.
Święty męczennik z IV wieku.Urodził się w bityńskiej Nikei. Jego pobożni rodzice Florencja i Teodor wychowywali go w wierze, zachęcali do pomagania biedniejszym kolegom.
Gdy chłopiec ukończył dziewięć lat jego łóżko okrążył gołąb i przemówił do niego ludzkim głosem, każąc iść za sobą. Prowadzony przez gołębia dotarł do góry Olimp i tam zamieszkał w jaskini, jak głoszą legendy, karmiony przez anioła. Mając piętnaście lat Neofita udał się do zarządcy Decjusza i śmiało wyznał swoją wiarę, a było to w czasach krwawego prześladowania chrześcijan przez cesarza Dioklecjana. Młodego śmiałka związano i wepchnięto do pieca, ale gdy ogień nie uczynił mu żadnej krzywdy, oprawcy rzucili go na pożarcie dzikim zwierzętom. I tu znowu czekała ich rzecz niespodziewana - dzikie bestie łasiły się do chłopca. W końcu rozwścieczony zarządca kazał ściąć mu głowę.
Ikonografia:
Przedstawiany z gołębiem, dzikimi zwierzetami, niedaleko pieca.
.