Św. Franciszek Jaccard MEP

.

Święty kapłan i męczennik (1799-1838).

Znany również jako: Franciszek Jaccard Phan.

Franciszek Jaccard przyszedł na świat 6 września 1799 roku w sabaudzkim Onnion,
w rodzinie biednego i pobożnego rolnika, po dwudziestu latach oczekiwania. Jako dziecko wolał zabawę niż naukę w szkole, dlatego gdy rodzice wysłali go do niższego seminarium w Melan, nie radził sobie z nauką i zniechęcony powrócił do domu. Namawiany przez rodziców i przyjaciół postanowił spróbować swoich sił jeszcze raz, udając się w 1819 roku do seminarium w Chambery. Dwa lata później został członkiem Towarzystwa Misji Zagranicznych (M.E.P., Societe des Missions Etrangeres de Paris) w Paryżu. Tam też otrzymał święcenia kapłańskie, 15 marca 1823 roku. Odmówił przyjęcia stanowiska rektora seminarium, ponieważ jak sam mówił, pragnął poświęcić się nawracaniu pogan, a nie karierze w stolicy.

Przed wyjazdem na misje

Charles Louis de Coubertin, 1868r.

Dnia 10 lipca 1823 roku ks. Franciszek Jaccard wsiadł na pokład statku w Bordeaux
i opuścił swoją ojczyznę. Do Makau misjonarze przybili 25 listopada 1824, a w lutym 1826 dotarli do Kochinchiny (część Indochin, obecnie połud. Wietnam). W seminarium Ninh ks. Jaccard pobierał naukę języka wietnamskiego, przybierając imię Phan.
W krótkim czasie został rektorem seminarium w Ninh, w prowincji Quang Tri.

W lipcu 1828 roku żołnierze cesarza Minh Mang sprowadzili na jego rozkaz do pałacu Cung Quan w Hue ks. Franciszka Jaccarda Phan. Miał on tłumaczyć francuskie dokumenty na język wietnamski. Będąc pod stałym nadzorem, z brakiem swobody
w działaniu duszpasterskim, ksiądz poprosił króla o przeniesienie go do pałacu Duong Son, gdzie nie tylko mógłby tłumaczyć, ale i pomagać potajemnie katolikom. Uczył również francuskiego oraz historii Europy i Ameryki.

We wrześniu 1831 roku mieszkańcy Duong Son zostali zadenuncjowani przed cesarzem jako chrześcijanie. Aresztowano 73 osoby, każdą z nich skazano na chłostę, a rządca wioski i ks. Jaccard zostali skazani na śmierć. Cesarz Minh Mang zmienił karę śmierci na przymusową służbę wojskową dla księdza i sprowadził go z powrotem do Cung Quan. Na dworze nadal zajmował się tłumaczeniem ksiąg i dokumentów. Władca, ceniąc sobie towarzystwo ks. Franciszka, wielokrotnie prosił go o wyjaśnienie ilustracji o tematyce biblijnej. Korzystając z okazji ksiądz starał się przybliżyć władcy naukę o Bogu, duszy nieśmiertelnej oraz nagrodzie i karze po śmierci. Ośmielony okazywanym zainteresowaniem wysłał królowi katechizm dla katechumenów. Wtedy Minh Mang wysłał ministra spraw wewnętrznych z żądaniem, aby duchowny spalił wszystkie religijne książki, na co ten się nie zgodził. Minister odpowiedział, że jeśli ks. Jaccard zaprzestanie katolickiej propagandy, to będzie mógł zatrzymać książki, a na radzie cesarskiej zezna, że odesłał je do Francji. Gdy ksiądz stanowczo odmówił, tłumacząc, iż katolikowi nie wolno kłamać, a nauczanie Ewangelii jest jego obowiązkiem, minister zagroził, że w takiej sytuacji może zostać skazany na śmierć. Cesarz dowiedziawszy się o całym zajściu rozkazał jeszcze pilniej strzec swego tłumacza.

W styczniu 1833 roku cesarz rozkazał uwięzić wszystkich księży, Francuzów
i Wietnamczyków. Rozpoczęło się jedno z najkrwawszych prześladowań Kościoła.
W więzieniu do którego trafił ks. Jaccard, przez półtora roku towarzyszył mu franciszkanin, o. Odoryk Phuong. Co noc każdy z nich sprawował potajemnie ofiarę Mszy Św., a wszystko co było niezbędne do celebracji ukrywali pod podłogą.

W tym czasie na południu rozprzestrzeniał się antycesarski bunt kierowany przez
Le Van Khoia, adoptowanego syna francuskiego dyplomaty. Cesarz oskarżył chrześcijan o udział w spisku i kazał stracić ks. Franciszka i o. Odoryka. Wtedy matka cesarza przekonała go, że nie powinien ich zabijać, ponieważ mogloby to sprowokować interwencję Francuzów. Zostali skazani więc na zesłanie
i 12 grudnia 1833 roku księża dotarli do miejsca przeznaczenia, więzienia w dżungli na pograniczu Laosu. Tutaj miejscowym chrześcijanom udawało się czasem przekazać im listy i żywność, do momentu gdy cesarz powołał nowego naczelnika, któremu kazał czynić wszystko, co mogłoby skłonić księży do porzucenia swojej wiary. Widząc nieskuteczność swoich metod zamknął ich w małej celi, ograniczył racje żywnościowe, skonfiskował wszystkie książki i pilnie strzegł, nie dopuszczając nikogo innego do więźniów. Surowe warunki, głód i malaria przyczyniły się do śmierci o. Odoryk, 25 maja 1834 roku.

We wrześniu 1835 roku cesarz przeniósł ks. Franciszka, wycieńczonego malarią
i czerwonką, do łagodniejszego więzienia w Cam Lo w prowincji Quang Tri i zlecił mu nauczanie sześciu młodzieńców, zakazując wspominania choćby słowem
o chrześcijaństwie. Codziennie późnym wieczorem potajemnie odprawiał Mszę Św. Wielokrotnie był namawiany do ucieczki, tym łatwiejszej, że straż nie pilnowała go zbyt dokładnie, ale odmawiał za każdym razem, wiedząc, że Minh Mang zemści się nie tylko na nim, ale przede wszystkim na katolikach.

Sytuacja zmieniła się diametralnie na początku 1838 roku, gdy zlikwidowano seminarium Ninh, a ks. Candalh Kimowi udało się ujść w góry. Cesarz skierował swój gniew przeciw ks. Jaccard, 3 lipca każąc go zakuć w kajdany i po przesłuchaniu uwięzić. W Quang Tri mandaryn wiele godzin biczował ks. Franciszka aż do utraty przytomności, każąc wyrzec mu się wiary w Chrystusa. Gdy to nie skutkowało, przypalano rozżarzonymi szczypcami jego ciało.

Od 18 lipca 1838 roku ks. Franciszek dzielił swą celę z seminarzystą Tomaszem Thien. Razem modlili się, dziękując Panu Bogu i wzywając Jego opieki.
Dnia 17 września cesarz podpisał wyrok skazujący ich na śmierć przez uduszenie. Rankiem 21 września 1838 roku władze więzienia doprowadziły obu skazańców na wzgórze w pobliżu wsi Nhan Bieu. Odmówiwszy spożycia ostatniego posiłku, obaj uklękli i modlili się, po czym zaciągnięto im pętle na szyjach i uduszono. Ich ciała pochował razem lekarz Szymon Hoa, przyszły męczennik, w Nhu-ly. W 1846 roku doczesne szczątki obu męczenników wysłano do seminarium Towarzystwa Misji Zagranicznych w Paryżu.

Papież Leon XIII podpisał dekret o męczeństwie ks. Franciszka Jaccard dnia
19 czerwca 1840 roku,  ogłosił go błogosławionym dekretem
z 27 maja 1900 "Fortissimorum virorum". Kanonizowany 19 czerwca 1988 roku w Rzymie, przez papieża Jana Pawła II, w grupie 117 Męczenników Wietnamskich (Męczenników z Tonkinu), których wspólne wspomnienie przypada na 24 listopada.

117 Męczenników Wietnamskich

Ikonografia:
Przedstawiany jako kapłan, w czasie modlitwy lub męczeńskiej śmierci.
Jego atrybutem jest: palma, krzyż, księga, obcęgi, sznur.

Varia:
Towarzystwo Misji Zagranicznych założył w 1658 roku jezuita
o. Aleksander de Rhodes, rok później zostało zatwierdzone przez papieża Aleksandra VII. W ciągu trzech wieków swojej działalności Towarzystwo wysłało na misje do Azji ponad 4200 księży.

.