26 marca 2010

Św. Małgorzata Cliterhow


Święta męczenniczka (1556-1586).

Znana również jako: Małgorzata Middleton, Perła Yorku, Małgorzata Clitheroe.


Urodziła się w 1556 roku w Yorku, w protestanckiej rodzinie Tomasza i Jane Middleton, jako jedna z pięciorga dzieci. Jej ojciec był świecarzem, przez dwa lata pełnił funkcję szeryfa Yorku, zmarł gdy Małgorzata miała 14 lat.

Małgorzacie przyszło żyć w bardzo trudnych czasach. W 1558 roku tron królewski objęła Elżbieta I Tudor, większość Anglików była katolikami i katolikami pozostać chciała. Zanim zdali sobie sprawę, że nowa królowa naprawdę zamierza zniszczyć Kościół, było już za późno.


Dom Małgorzaty i Johna Clitherow w Yorku

8 lipca 1571 roku, w wieku 15 lat, poślubiła Johna Cliterhow, bogatego rzeźnika i szanowanego mieszkańca Yorku. Byli szczęśliwym małżeństwem, mieli trójkę dzieci: Annę, Henryka i Wilhelma. W 1574 roku nawróciła się i przyjęła chrzest, jej mąż nie stawiał jej w tym żadnych przeszkód (jego brat Wilhelm był katolickim księdzem).

W tym samym czasie potwierdził swoją przynależność do kościoła Anglii i został mianowany podkomorzym Yorku. Małgorzata stała się katoliczką, ponieważ jak powiedziała swojemu spowiednikowi, ks. Johnowi Mush: "nie znalazła istoty, prawdy ani chrześcijańskiego pocieszenia u pastorów nowego kościoła, ani też w nowej doktrynie, ale w świadectwie wielu księży i świeckich, którzy cierpieli w obronie prawdziwej wiary i za praktykowanie tej wiary".

Figura w domu św. Małgorzaty

Szybko stała się ostoją dla prześladowanych katolików w północnej Anglii, pomogła powrócić do Kościoła wielu ludziom. Była bardzo pobożna, modliła się przynajmniej 1,5h dziennie, przez cztery dni w tygodniu pościła, regularnie słuchała Mszy Świętej i spowiadała się. W domu Cliterhowów przy Shambles potajemnie odprawiano Mszę Świętą i ukrywano księży katolickich, w tym brata Johna Clitherow.

W 1581 roku wydano "Akt o utrzymaniu w posłuszeństwie poddanych Jej Królewskiej Mości", który przewidywał karę śmierci dla nawracających i nawróconych, wysokie kary i grzywny za odprawianie i słuchanie katolickiej Mszy Świętej, a uczestnictwo w anglikańskich nabożeństwach stało się obowiązkowe, uchylanie się było karane więzieniem i wysoką grzywną. Nastały jeszcze cięższe czasy dla katolików w Anglii, Małgorzata była więziona kilkakrotnie za odmawianie udziału w anglikańskich nabożeństwach. W czasie jednego z nich urodził się jej syn Wilhelm.

Kolejny akt wymierzony w katolików promulgowano w 1585 roku, był to "Akt przeciw jezuitom, księżom seminaryjnym oraz innym podobnym, nieposłusznym osobom", w myśl którego kara śmierci groziła każdemu jezuicie lub kapłanowi przybyłemu do Anglii oraz wszystkim osobom udzielającym im schronienia. Pomimo ryzyka Małgorzata pomagała ukrywać kapłanów, mówiąc "z łaski Bożej wszyscy kapłani będą jeszcze milej widziani niż kiedykolwiek i zrobię co tylko będę mogła, aby rozwijać katolicką służbę Bogu".

Egzekucja

Syn Małgorzaty i Jana, Henryk, został wysłany do Douai, do seminarium we Francji. Fakt ten został uznany przez władze za przestępstwo. Rada Północna ustanowiona dla przeprowadzania królewskiej polityki w odległej części kraju, wezwała w marcu 1586 roku Johna Clitherowa, zażądano aby wytłumaczył się z pobytu syna za granicą, ale ten odmówił jakichkolwiek wyjaśnień, udając oburzenie że tak szanowanego protestanckiego urzędnika przesłuchuje się w ten sposób. W domu Clitherowów urządzono przeszukanie, początkowo nic nie znaleziono, ale ich flamandzki gość zdradził władzom wszystko. Pokazał skrytki, gdzie znaleziono paramenta, mszał i szaty używane do odprawiania Mszy Świętej, jak również pokoik, w którym mieszkali ukrywani księża z tajnym przejściem umożliwiającym ucieczkę.

Dwójkę dzieci, Annę i Wilhelma, odebrano rodzicom i wywieziono do protestanckich rodzin wiernych królowej. Małgorzatę aresztowano, była wtedy w ciąży z czwartym dzieckiem. Nie chciała procesu, ponieważ bała się, że jej dzieci i służba będą wzywane na świadków, co oznaczałoby tortury dla nich. Za odmowę procesu groziła śmierć - "peine forte a dure".

Rankiem 26 marca 1586 roku, w Wielki Piątek, po trzech dniach w najgorszej części więzienia, bez chleba i wody, przyprowadzono św. Małgorzatę na miejsce egzekucji i rozebrano do naga. Położono ją na kamiennej posadzce, na której leżał kamień wielkości dłoni i przygnieciono Małgorzatę drewnianą płytą, na którą kładziono ciężkie odważniki, miażdżąc ją powoli na śmierć. Zmarła po kwadransie, gdy mały kamień złamał jej kręgosłup, ostatnimi słowami jakie wypowiedziała były: "Jezu, zmiłuj się nade mną!". Przez sześć godzin jej ciało leżało jeszcze pod tym ciężarem. Rękę Świętej udało się ukryć, obecnie (w doskonałym stanie) jest przechowywana w Bar Convent w Yorku.

W krótkim czasie po jej śmierci jej spowiednik, ks. John Mush, napisał jej życiorys ze szczegółowym opisem ostatnich dni.

Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii

Jej kult zatwierdził 8 grudnia 1929 roku papież Pius XI, 15 grudnia została beatyfikowana, a 25 października 1970 roku Małgorzata została kanonizowana przez papieża Pawła VI w grupie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii (vide: św. Augustyn Webster, św. Henryk Walpole, św. Ryszard Reynolds, św. Kutbert Mayne, św. Jan Plessington, św. Jan Roberts, św. Jan Rigby, św. Ambroży Edward Barlow).

Św. Małgorzata jest pierwszą męczenniczką z czasów prześladowań królowej Elżbiety I. Córka  Świętej została zakonnicą, a obaj synowie księżmi.

Patronka:
Konwertytów, męczenników.

Ikonografia:
Przedstawiana w stroju elżbietańskim, klęcząca lub w czasie męczeńskiej śmierci.