16 października 2013

Św. Gaweł z Arbon


Święty mnich i wyznawca (ok.550-ok. ).

Znany również jako: Gall, Gallus, Gallen, Callo, Chelleh, Gaaech, Gallonus, Gallunus, Gilianus.

Kościół pw. św. Gordiana i Epimacha w Merazhofen, Badenia
Piotr Paweł Metz, 1896r., rzeźba w stallach

Gaweł urodził się w Irlandii około roku 550, był młodszym bratem św. Deikola (wspomnienie 18 stycznia). Po osiągnięciu odpowiedniego wieku obaj bracia udali się na naukę do św. Komgalla (Comgalla), do Bangor. Klasztor ten stanowił w owym czasie centrum chrześcijańskiej nauki na wyspach. Uczniem Apostoła Irlandii był również św. Kolumban Młodszy.

Kościół pw. św. Piotra i św. Pawła w Andelsbuch, Vorarlberg

Około roku 589, po ukończeniu nauk, św. Gaweł wraz ze św. Kolumbanem i dziesięcioma innymi mnichami wyruszyli na kontynent. Po krótkiej wędrówce przez Galię, osiedli w Królestwie Burgundii i w krótkim czasie założyli klasztor nieopodal Luxeuil. W 610 roku księżna Brunhilda wygnała mnichów krytykujących ją za nadużycia władzy. Udali się oni do Bregencji, a stamtąd św. Kolumban postanowił wyruszyć do Italii. Św. Gawłowi stan zdrowia nie pozwolił na podróż, więc musiał pozostać pod opieką sióstr w Arbon. Po odzyskaniu zdrowia prowadził życie pustelnicze w lasach Szwabii, w pobliżu rzeki Steinach. Już wkrótce dał się poznać okolicznej ludności jako wybitny kaznodzieja.

Rzeźba na fasadzie przy ul. św. Gawła (Gallustrasse) w Bregencji

Udało mu się uzyskać przychylność króla Franków, Zygberta II, który za uwolnienie od demonów swojej narzeczonej Frydyburgi, podarował z wdzięczności św. Gawłowi ziemie wokół Arbon. Gdy opustoszał stolec biskupi w Konstancji tamtejsze duchowieństwo jednogłośnie wybrało świętego na nowego biskupa. Ten jednak odmówił, twierdząc, że wybór kogoś obcego na tak ważne stanowisko byłby niezgodny z prawem kościelnym.

Śmierć św. Gawła
Ludwig Gloetzle, 1916r.
Kościół pw. św. Pawła w Scheidegg, Bawaria

Święty zmarł w sędziwym wieku 95 lat, około roku 646 (lub 650) w Arbon. Sto lat później św. Otmar, opiekujący się grobem św. Gawła, wzniósł nad nim kościół oraz wybudował klasztor, który dał początek benedyktyńskiemu opactwu Sankt Gallen, jednemu z najważniejszych średniowiecznych ośrodków monastycyzmu, nauki i sztuki.

Klasztor w Sankt Gallen w 1769 roku...
grawiura z "Historisches Lexikon der Schweiz" C.Mayra
...i obecnie.

Patron:
Szwajcarii, opiekun ptaków, owiec i ptactwa domowego.

Ikonografia:
Przedstawiany w habicie benedyktyńskim. Jego atrybutem jest: krzyż, niedźwiedź, kogut (łac. gallus nawiązuje do imienia świętego, ale również symbolizujący nadejście Zmartwychwstania Pańskiego), chleb.

Kościół pw. św. Gawła w Wenecji

Legenda:
Gdy św. Gaweł jechał pewnego wieczoru przez las i stanął na popas, z zarośli wypadł na niego olbrzymi niedźwiedź i rycząc szedł w jego stronę. Święty krzyknął na niedźwiedzia, a ten spłoszony nagle spotulniał i zaczął łasić się doń. Potem zniósł dla mnicha drewno na ognisko, a w nocy czuwał przy nim. Ponoć od tego dnia zawsze w pobliżu miejsca, gdzie przebywał św. Gaweł widziano kręcącego się niedźwiedzia.

Kościół pw. św. Gawła w Pradze

Varia:
W 1353 roku cesarz Karol IV podarował relikwię głowy św. Gawła w Pradze. Jednym z proboszczów tego kościoła był św. Jan Nepomucen.

Cesarz ufundował uniwersytet przy klasztorze w Sankt Gallen (znany później w całej Europie), na którym hucznie obchodzono dzień patrona (to dało początek studenckim juwenaliom).


Relikwie św. Gawła - kości czaszki, a poniżej fragment włosiennicy i pasa łańcuszkowego.
Klasztor w Sankt Gallen