9 października 2013

Św. Jan Leonardi OMD


Święty kapłan i zakonnik (1541-1609).
 
Jan Antoni Lomuscio
Kościół pw. św. Wawrzyńca (San Lorenzo in Miranda) w Rzymie

Urodził się w 1541 roku w toskańskim Diecimo (ob. Borgo a Mozzano), w rodzinie zamożnych chłopów, jako najmłodszy z siedmiu synów. Gdy Jan skończył siedemnaście lat ojciec wysłał go na naukę zielarstwa do aptekarza w Lukce. Wtedy też pobożny młodzieniec zbliżył się do laickiego bractwa Colombini przy dominikańskim kościele NMP przy via Rosa (Santa Maria della Rosa), którym opiekował się o. Franciszek Bernardini. Między innymi pod jego wpływem, po ukończeniu 27 roku życia, Jan postanowił ukończyć teologię i zostać księdzem.

22 grudnia 1572 roku otrzymał święcenia kapłańskie, a w święto Objawienia Pańskiego odprawił swoją pierwszą Mszę prymicyjną. Od początku swej kapłańskiej drogi poświęcał wiele uwagi rzetelnej katolickiej formacji od najmłodszych lat, opartej na katechizmie. Wiele czasu poświęcał również chorymi i więźniom.


1 września 1574 roku, wraz z ks. Janem Cionini i ks. Jerzym Arrighinim, założył Zgromadzenie Księży Reformowanych Najświętszej Dziewicy (nazwanych później Klerykami Regularnymi Matki Bożej, Ordo Clericorum Regularium Matris Dei, OMD). Celem zgromadzenia było kształcenie duchowieństwa, a także propagowanie Czterdziestogodzinnego Nabożeństwa (Quarantore). Ksiądz Jan napisał dla nowego zgromadzenia regułę, zaaprobowaną przez ordynariusza Lukki, bpa Aleksandra Guidicciniego, a ostateczne jej zatwierdzenie przyniosło brewe z  13 października 1595 roku Ex quo divina maiestas papieża Klemensa VIII.

Będące pod wpływem reformacyjnych herezji władze miasta postanowiły pozbyć się charyzmatycznego kapłana, z całą energią nawracającego wiernych, i intrygami doprowadzono do wyjazdu ks. Leonardiego z Lukki. Wygnaniec postanowił udać się do Rzymu, gdzie papież Klemens VIII mianował go „apostolskim gościem” i powierzył reformę klasztorów benedyktyńskich w Montevergine, Vallombrosa i Monte Senario, według kanonów Soboru Trydenckiego. A 14 sierpnia 1601 roku papieskie brewe Apud Sanctum Marcum nadało ks. Janowi parafię NMP (Santa Maria in Portico) jako siedzibę założonego przezeń zgromadzenia.

Bazylika św. Piotra w Rzymie, nisza w apsydzie
Papież Benedykt XVI poświęcił figurę w kwietniu 2008 roku,
w 400. rocznicę narodzin Jana Leonardiego dla nieba (klik).

W Rzymie św. Jan spotkał również kapłana, równie gorąco jak on sam zaangażowanego w potrydencką odnowę Kościoła, św. Filipa Nereusza, z którym się zaprzyjaźnił. Wspólnie z hiszpańskim prałatem, ks. Janem Baptystą Vives i ks. Markiem de Funes, założył ruch misyjny, który po jego  śmierci przekształcono w Kolegium Misyjne dla Krzewienia Wiary (późniejszy Uniwersytet Papieski Urbaniana). Ich misja dała również podwaliny do powołania w 1622 roku Świętej Kongregacji dla Krzewienia Wiary (Sancta Congregatio de Propaganda Fide). Jednym z pierwszych zadań, jakie przed sobą postawili trzej kapłani, było opracowanie kompendium doktryny katolickiej, z którego mogliby korzystać (opracowanie to było w użyciu aż do końca XIX wieku).

 Kościół NMP (Santa Maria in Campitelli) w Rzymie

Kościół pw. św. Jana Leonardiego w Rzymie
 
W 1609 roku w Rzymie wybuchła epidemia grypy, a ks. Jan Leonardi zaraził się nią w czasie odwiedzin u chorych i umierających. Po krótkiej i gwałtownej chorobie zmarł 8 października 1609 roku. Został pochowany w kościele Santa Maria in Portico, a trzynaście lat później, w 1622 roku jego doczesne szczątki przeniesiono do kościoła Santa Maria in Campitelli. Dekretem wikariusza generalnego, Franciszka kardynała Marchetti Selvaggianniego erygowano parafię pw. św. Jana Leonardiego na placu Łabędzi (Piazza dei Cigni) w Rzymie.

Kanonizacja św. Jana Leonardiego, św. Andrzeja Boboli i św. Salvatora da Horta
Bazylika św. Piotra w Rzymie
17 kwietnia 1938 rok
 
Ks. Leonardi został beatyfikowany 10 listopada 1861 roku przez papieża bł. Piusa IX, a kanonizowany 17 kwietnia 1938 roku przez papieża Piusa XI (w tym samym dniu kanonizowano św. Andrzeja Bobolę).

Patron:
farmaceutów (od 2006).

Ikonografia:
Przedstawiany najczęściej w czasie modlitwy. Jego atrybutem jest: lilia, czaszka, dyscyplina, księga, obraz Matki Bożej, wizja Najświętszego Sakramentu.

Sarkofag z relikwiami św. Jana Leonardiego
Kościół NMP (Santa Maria in Campitelli) w Rzymie

Cytat:
"Nie wolno zaniedbać żadnego wysiłku, aby dzieci od najmłodszych lat były wychowywane w czystości wiary chrześcijańskiej i w świętych obyczajach. Do osiągnięcia tego celu nic nie jest bardziej skuteczne jak święte nauczanie doktryny chrześcijańskiej i powierzenie wychowania dzieci wyłącznie ludziom dobrym i bojącym się Boga".

O św. Janie Leonardim:
(...) jeśli nie wszyscy możemy albo zobowiązani jesteśmy, ze względu na właściwe dla każdego warunki, naśladować aż do utraty życia duchową dzielność Andrzeja Boboli, to wszyscy jednak możemy starać się dorównać Janowi Leonardi w jego blasku czystości, w jego miłości modlitwy i świętej pokuty, w jego czynnym wysiłku apostolstwa. Jaśniejąc tymi cnotami nie tylko sam dosięgnął najwyższego stopnia chrześcijańskiej doskonałości, lecz nawet i innych bądź błądzących przywiódł na prawą drogę, bądź w wątpliwościach pogrążonych wprowadził do bezpiecznego portu, bądź wreszcie w wielu - przede wszystkim ze stanu duchownego tak rozpalił pobożność i zapał boży, że pogardziwszy wszystkim pragnęli jedynie stać się zwiastunami Ewangelii i wszystkie ludy w cieniu śmierci będące orzeźwić światłem i łaską Jezusa Chrystusa.
Homilia papieża Piusa XI na Mszy kanonizacyjnej 17 kwietnia 1938 roku
 
Świetlana postać tego świętego zachęca w pierwszym rzędzie kapłanów, a także wszystkich chrześcijan, by stale dążyli, oczywiście każdy zgodnie ze swoim stanem, do «wysokiej miary życia chrześcijańskiego», jaką jest świętość. Bowiem jedynie z wierności Chrystusowi może zrodzić się prawdziwa odnowa Kościoła.
Papież Benedykt XVI, audiencja generalna 7 października 2009 roku


Varia:
W chwili śmierci swojego założyciela zakon miał 15 domów, w 2005 ­– 16 (oprócz Italii leonardyni posługują w Chile, Indiach i Nigerii) oraz 60 zakonników, a wśród nich 44 miało święcenia kapłańskie.

W zakrystii zakonnego kościoła w Lukce, Santa Maria Cortelandini, przechowywana jest część włosienicy św. Tomasza Becketa (jej fragment otrzymało w 1908 roku opactwo benedyktyńskie w angielskim Erdington).

Rzymski kościół Santa Maria in Campitelli, który należy do głównej prowincji zakonu, był tytularnym kościołem kardynała Yorku, Henryka Benedykta Stewarta (1725-1807). Ten angielski purpurat, ostatni z męskiej linii Stewartów, był wnukiem króla Jana III Sobieskiego (przez matkę Marię Klementynę Sobieską).