23 lutego 2011

Św. Marta z Astorgi

.
Święta dziewica i męczenniczka (zm. w 252r.)

Urodziła się w hiszpańskiej Astordze (Asturica Augusta), leżącej przy drodze do Santiago de Compostela. Była bardzo piękna i pobożna. W czasie prześladowań chrześcijan za Decjana, prokonsul Paternus poruszony jej niezwykłą urodą chciał ją pojąć za żonę, ale Marta nie dała się złamać. Skazał ją na śmierć, została ścięta
 23 lutego 252 roku. Jej ciało wrzucono do rowu z nieczystościami, ale chrześcijanie potajemnie je wydobyli i pochowali.

Kościół pw. św. Marty w Astordze

Jej relikwie przechowywane są w kościele w Astordze. Część z nich przechowywano również w benedyktyńskim opactwie w Ribas de Sil (obecnie znajduje się tam hotel).

Pod koniec sierpnia, przez 10 dni, w Astordze obchodzi się uroczyście święto patronki miasta.

Benedyktyńskie opactwo w Ribas de Sil

Patronka:
Astorgi

Ikonografia:
Przedstawiana jako młoda dziewczyna w długiej sukni, z mieczem i palmą.
.

18 lutego 2011

Św. Franciszek Regis Klet CM

.
Święty zakonnik i męczennik (1748-1820).


Urodził się 19 sierpnia 1748 roku w Grenoble, w rodzinie kupieckiej, jako dziesiąte z piętnaściorga dzieci. Jego rodzice, Cezar i Klaudyna, byli ludźmi głęboko pobożnymi - kilkoro dzieci poświęciło swe życie na służbę Panu Bogu. Mały Franciszek został ochrzczony w kościele pw. św. Ludwika w Grenoble, imię otrzymał po niedawno kanonizowanym świętym jezuickim - Janie Franciszku Regis (zm. 1640).

Rodzice oddali go na naukę do kolegium jezuickiego w Grenoble, dalszą naukę kontynuował w seminarium diecezjalnym prowadzonym przez filipinów (oratorian). Dnia 6 marca 1769 roku św. Franciszek wstąpił do nowicjatu Zgromadzenia Misji (Congregatio Missionis, CM, potocznie nazywani lazarystami). Śluby zakonne złożył dwa lata później, a 27 marca 1773 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Krótko po święceniach wysłano go do Annecy, gdzie w wyższym seminarium wykładał teologię moralną. Po szesnastu latach pobytu w Annecy wezwany do Paryża, na kapitułę generalną, na której nowo mianowany generał zakonu mianował św. Franciszka dyrektorem seminarium w domu macierzystym w Paryżu. Przebywał tam niecały rok, ponieważ 13 lipca 1789 roku rewolucjoniści wygnali misjonarzy, a budynek i kościół splądrowali.

Po rozproszeniu zakonników, generał w końcu uległ prośbom św. Franciszka, który od dawna pragnął wyjechać na misję i skierował go do Chin. W kwietniu 1791 roku wyruszył w podróż, 15 października 1792 dotarł do jednej z najbiedniejszych osad chrześcijańskich w Kiang-Si, gdzie z dużą trudnością uczył się języka. W 1793 roku został wysłany do Hon-Kouang, gdzie przez dwadzieścia siedem lat posługiwał. W lipcu 1812 roku kościół i szkołę, którymi się opiekował zniszczyli żołnierze. Św. Franciszkowi udało się kilkakrotnie uniknąć pojmania, aż do 1818 roku, gdy prześladowania wybuchły ze zdwojoną siłą. Dla nagrody pieniężnej, jaką wyznaczono za jego głowę, chiński chrześcijanin zdradził miejsce pobytu lazarysty władzom. Pojmano go 16 czerwca 1819 roku, zakutego w łańcuchy prowadzono kilkadziesiąt kilometrów, w końcu uwięziono na pięć tygodni w Jinjagang, gdzie poddawano go torturom. Później przeniesiony został do Nan-Yang-Fou, do więzienia gdzie traktowanie było łagodniejsze i gdzie spotkał lazarystę, ojca Chena, od którego otrzymał Sakramenty.

 Śmierć św. Franciszka Regisa Kleta

Dnia 1 stycznia 1820 roku ogłoszono św. Franciszkowi wyrok śmierci, który wykonano 18 lutego. Karę wykonano przez uduszenie na krzyżu. Chrześcijanie pochowali jego ciało na pobliskim wzgórzu. Doczesne szczątki św. Franciszka w 1868 przewieziono do Paryża i złożono je w kościele domu macierzystego w Paryżu.

Papież Grzegorz XVI w 1843 roku ogłosił go, razem ze św. Janem Gabrielem Perboyre (zm. 1840), Sługą Bożym. Dnia 27 maja 1900 roku papież Leon XIII beatyfikował misjonarza, w gronie 72 męczenników. Kanonizacja miała miejsce w Rzymie, 1 października 2000 roku - w gronie 120 Chińskich Męczenników, których wspólne wspomnienie przypada 9 lipca.

Sarkofag z relikwiami św. Franciszka Regisa Kleta
Kościół lazarystów w Paryżu

Relikwie św. Franciszka Regisa Kleta są przechowywane w kościele misjonarzy pw. NMP z Lourdes w Krakowie. W kościele znajduje się również polichromia z XIX wieku, przedstawiająca świętego męczennika. Istniała (już mało popularna w śpiewnikach) "Pieśń o św. Franciszku".

Patron:
Misjonarzy.

Ikonografia:
Przedstawiany jako kapłan, w stroju orientalnym lub w czasie męczeńskiej śmierci.
.

17 lutego 2011

Św. Aleksy Falconieri OSM

.
Święty zakonnik i wyznawca (1200-1310).


Urodził się w 1200 roku we Florencji w rodzinie księcia Bernarda Falconieri, związanego ze stronnictwem gwelfów. Chłopiec dorastał w atmosferze pobożności, wcześnie wstąpił do bractwa Laudesi (Societas Laudantium Beatae Virginis). Spotkał tam sześciu młodzieńców, z którymi miał związać swe przyszłe życie - Bartłomieja Amidei, Benedykta Antellę, Buonfiglia Monaldi, Gerardina Sostegni, Hugona Lippi-Uguccioni i Jana Bonagiuntę Monettiego.

W święto Wniebowzięcia NMP 1233 roku objawiła się całej siódemce Matka Boża. To wydarzenie całkowicie odmieniło ich życie. Dnia 8 września tego samego roku udali się do Camortii, gdzie zamieszkali we wspólnym domu pod kierownictwem najstarszego - św. Buonfiglia Monaldo, przywdziewając szare szaty pokutne. Gdy 6 stycznia udali się na spotkanie z biskupem florenckim, niemowlęta po drodze miały wołać na ich widok: "Ecco i servi della Madonne", jakby zapowiadając powstanie zakonu.

Monte Sennario

W maju 1234 roku przenieśli się w odludne miejsce w Montesennario (Monte Sennario), gdzie zamieszkali przy skromnej kapliczce, w której kapłan, który przyłączył się do nich, odprawiał Msze. Grono pustelników powiększyło się wkrótce o kilku nowych braci, którzy za zgodą biskupa żebrali o jałmużnę dla całego grona w okolicach Florencji. Udostępnił nawet braciom dom w Caffagio, na obrzeżach miasta, w którym mogli się zatrzymywać na nocleg, który stanowił podwaliny dla przyszłego klasztoru.

 Herb Zakonu Sług Maryi (OSM)

Początkowo nie chcieli stworzyć nowego zakonu, dopiero przybywający w odwiedziny w 1239 papieski legat Gotfryd z Chatillon polecił im przyjęcie reguły zakonnej. W Wielki Piątek siedmiu braci ponownie ujrzało Matkę Bożą, ubraną w czarną szatę, z palmą i regułą św. Augustyna w dloni, z napisem "Servi Mariae". W Piątek Wielkanocny złożyli śluby na ręce biskupa Florencji, Ardingo. Z jego rąk otrzymali czarną szatę zakonną, przepasaną rzemieniem oraz czarny szkaplerz, kapelusz i pelerynę.

Oprócz reguły św. Augustyna reguła nowego zakonu  czerpała z konstytucji dominikańskich niektóre postanowienia. Pierwsze klasztory powstały w  roku w Sienie i Pistoi, a rok później w Arezzo.

Św. Filip Benizzi i św. Aleksy Falconieri wręczają św. Julianie Falconieri regułę serwitek
Antonio Balestra

Zakon serwitów, czyli Sług NMP (Ordo Servorum Mariae, OSM) został zatwierdzony maja roku przez papieża Aleksandra IV, ostateczne zatwierdzenie zakonu i poprawionej reguły miało miejsce w 1304 roku przez papieża Benedykta IX, bullą "Dum levamus". Głównym celem nowego zgromadzenia było rozważanie boleści Matki Bożej i naśladowanie Jej cnót.

Głównym obowiązkiem św. Aleksego było troszczenie się o potrzeby nowych domów zakonnych. W 1252 roku z pomocą swego krewnego, Chiarissimo Falconieri, ukończył budowę kościoła w Caffagio. Jego bratanica, św. Juliana Falconieri, pozostawała pod jego duchowym kierownictwem. Był głęboko pobożny, znany ze swej niezwykłej wprost pokory.

Śmierć św. Aleksego Falconieri
Kościół pw. Zwiastowania NMP we Florencji

Zmarł 17 lutego 1310 roku w Montesennario, gdzie go pochowano. Papież Klemens XI beatyfikował  Aleksego 1 grudnia 1717 roku, a jego współtowarzyszy - 3 czerwca 1725. Kanonizacja miała miejsce 15 stycznia 1888 roku, papież Leon XIII wyniósł ich do świętości razem, jako Siedmiu Świętych Założycieli Zakonu Serwitów (nazywani są również Braćmi z Montesennario). Ich relikwie znajdują się w kościele pw. Zwiastowania NMP we Florencji i na Monte Sennario.

Patron:
Orvieto.

Ikonografia:
Przedstawiany w czarnym habicie zakonnym, często razem z sześcioma współtowarzyszami.

Kościół pw. Zwiastowania NMP we Florencji
Wybudowany w 1250 roku dla zakonu serwitów

Varia:
Z Italii zakon rozszerzył swoją działalność na Niemcy, Francję i półwysep Pirenejski. Do Francji serwici trafili jeszcze za życia założycieli, ale Ludwik XV położył kres ich obecności, zamykając nowicjat. Św. Sostenes i Uguccione założyli nowe domy zakonne w Niemczech, usunęła je reformacja. W 1614 roku arcyksiężna Anna Katarzyna sprowadziła serwitów do Innsbrucka. W 1864 roku zakon dotarł do Anglii, a cztery lata później - do Ameryki. Po roku 1900 zakon rozpoczął intensywną działalność misyjną na kontynencie afrykańskim.

Liczne są zasługi serwitów w szerzeniu pobożności i czci do Siedmiu Boleści NMP. Założyli bractwo szkaplerzne (najliczniejsze polskie bractwo było skupione przy klasztorze franciszkanów w Krakowie).Wprowadzili Koronkę do Siedmiu Boleści Matki Bożej. Od chwili powstania zakonu w każdą trzecią niedzielę września obchodzono uroczyście święto Siedmiu Boleści Matki Bożej, ze specjalnym oficjum.

 Siedmiu Świętych Założycieli Zakonu Serwitów

Papież Marcin V zaliczył serwitów do zakonów żebrzących, a papież Urban VIII postanowił, że spowiednicy domu papieskiego (familia pontificia) mają być zakonnikami Sług Maryi.

Przed każdą Mszą i pacierzami kapłańskimi odmawiano "Ave Maria", początkowe słowa modlitwy zakonnicy umieszczali również na początku swoich listów i pism, a imię Marya (M.) dodawali do swego imienia zakonnego. Wychodząc do Mszy zamiast biretu zakładali humerał (większy, na kaptur).

Na początku XX wieku zgromadzenie miało osiem prowincji, 700 zakonników, w tym 374 kapłanów. W roku 1964 zakonników było 1700, a w 2005 - 888 zakonników (w tym 647 kapłanów).

W 1965 roku kapituła generalna zmieniła konstytucje zakonne, których tymczasowy tekst wszedł w życie w 1968 roku, a ostatecznie został zatwierdzony w 1987.
.

16 lutego 2011

Św. Filipa Marieri OSC

.
Święta ksieni i dziewica (1190-1236).

Znana również jako: Filippa, Filipina.


Św. Filipa urodziła się w 1190 roku w szlacheckiej rodzinie na zamku Borgo San Pietro, małej miejscowości przy drodze z Asyżu do Rzymu (obecnie miejscowość ta nosi nazwę Petrella Salto).

Od dzieciństwa niezwykle pobożna, gdy podrosła jej jedynym pragnieniem było spotkanie ze św. Franciszkiem i całkowite oddanie się służbie Bożej. Rodzina dziewczyny sprzeciwiała się tym planom, więc pewnego dnia św. Filipa razem z trzema towarzyszkami uciekła z domu, z którymi ukryła się w grocie w pobliżu Mareri. Spędziły tam na modlitwie, postach i umartwieniu trzy lata, aż do 1228 roku, gdy dwaj bracia św. Filipy podarowali zamek wraz z kościołem pw. św. Piotra, na klasztor.


Pustelnice przeniosły się do nowej siedziby, gdzie wiodły pobożny i bogobojny żywot oparty na regule św. Klary i sióstr z San Damiano. Św. Franciszek opiekę duchową nad siostrami powierzył bł. Rogerowi z Todi.

Św. Filipa zmarła 16 lutego 1236 roku, a jej grób wkrótce stał się miejscem cudów i licznych pielgrzymek. Wzmianka o kanonizacji pojawiła się po raz pierwszy w bulli papieża Innocentego IV w 1247 roku.

 Relikwiarz z sercem św. Filipy

W 1706 roku w sarkofagu w którym spoczywało jej ciało znaleziono jej serce, w nienaruszonym stanie. Złożono je w srebrnym relikwiarzu, a reszta relikwii znajduje się obecnie w klasztorze w Borgo San Pietro w Valle del Salto.

 Sanktuarium św. Filipy Marieri w Borgo San Pietro


Patronka:
Sulmony.

Ikonografia:
Przedstawiana w habicie klaryski. Jej atrybutem jest: pastorał, księga, różaniec.
.

15 lutego 2011

Św. Zygfryd z Växjö

.
Święty biskup i wyznawca (zm. ok. 1045).

Znany również jako: Zygryd z Wexlow, Sigurd, Apostoł Szwecji.

Kościół w Overgran

Urodził się w Nortumbrii. W młodym wieku przyjął święcenia kapłańskie w Yorku, później został mnichem w benedyktyńskim klasztorze w Glastonbury. Na zaproszenie króla św. Olafa, św. Zygfryd został wysłany przez Ethelreda II do Norwegii. Razem z nim wyruszyli jego bratankowie - św. Unaman, który był księdzem; św. Sunaman - diakonem oraz św. Vinaman - subdiakonem. Towarzyszyli mu również dwaj mnisi - Jan i Grimkel. Po przybyciu do Danii zajęli się ewangelizowaniem pogan, pod opieką biskupa Bremy. Po pewnym czasie skierowali się do Szwecji, gdzie w 830 roku św. Ansgar zasiał ziarno wiary, ale pogaństwo na nowo zaczęło się szerzyć. W Skarze założyli pierwsze szwedzkie biskupstwo.

Kościół w Overselo
fresk suchy, ok. 1400r.

Król Olaf, możni i prości ludzie przybywali do drewnianego kościoła przyciągani wspaniałymi szatami liturgicznymi i tajemniczymi obrzędami, pełnymi majestatu i godności. Pobożność św. Zygfryda dopełniła reszty w dziele nawracania i w 1008 roku nowy biskup udzielił Chrztu św. królowi norweskiemu, w Husaby.

 Miejsce w którym św. Zygfryd ochrzcił św. Olafa, Husaby

W czasie gdy św. Zygfryd przebywał w Husaby, poganie zamordowali jego bratanków, a ich głowy wrzucili do drewnianej beczki, którą wrzucili do jeziora. Święty biskup po powrocie odkrył straszną zbrodnię, a gdy król chciał skazać winnych na śmierć, poprosił o okazanie im łaski.

Zmarł w 1045 roku w Växjö, pochowano go w katedrze. Znajdujący się w nawie głównej sarkofag z relikwiami św. Zygfryda został zniszczony w 1600 roku na rozkaz protestanckiego "biskupa" Piotra Angermannusa. Kult świętego biskupa bardzo żywy przez stulecia, wyraźnie osłabł w czasie reformacji. Część uratowanych relikwii znajduje się w Växjö, Kopenhadzie i Roskilde.

 Katedra w Vaxjo, 1708r.

Kanonizowany przez papieża Hadriana IV, który był papieskim legatem w Szwecji.

Patron:
Växjö.

Ikonografia:
Przedstawiany jako biskup, w czasie chrztu św. Olafa lub w towarzystwie dwóch biskupów na statku. Najczęściej - z drewnianą kobiałką z głowami swoich bratanków. Jego atrybutem jest: mitra, pastorał.

Peter Linde, 1999r.
Pomnik przed katedrą w Vaxjo


Varia:
Król Zygmunt III Waza uzyskał od Stolicy Apostolskiej pozwolenie na włączenie św. Zygfryda i innych świętych szwedzkich do liturgii.

W Vallsjö, powyżej kościoła wybudowanego na górze, znajdują się odciski w skale, które są uważane za odciski kolan klęczącego św. Zygfryda.
.

14 lutego 2011

Św. Antonin z Sorrento

.
Święty opat i wyznawca (zm. 625 r.)

Znany również jako: Antonin Opat.

 Kościół pw. św. Antonina w Sorrento, Kampania

Dominik Catelli urodził się w zamożnej rodzinie w Kampanii. Jako piętnastoletni chłopiec stracił oboje rodziców, został przyjęty przez benedyktynów z opactwa NMP w Kampanii, gdzie pod koniec roku 500 rozpoczął nowicjat. Po osiągnięciu odpowiedniego wieku wstąpił do klasztoru na Monte Cassino, przyjmując imię Antonina. Znany ze swej pobożności został mianowany opatem w klasztorze w Brindisi, do Monte Cassino powraca w 589 roku.

 Sorrento, Kampania

Wkrótce klasztor został zniszczony przez Longobardów, większość mnichów schroniła się w klasztorze w Rzymie. Św. Antonin jako kaznodzieja wędrował przez Kampanię, aż w końcu został powołany przez biskupa św. Katellusa na jego następcę w Stabii (Castellamare di Stabia), gdy ten postanowił resztę życia spędzić jako pustelnik.

Pewnego dnia św. Antonin miał widzenie, w którym św. Michał Archanioł polecił mu wybudowanie kościoła (miejsce później nazwano San Antonio Abbate), który stał się celem licznych pielgrzymek.

 Klasztor pw. św. Agrypina, 1885 r.

Od 618 roku pełnił funkcję opata w klasztorze pw. św. Agrypina w Sorrento. Wtedy też zasłynął wieloma cudami.

Kościół pw. św. Antonina w Sorrento, Kampania

Zmarł 14 lutego 625 roku i został pochowany w murach klasztoru. Relikwie Świętego udało się odnaleźć w 1558 roku.

Patron:
Kampanii, Sorrento. Wzywany w czasie zarazy oraz z prośbą o pomoc w uwolnieniu od opętania.

Ikonografia:
Przedstawiany najczęściej jako benedyktyński mnich. Jego atrybutem jest: pastorał, sztandar, szatan u stóp.


Varia:
Wstawiennictwu św. Antonina przypisywano zwycięstwo nad Saracenami, którzy najechali Sorrento w XIII wieku. Wzywano go również w czasie epidemii dżumy i cholery, a także przy opętaniach.
.

12 lutego 2011

Św. Benedykt z Aniane OSB

.
Święty opat i wyznawca (750-821).

Urodził się około roku 750 jako Witiza, w rodzinie wizygockiego księcia Maguelone, imieniem Aigul. W młodości był dworzaninem i podczaszym na dworze króla Pepina. W 773 roku brał udział we włoskiej kampanii Karola Wielkiego. Cudem uniknął utonięcia w rzece niedaleko Pawii, podczas próby ratowania brata.

Został mnichem w benedyktyńskim klasztorze pw św. Sekwana (Saint-Seine) niedaleko Dijon, gdzie przyjął imię Benedykta. Żył tam prawie trzy lata o chlebie i wodzie, śpiąc na gołej ziemi i chodząc boso. Po śmierci opata został wybrany jego następcą.

W imperium frankońskim dobra klasztorne ucierpiały w czasie ataków Wikingów, a dyscyplina zakonna uległa rozluźnieniu. W 779 roku Benedykt założył klasztor na swoich gruntach, w Aniane, gdzie mnisi pracowali fizycznie, kopiowali manuskrypty, żyli o chlebie i wodzie we wszystkie dni tygodnia oprócz niedziel i wielkich świąt. Niewielu chciało żyć według tak surowej reguły, więc Święty przyjął regułę św. Benedykta z Nursji. Liczba mnichów zwiększała się z dnia na dzień tak, że musiał wybudować większy budynek klasztorny nieopodal, żeby pomieściło się w nim 300 braci. Przyłączył się również do niego św. Ardo, który został jego sekretarzem.

Św. Benedykt z Nursji (z lewej) i św. Benedykt z Aniane
Kościół w Saint-Guilhem-le-Desert

Gdy biskup Feliks z Urgel wystąpił z herezją adopcjanizmu, mówiącą że Chrystus był przybranym synem Boga, św. Benedykt zdecydowanie wystąpił przeciw herezji publikując pisma i wspomagany przez synod we Frankfurcie w 794 roku.

Ludwik I Pobożny ufundował opactwo Maurmunster w Alzacji, następnie Kornelimunster niedaleko Akwizgranu (Aachen), które przeznaczył na siedzibę św. Benedykta i mianował go arcyopatem, nadzorującym wszystkie klasztory. Przeprowadzili razem szereg synodów, których zwieńczeniem było ogłoszenie w 817 roku "Capitularum monasticum", kodyfikacji opartej na regule św. Benedykta z Nursji, która miała być stosowana we wszystkich klasztorach cesarstwa.


Św. Benedykt nalegał na liturgiczny charakter życia zakonnego, zwłaszcza codzienne konwentualne Msze Święte i odmawianie brewiarza.

Zmarł 11 lutego 821 roku w opactwie Kornelimunster i tam został pochowany.


Jest uważany za odnowiciela zachodniego życia monastycznego i bywa nazywany Drugim Benedyktem.

W Akwizgranie, w klasztorach benedyktyńskich, cysterskich i trapistów wspomnienie św. Benedykta z Aniane obchodzone jest 11 lutego.

Patron:
Zakonników.

Ikonografia:
Przedstawiany w stroju benedyktyńskiego opata, z ogniem nieopodal; wręczając habit św. Wilhelmowi z Akwitanii lub w jaskini, gdy spuszczany jest ku niemu koszyk z żywnością.

Lektura:
św. Benedykt z Aniane "Reguła mistrza. Reguła św. Benedykta"
.

7 lutego 2011

Św. Julianna z Bolonii

.
Święta wdowa (360-435).

Znana również pod imieniem: Julia (Juliana) z Bolonii.

Urodziła się we Florencji, jej bogobojni rodzice Juliusz Bancjusz i Facunda wychowali ją w wierze. Gdy miała 15 lat rodzice wydali ją za bogatego i szlachetnego Lucjusza z Bolonii. Po narodzinach trzech córek, złożyli ślub że gdy narodzi im się potomek płci męskiej, zachowają czystość do końca życia. Narodził im się syn, który otrzymał imię na cześć św. Wawrzyńca. Swoje dzieci wychowywali pobożnie i w bojaźni Bożej.

Lucjusz zmarł i Julianna została wdową po 10 latach małżeństwa. Ich syn, Wawrzyniec, został księdzem, a trzy córki - Łucja, Perpetua i Wiktoria złożyły śluby dziewictwa, żyjąc w domu Julianny jak w klasztorze. Sama św. Julianna poświęciła się służbie Chrystusowi, modlitwie i postom, pomocy ubogim. Większą część swego majątku ofiarowała na budowę kościołów i klasztoru. Ufundowała kościół pw. św. Wawrzyńca we Florencji, który konsekrował św. Ambroży. Krótko przed śmiercią pomogła w wystawieniu kościoła poświęconego św. Szczepanowi.

Zmarła 7 lutego 435 roku, w wieku 75 lat. Została pochowana w kościele pw. św. Stefana, gdzie jej syn był opatem.

Św. Ambroży wychwalał cnoty św. Julianny, również święci biskupi bolońscy, Feliks
i Petroniusz, opisywali jej niezwykłą pobożność i hojność.

Patronka:
Wdów.

Varia:
W kościele pw. św. Wawrzyńca znajdują się relikwie św. Kazimierza, królewicza.
.

6 lutego 2011

Św. Dorota z Cezarei

.
Święta dziewica i męczenniczka (zm. 304r.)


Gaspar de Crayer, 1640

Była córką rzymskiego senatora, urodziła się około 290 roku w Cezarei Kapadockiej. Otrzymała bardzo staranne wychowanie. Za cesarza Dioklecjana rozpoczęto kolejne prześladowanie chrześcijan, cezarejski namiestnik Saprycjusz z nadzwyczajną gorliwością i okrucieństwem wykonywał cesarski rozkaz. Gdy dowiedział się, że św. Dorota swoim przykładem zachęca innych do stałości i wytrwania, kazał ją pojmać, próbując zmusić do wyrzeczenia się wiary i pokłonienia bożkom. Święta nie przelękła się widoku narzędzi tortur, więc kazał ją siec rózgami i drzeć ciało hakami. Widząc, że tortury nie przynoszą skutku, wpadł na pomysł, żeby siostry Kaliksta i Krystyna - obie były chrześcijankami, które wyrzekły się wiary ze strachu przed mękami - namówiły Dorotę do pójścia za swoim przykładem.

Anonimowy malarz duński, 1600r.

Jednak stało się zupełnie inaczej. Święta swoim przykładem i darem wymowy tak wpłynęła na obie siostry, że zaczęły żałować tego co uczyniły i znowu wróciły do prawdziwej wiary. Namiestnik dowiedziawszy się o tym wpadł w taką złość, że kazał Kalikstę i Krystynę związać i wrzucić do kotła z roztopioną siarką. Św. Dorotę znowu wzięto na męki, zanurzono ją we wrzącym oleju, który jej żadnej szkody nie uczynił, w końcu bito ją po twarzy ciernistymi rózgami. W końcu widząc, że nic nie wskóra, Saprycjusz skazał ją na ścięcie mieczem. Mimo mroźnego wiatru i padającego śniegu odprowadzało ją wielu chrześcijan, a Dorota opowiadała im o radości jaka ją czeka w ogrodzie niebiańskim, pełnym róż i owoców.

Alessandro Tiarini, XVIIw.

Usłyszał to młody pisarz namiestnika, imieniem Teofil, który wyśmiewał się z "zabobonnych" chrześcijan i zawołał do Świętej, aby przysłała mu koszyk jabłek i róże. Na miejscu stracenia uklękła do modlitwy, gdy nagle pojawił się chłopiec z chustką w którą zawinięte były trzy jabłka i trzy róże. Poprosiła go, aby zaniósł je niedowiarkowi Teofilowi. Krótko potem kat ściął jej głowę.

Hans Baldung Grien, 1516r.

Teofil w tym czasie opowiadał znajomym historię o pewnej chrześcijance prowadzonej na śmierć, która obiecała przysłać mu róże i jabłka z Raju. Nie wiadomo skąd pojawił się śliczny chłopiec i wręczając chustę z zawartością powiedział pisarzowi, że Dorota przesyła mu to, co obiecała, i zniknął tak nagle, jak się pojawił. Na ten znak, pojął Teofil wszystko i nawrócił się. Nie krył się ze swoją wiarą, więc gdy Saprycjusz go wezwał przed siebie, młodzieniec nie oddał pokłonu bożkom i wychwalał Jezusa. Gdy nie udało się namiestnikowi przekonać swojego pisarza, że powinien odstąpić od wiary ze względu na rodzinę i śmierć, jaka mu grozi; kazał go rozpiąć na krzyżu i szarpać ciało hakami, na końcu każąc ściąć mu głowę. Miało to miejsce kilka dni po męczeńskiej śmierci św. Doroty.

Francisco de Zurbaran, ok. 1640r.


Najwcześniejszym źródłem wspominającym św. Dorotę jest Martyrologium spisane przez św. Hieronima.

Kult Świętej upowszechnił się w Europie w VII wieku. Relikwie znajdują się w kościele jej poświęconym na Trastevere w Rzymie.

Relikwiarz  św. Doroty, 1417-20
Historisches Museum w Bazylei

Patronka:
Nowożeńców, panien młodych, ogrodników, kwiaciarzy, browarników, położnych.

Ikonografia:
Przedstawiana w stroju królewskim, z aniołem z krzyżowym nimbem, z chórami anielskimi, z koszykiem jabłek i różami. Jej atrybutami są: palma, korona, krzyż, lilia, miecz.

Anonim, 1410-20, drewno lipowe
Galeria Narodowa w Budapeszcie

Varia:
Pod koniec średniowiecza w Szwecji św. Dorotę dodano jako piętnastą do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli.

W Polsce jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym istniał zwyczaj "chodzenia z Dorotą" w okresie Bożego Narodzenia. Była to inscenizacja męczeństwa św. Doroty.

Kościół p.w. św. Doroty w Trzcinicy, XVw.
Jeden z najstarszych drewnianych kościołów w Polsce

Na drzwiach kościoła p.w. św. Doroty na Trastevere w Rzymie przybijano nazwiska osób, które nie przystąpiły do spowiedzi wielkanocnej.

Męczeństwo św. Doroty stało się kanwą dla tragedii (tragedia sacra) p.t. "Virgin Martyr" Filipa Massingera i Tomasza Dekkera opublikowanej w 1622 roku.


Od imienia św. Doroty z Cezarei wziął nazwę Zakon Sióstr św. Doroty, założony w 1834 roku przez Paulę Frassinatti, zajmujący się nauczaniem biednych dzieci i opieką nad chorymi. Łucja dos Santos była postulantką w tym zgromadzeniu i złożyła tam pierwsze śluby zakonne.

Dnia 6 lutego przypada również wspomnienie św. Doroty z Aleksandrii.

Andrea della Robbia, 1550
Bode-Museum w Berlinie

Przysłowia:
Na św. Doroty będzie śniegu za płoty.
O św. Dorocie pójdziesz po błocie.
Św. Dorota wypuszcza skowronka za wrota.

Edward Reginald Frampton

Inspiracje muzyczne:
Franz Liszt "Sancta Dorothea" (1877)
Benedek Istvanffy "Missa Sancta Dorothea" (1744)


.

5 lutego 2011

Św. Agata Hildegarda z Karyntii

.
Święta wdowa (zm.1024r.)

Żona palatyna Pawła z Karyntii. Niektóre źródła podają, że imię Hildegarda otrzymała po mężu - Paulusie Hildegardusie. Był zazdrośnikiem, poniewierał nią przez lata, aż w końcu w napadzie szału zepchnął św. Agatę wraz z jej służącą z wieży. Dzięki Bożej interwencji nic im się nie stało. A wydarzenie to, w połączeniu z żarliwymi modlitwami, jakie Agata zanosiła w intencji męża, przyniosły w końcu owoce. Paweł nawrócił się i długoletnią pokutą okupił swoje nieprawości.

Po śmierci męża, św. Agata żyła wiele lat oddając się modlitwie i uczynkom miłosierdzia. Zmarła w opinii świętości, a liczne cuda za jej wstawiennictwem miały miejsce za jej życia i po śmierci. Akta opisujące jej życie zaginęły, a wszystko co o niej wiadomo pochodzi z przekazów ludowych.

Część jej relikwii została przeniesiona przez arcyksięcia Ferdynanda (późniejszego króla Ferdynanda II Habsburga) do Grazu. Św. Agata z Karyntii była również czczona w Pustertal, a w samej Karyntii odbierała cześć jako ideał żony.

Patronka:
Wdów.

Varia:
Dnia 5 lutego przypada również wspomnienie św. Agaty z Sycylii.
.