikwie ramienia w kościele pw. św. Tomasza w Parione.

Bazylika pw. św. Piotra w Rzymie

Karol Maderno, ok. 1612

Cenny relikwiarz - popiersie z 1595 roku, dar papieża Klemensa VIII dla Bazyliki św. Piotra, został przetopiony w lipcu 1796 roku po zarekwirowaniu go jako kontrybucji nałożonej na Stolicę Świętą przez Napoleona Bonaparte.

Ikonografia:

Przedstawiany w stroju papieskim.
Jego atrybutem jest: mitra, paliusz, kościół, księga.

Patron:
Archeologów.

Św. Melchiades

Święty papież i wyznawca (zm. 314).

Znany również jako: Milcjades.

Następca św. Euzebiusza, został wybrany papieżem w 311 roku.

Był trzydziestym drugim papieżem (wg listy kard. Mercati z 1942).

Św. Melchiades pochodził z Afryki, został wybrany papieżem 2 czerwca 311 roku. Jego pontyfikat przypadł na czas w którym cesarz Konstantyn wydał edykt tolerancyjny dla chrześcijan. W tym też okresie Lateran stał się siedzibą papieską.

Brał udział w synodzie laterańskim w 313 roku, na którym potępiono donatystów.

Zmarł w Rzymie 10 stycznia 314 roku, został pochowany w cemetarium św. Kaliksta. Tradycja głosi, że relikwie znajdują się w bazylice św. Sylwestra (San Silvestro In Capitu).

Po reformie kalendarza w 1969 roku wspomnienie świętego Melchiadesa straciło rangę obligatoryjnego, zostało przeniesione na 10 stycznia i zmieniono pisownię imienia na Milcjades. 

Ikonografia:

Przedstawiany w stroju papieskim.

Jego atrybutem jest: mitra, paliusz.

Św. Jan Roberts OSB

Święty kapłan i męczennik (1575/76-1610).

Jan Roberts urodził się na przełomie roku 1575 i 1576 roku w północno walijskim Trawsfynydd, w rodzinie Jana i Anny, którzy byli katolikami i ochrzcili syna w parafialnym kościele pw. św. Materiany. Ale po 1581 roku, gdy królowa Elżbieta I opublikowała Akt o utrzymaniu w posłuszeństwie poddanych Jej Królewskiej Mości, nakładający wysokie grzywny i kary więzienia za uczestniczenie we Mszy św., wprowadzając jednocześnie obowiązek uczestnictwa w nabożeństwach anglikańskich, rodzice św. Jana Robertsa obawiając się surowych kar, podporządkowali się nowej ustawie.

 Kościół pw. św. Materiany w Trawsfynydd, Walia

Młody Jan w lutym 1595 rozpoczął naukę w Kolegium św. Jana w Oksfordzie, po dwóch latach przeniósł się na prawo w londyńskim Inns of Court. W 1598 roku wyruszył w podróż na kontynent, gdzie w Paryżu pod wpływem przyjaciela nawrócił się na katolicyzm i złożył katolickie wyznanie wiary. Za radą ks. Jana Cecila zdecydował się na naukę w Kolegium Angielskim w Douai, a w październiku 1598 roku został przyjęty do kolegium w hiszpańskim Valladolid. Opuścił je już w roku następnym, ponieważ postanowił wstąpić do benedyktynów, których opactwo znajdowało się w tym samym mieście, w którym studiował. Przełożeni wysłali go do nowicjatu do klasztoru św. Marcina (San Martin Pinacio) w Santiago de Compostela.

 Klasztor św. Marcina w Santiago de Compostela

Przed końcem roku 1600 złożył śluby zakonne, a po ukończeniu studiów otrzymał święcenia kapłańskie. Dwa lata później wysłano go wraz z innymi duchownymi do Anglii, do której dotarli w kwietniu 1603 roku. Księdza Jana wkrótce po przybyciu aresztowano i już w maju tego samego roku skazano na wygnanie. Na krótko powrócił do Douai, żeby stamtąd znowu wyruszyć do Anglii, chcąc pomagać ofiarom epidemii czarnej ospy, jaka wybuchła w Londynie. Gdy w 1604 roku, wraz z kilkoma postulantami (w tym z bł. Wilhelmem Scottem), wsiadał w londyńskim porcie na statek do Hiszpanii, został ponownie aresztowany. Nie wiedząc, że jest katolickim księdzem, sędzia skazał go na banicję. Nie ustając w chęci krzewienia wiary w protestanckiej Anglii praktycznie zaraz do niej powrócił. W listopadzie 1605 roku sędzia Grange szukający Tomasza Percy’ego, uczestnika słynnego Spisku Prochowego (nieudanego zamachu na życie króla Jakuba I Stuarta, „zorganizowanego” przez Guya Fawkesa i który na kolejne dwa wieki pogorszył dolę katolików w Anglii), pojmał ks. Robertsa i mimo, że został oczyszczony z zarzutów o udział w spisku, został uwięziony w westminsterskim Gatehouse. Spędził tam siedem miesięcy, po czym ponownie skazany na wygnanie opuścił Anglię.

Przez następne półtora roku przebywał w Douai, gdzie dla angielskich benedyktynów założył przeorat pw. św. Grzegorza Wielkiego. Już w październiku 1607 roku pomimo grożącego mu niebezpieczeństwa (zaledwie dwa lata wcześniej proklamowano Akt ku zapobieżeniu i umknięciu niebezpieczeństw mogących płynąć od papistowskich rekuzantów oraz rozpoczęcia kolejnych prześladowań w ramach tzw. penal laws) ks. Jan Roberts znowu wylądował na angielskim brzegu. Dwa miesiące później aresztowano go i umieszczono w więzieniu Gatehouse, skąd po kilku miesiącach udało mu się uciec. Przez rok ukrywał się w Londynie (wg penal laws katolicy nie mogli przebywać w obrębie 10 mil od stolicy) aż do momentu, gdy w maju 1609 roku został pojmany i osadzony w więzieniu Newgate. Za zdradę stanu (czyli, wg Statutów o Supremacji i Jedności, uznawanie autorytetu papieża jako głowy Kościoła, zamiast króla angielskiego) groziła mu kara śmierci, ale po interwencji francuskiego ambasadora, Antoniego de la Broderie, sędzia zmienił ją na wygnanie. Po odwiedzeniu klasztorów w Hiszpanii i Francji, w przeciągu niecałego roku, ksiądz Jan znowu wyruszył do Anglii.

Dnia 2 grudnia 1610 roku podczas odprawiania Mszy św. pojmano go i w szatach liturgicznych zabrano do Newgate. Trzy dni później w procesie skazano niestrudzonego duchownego na karę śmierci przez powieszenie i poćwiartowanie za zdradę stanu. Wyrok wykonano w Tyburn, 10 grudnia 1610 roku, księdza najpierw zaciągnięto na miejsce kaźni na drewnianej ramie, potem powieszono tak, żeby się od razu nie udusił i wypruto mu wnętrzności, które spalono. W końcu umęczonego ścięto, a ciało poćwiartowano. Zakonnicy odszukali zbezczeszczone fragmenty ciała i zabrali do Douai. Większość relikwii została zniszczona w czasie rewolucji francuskiej, benedyktynom udało się uratować 2 palce, które znajdują się w opactwie w Downside i Erdington.

 Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii

Męczennika beatyfikował papież Leon XIII dnia 4 grudnia 1886 roku, a kanonizował papież Paweł VI 25 października w grupie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii (vide: św. Małgorzata Cliterhow, św. Augustyn Webster, św. Henryk Walpole, św. Ryszard Reynolds, św. Kutbert Mayne i św. Jan Plessington, św. Jan Rigby i św. Ambroży Edward Barlow).

Opactwo św. Grzegorza Wielkiego w Downside, Somerset

Varia:

Przeorat św. Grzegorza Wielkiego był pierwszym domem zakonnym angielskich benedyktynów, który stał się zarzewiem odnowy monastycyzmu w Anglii po reformacji. Zakonnicy, którym udało się ocalić życie  i dotrzeć do Anglii po wybuchu rewolucji francuskiej założyli nowy klasztor w Downside.

Św. Eutychian

Święty papież i wyznawca (zm. 283r.)

Znany również jako: Eutychianus.

Następca papieża św. Feliksa I, wybrany został w 275 roku.
Był dwudziestym siódmym papieżem (wg listy kard. Mercati w 1942).

Urodził się w Lunie (Lunae) w Toskanii. Swój pontyfikat rozpoczął 4 stycznia 275 roku. Niewiele wiadomo o tym papieżu, poza tym, że miał wprowadzić zwyczaj poświęcania plonów. Miał pochować własnymi rękami ponad 300 męczenników, a także nakazać aby byli chowani w czerwonych dalmatykach.

Bazylika pw. św. Piotra w Rzymie, zwieńczenie portyku

Karol Maderno, ok. 1612r.

Św. Eutychian zmarł 7 grudnia 283 roku, pochowano go w cemetarium św. Kaliksta. Był to ostatni pochówek w tych katakumbach (z braku miejsc). W 1659 roku papież Inocenty IX ofiarował jego relikwie Filipowi kardynałowi Casoni, a ten nakazał po swojej śmierci umieszczenie relikwii w Sarzano, leżącym na terenie skąd miał pochodzić święty papież.

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju papieskim.
Jego atrybutem jest: mitra, paliusz, pastorał, księga.