Św. Ailbhe z Emly

Święty biskup i wyznawca (zm. ok. 528).

Znany również jako: Albeus, Ailbe, Ailfyw, Elveis, Elvis, Elfeis.

Wilczyca opiekuje się św.Ailbhe

Witraż z kościoła pw. św. Ailbhe w Emly, Irlandia

Legenda mówi, iż św. Ailbhe był dzieckiem z nieślubnego związku. Jego ojciec zostawił matkę, gdy była brzemienna i uciekł przed odpowiedzialnością w nieznane. Dla kobiet w takiej sytuacji lokalne prawa były bardzo surowe, albowiem dziecko po narodzinach zabijano. Królewscy słudzy wyznaczeni do tego zadania, nie mieli sumienia mordować niewinnego dziecięcia, więc postanowili zostawić chłopca w lesie. Tam znalazła go wilczyca, która zaopiekowała się ludzkim dzieckiem i wykarmiła go swoim mlekiem.

Gdy Ailbhe dorósł ochrzcił go misjonarz. Młodzieniec od tego momentu wiódł życie bardzo pobożne i pełne umartwień. Niektóre ze źródeł podają, iż wybrał się z pielgrzymką do Rzymu i tam został wyświęcony przez papieża oraz otrzymał sakrę biskupią. Po powrocie do Irlandii ufundował kościół i klasztor w Emly (Imlech), dając początek biskupiej stolicy.

Kościół pw. św. Ailbhe w Emly

Wśród irlandzkich klanów był znany jako wyśmienity kaznodzieja i wzór świętości. Król Aengus (Oengus) z Cashel podarował św. Ailbhe ziemie na wyspie Aran, więc duchowny mógł założyć pierwszy klasztor, powołując na jego opata św. Endę. Ułożył również regułę dla zgromadzonych w nim mnichów. Miał również ochrzcić św. Dawida, późniejszego biskupa i patrona Walii. Zmarł około 528 roku.

Św. Ailbhe jest jednym z czterech wielkich patronów Irlandii, obok św. Patryka, św. Kolumbana z Iony i św. Brygidy z Kildare.

Studnia św. Ailbhe, nieopodal kościoła w Emly

Patron:

Irlandzkiego Munster. Opiekuje się wilkami.

Ikonografia:

Przedstawiany jako biskup, często z wilkiem lub stadem wilków obok siebie. Jego atrybutem jest: mitra, pastorał, katedra. 

Św. Ambroży Edward Barlow OSB

Święty kapłan i męczennik (1585-1641).

Znany również jako: Ambroży Brereton, Ambroży Radcliffe.

Barlow Hall, ok.1910r.

Ambroży Edward urodził się w listopadzie 1585 roku w Barlow Hall, nieopodal Manchesteru, jako czwarty syn sir Aleksandra Barlowa i jego żony Marii. Dziadek chłopca, sir Aleksander Barlow senior, krótko przed narodzinami wnuka zmarł w więzieniu za odmowę udziału w obowiązkowych nabożeństwach anglikańskich. Prawie cały majątek Barlowów został skonfiskowany. Rodzice obawiając się dalszych prześladowań przyjęli anglikanizm.

Św. Ambroży Edward Barlow OSB

John Payne, staloryt, poł. XVIIw.

W tym okresie szaleństwo antykatolickie w Anglii osiągnęło swoje apogeum. Nieodrodna córka Henryka VIII, Elżbieta I Tudor, dbała bardzo o to, aby jej poddani przestrzegali Aktu Supremacji z 1534 roku i uznawali w niej głowę Kościoła w Anglii. Miały jej w tym pomóc tzw. prawa karne (penal laws), które uczyniły z katolików ludzi drugiej kategorii. W 1559 roku ogłoszono Statuty o supremacji i jedności, które wierność Stolicy Apostolskiej uznawały za zdradę stanu, karaną konfiskatą mienia i śmiercią przez powieszenie, otwarcie wnętrzności i poćwiartowanie. Jednocześnie wprowadzono konieczność posiadania zgody na wyjazd z kraju. W 1581 roku zaostrzono przepisy wymierzone w katolików Aktem o utrzymaniu w posłuszeństwie poddanych Jej Królewskiej Mości. Kara śmierci groziła za nawracanie i konwertowanie na katolicyzm, a udział we Mszy św. obłożoną wysoką grzywną i więzieniem. Jednocześnie nałożono na poddanych Elżbiety obowiązek w anglikańskich nabożeństwach. Cztery lata później, w tym samym roku w którym na świat przyszedł św. Ambroży, ogłoszono kolejne penal law – Akt przeciw jezuitom, księżom seminaryjnym oraz innym podobnym nieposłusznym osobom. Ustawa uderzała w duchownych, którzy potajemnie wyjechali z kraju na studia teologiczne do angielskich kolegiów w Douai, Rzymie, Sewilli, Lizbonie, i Valladolid, a po święceniach wracali na wyspę. Karano śmiercią nie tylko duchownych, ale i wszystkie osoby, które udzielały im schronienia. W 1605 roku proklamowano Akt ku zapobieżeniu i uniknięciu niebezpieczeństw mogących płynąć od papistowskich rekuzantów, czyli tych którzy odmawiali uznania supremacji królewskiej nad Kościołem w Anglii. Zakazywało ono katolikom przebywania w obrębie 10 mil od Londynu oraz poruszania się dalej niż 5 mil od miejsca zamieszkania (ażeby wyruszyć w podróż dłuższą niż 5 mil, katolik musiał uzyskać pozwolenie władz świeckich albo anglikańskiego biskupa). Ustawa zakazywała katolikom wykonywania szeregu zawodów (lekarza, prawnika, aptekarza, urzędnika królewskiego, oficera). Katolicy zostali również poddani upokarzającemu upośledzeniu majątkowemu, ponieważ jeśli ślub nie został im udzielony przez duchownego anglikańskiego, wówczas katoliccy małżonkowie tracili prawo do dziedziczenia po sobie. Dodatkowo każdy rekuzant był pozbawiony prawa podejmowania czynności prawnych przed królewskimi sądami, a jego świadectwo jako świadka przed sądem było automatycznie uznawane za nieważne. Kolejne, równie surowe, prawa ogłoszono w 1673, 1678, 1688, 1699 i 1722. 

Kolegium Angielskie w Douai

W 1597 roku dwunastoletniego Ambrożego oddano pod opiekę jego majętnemu krewnemu sir Uryanowi Leigh. Atmosfera jego dworu i wpływ starszego brata sprawiły, że w 1607 roku młodzieniec nawrócił się na katolicyzm. Gdy odkrył, że jego życiowym powołaniem jest kapłaństwo wyruszył na studia do Kolegium Angielskiego św. Jerzego we francuskim Douai. Jesienią 1610 roku przeniósł się do Kolegium Angielskiego św. Albana w hiszpańskim Valladolid. Po pięciu latach powrócił do Douai, gdzie przebywał również jego brat o. Wilhelm Rudesind Barlow, i wdział benedyktyński habit. W 1617 roku otrzymał święcenia kapłańskie i wkrótce odpłynął do Anglii.

 Zamek Lancaster, Lancastershire

Na kilka dni zatrzymał się w Barlow Hall, potem wyruszył do rezydencji Morley Hall, w której schronienia udzielił mu rekuzant sir Tomasz Tyldesley. Ojciec Ambroży, z narażeniem życia, zaczął potajemnie odprawiać Msze św. w całej okolicy. W niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego 1641 roku celebrował w Morley Hall Mszę św. dla prawie 100 wiernych. Ledwo zdążył odczytać ostatnią Ewangelię, gdy anglikański proboszcz z wikariatu w leżącym nieopodal Leigh wraz z uzbrojonymi mężczyznami ze swojej kongregacji napadli nań i porwali. Benedyktyna zawieziono do sędziego pokoju w Winwick, a ten nakazał odtransportowanie go na zamek Lancaster.

 Relikwie głowy św.Ambrożego

Rozprawie, która rozpoczęła się 7 września 1641 roku przewodniczył sir Robert Heath. Ojciec Ambroży odmówił wyrzeczenia się wiary i złożenia przysięgi na Akt Supremacji, dlatego już następnego dnia ogłoszono wyrok, w którym zarzucano mu zdradę stanu i skazano na wyjątkowo okrutną karę śmierci (hanged, drawn and quartered). Dnia 10 września rozpiętego na drewnianej ramie zaciągnięto go na miejsce kaźni i powieszono na krótko, tak aby nie zdążył się udusić. Kat odciął skazańca i wypatroszył, a wnętrzności spalił na oczach półprzytomnej ofiary. Kres męce położyło ścięcie głowy. Ciało męczennika poćwiartowano, a głowę zatknięto na pice, ku przestrodze. 

 Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii

15 grudnia 1925 roku papież Pius XI ogłosił o.Ambrożego Barlowa OSB błogosławionym, a 25 października 1970 roku papież Paweł VI dokonał uroczystej kanonizacji w gronie Czterdziestu Męczenników Anglii i Walii (vide: św. Małgorzata Cliterhow, św. Ryszard Reynolds, św. Henryk Walpole, św.Augustyn Webster, św. Kutbert Mayne, św. Jan Roberts, św. Jan Plessington, św. Jan Rigby).

 Wardley Hall, Lancashire

Angielskim katolikom udało się uratować relikwie św. Ambrożego i tak relikwia głowy jest przechowywana w pałacu biskupim Wardley Hall, a relikwia ręki w opactwie Stanbrook, nieopodal Worcester.

Św. Mikołaj z Tolentynu OESA

Święty kapłan i zakonnik (1245-1305).

Pietro Perugino, 1507r.

Galleria Nazionale d'Arte Antica w Rzymie

Mikołaj Guarutti (Gurrutti) przyszedł na świat w 1245 roku we włoskim Sant’Angelo, w pobożnej rodzinie Compagnonusa i Amaty. Jego rodzice uznali to za cud, wymodlony w czasie pielgrzymki do grobu św. Mikołaja w Bari, dlatego też długo wyczekiwanemu potomkowi nadali na Chrzcie św. imię na jego cześć. Chłopiec wzrastał w cnotach i bojaźni Bożej, a rodzice mimo tego, że ledwo wiązali koniec z końcem, nie szczędzili kosztów na gruntowną edukację syna.

Kaplica pw. św. Marcina w Bregencji, Austria

Po ukończeniu 12 roku życia został oblatem w klasztorze augustianów-eremitów (Zakon św. Augustyna, Ordo eremitarum sancti Augustini, OESA) w Tolentynie (Tolentino). Czynił takie postępy w nauce, że jeszcze przed ukończeniem studiów, w wieku 16 lat, otrzymał tytuł kanonika przy kościele Najświętszego Zbawiciela (San Salvatore). Był wdzięczny za otrzymaną prebendę, ponieważ fundusze z niej pozwalały mu na dalsze studia, ale powoli dojrzewało w nim pragnienie życia w odosobnieniu. Pod koniec 1261 roku Mikołaj został nowicjuszem w augustiańskim klasztorze w Recanati, a 9 lat później, po ukończeniu przezeń 25. roku życia, otrzymał święcenia kapłańskie. Powierzono mu również urząd kaznodziejski.

Benvenuto Tisi da Gorafalo, 1520-30

Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork

Pobożność i gorliwość z jaką odprawiał Mszę św. ściągała do kościołów tłumy wiernych. Szczególnie często modlił się i umartwiał w intencji dusz czyśćcowych. Wiele godzin w ciągu tygodnia spędzał w konfesjonale. W macierzystym klasztorze troszczył się o biednych i często wydawał im posiłki przy furcie.

Św. Mikołaj ożywiający ptaki

Benvenuto Tisi da Gorafalo, ok. 1530r.

Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork

Liczne umartwienia oraz surowe posty mocno osłabiły św. Mikołaja, co zaniepokoiło przełożonych, którzy polecili mu zarzucenie tak surowych praktyk pokutnych. Święty, przygnębiony tym stanem, gorąco modlił się o jakiś znak od Pana Boga, aż w końcu pewnego dnia objawiła mu się Matka Boża ze św. Augustynem, która powiedziała, żeby codziennie spożywał mały chleb, naznaczony znakiem krzyża i pokropiony wodą święconą. To miało wzmocnić jego siły. I tak też się stało. Od tej pory św. Mikołaj idąc do chorego, modlił się przedtem o jego uzdrowienie i zabierał poświęcony chleb. Stąd wziął się zwyczaj błogosławienia i rozdawania przez augustianów wiernym chleba św. Mikołaja. Taki poświęcony chlebek miał uratować miasto przed zarazą.

Benozzo Gozzoli, fresk, 1461-65

Kościół pw. św. Augustyna

San Gamignano, Toskania

Pięć lat po otrzymaniu święceń kapłańskich, w 1275 roku, został przeniesiony do klasztoru w Tolentynie. Wiele energii poświęcił staraniom o pojednanie pomiędzy zwalczającymi się wzajemnie stronnictwami gwelfów (papieskie) i gibelinów (cesarskie). Udało mu się zażegnać konflikt, który wstrząsał miastem od lat. Nadal również niezmordowanie wspierał ubogich, odwiedzał umierających i więźniów.

Św. Mikołaj wskrzesza dziecko

Benvenuto Tisi da Gorafalo

Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork

Dzięki modlitwom zanoszonym przez pobożnego i cichego zakonnika miało miejsce wiele cudownych uzdrowień, w tym wielu dzieci, które tonęły. Często miewał wizje, w których pojawiała mu się Matka Boża i założyciel zakonu, św. Augustyn. W czasie jednej z tych wizji została mu objawiona data jego śmierci. Gdy nadszedł ten dzień, odprawił Mszę św. i wezwał do siebie współbraci, prosząc ich o wybaczenie i modlitwę za niego. Po czym ze spokojem na twarzy wyzionął ducha. Był 10 września 1305 roku.

 Bazylika pw. św. Mikołaja w Tolentynie, Macerata

Został pochowany w kaplicy w przyklasztornym kościele pw. św. Jerzego, w której najczęściej odprawiał Mszę św. Wierni pielgrzymowali do jego grobu, wierząc, że po śmierci jego wstawiennictwo w niebie będzie jeszcze skuteczniejsze niż dotychczas. W 1325 roku papież Jan XXII rozpoczął proces kanonizacyjny, a 15 lat później, w 1340 roku otworzono drewnianą trumnę w której złożono ciało pobożnego augustianina i odkryto, że jest zupełnie nienaruszone. Trumnę wystawiono na widok publiczny. Jednej nocy ktoś potajemnie oderwał ramiona od reszty ciała. Podejrzewano o ten czyn niemieckiego mnicha Teodora, który miał zabrać relikwie do rodzinnego kraju.

Św. Mikołaj chroni miasto przed zarazą

Giovanni di Paolo, 1456r.

Akademie der Bildenden Kunste we Wiedniu

Czyn ten zapoczątkował niezwykłe zjawisko ­– trwające przez ponad 400 lat krwawienie ramion, o czym wyczerpująco informowały zebrane pisemne świadectwa. Ciało, wraz z ramionami, złożono ponownie do grobu. W styczniu 1390 roku papież Bonifacy IX wydał bullę Splendor paternae gloriae, która udzielała odpustu wszystkim pielgrzymom nawiedzającym grób świętego. Kolejnego otwarcia grobu dokonano 100 lat później, przed planowaną kanonizacją Mikołaja z Tolentynu. Ze zdumieniem odkryto, że ciało uległo naturalnemu rozkładowi, a oderwane ręce są nienaruszone, mało tego, zawierały żywą krew. Ciało złożono pod posadzką kaplicy, a ręce umieszczono w srebrnych szkatułach.

Kościół pw. św. Mikołaja z Tolentynu w Rösrath, Nadrenia Płn.

Dnia 5 czerwca 1446 roku, w święto Zesłania Ducha św., papież Eugeniusz IV (również augustianin) uroczyście kanonizował Mikołaja. Z rąk świętego nadal wypływała krew, do końca XV wieku miało to miejsce aż dwadzieścia razy (w 1699 roku krew sączyła się od 20 maja aż do 1 września). Obrusy, którymi wycierano krew niesiono w uroczystych procesjach w dzień wspomnienia świętego oraz w czwartą niedzielę Wielkiego Postu (Laetare).

 Bazylika pw. św. Mikołaja w Tolentynie, Macerata

W latach 20. XX wieku ukończono budowę nowej krypty w bazylice św. Mikołaja i 4 lutego 1926 roku po raz kolejny wydobyto ciało świętego wraz z odciętymi ramionami. Przeprowadzony proces kanoniczny potwierdził autentyczność relikwii, które pobłogosławił papież Pius XI.

W Polsce kult świętego Mikołaja rozpoczął się wraz ze sprowadzeniem augustianów pod koniec XIV wieku. W krakowskim kościele pw. św. Katarzyny i św. Małgorzaty w głównym ołtarzu, pochodzącym z XVII wieku, znajduje się figura świętego, a w neogotyckim ołtarzu w prawej nawie – obraz z jego wizerunkiem.

Potrójne ukoronowanie św. Mikołaja

Antonio Maria Carpenino

Museo Diocesiano w Spezie, Liguria

Patron:

Tolentynu, Genui, Wenecji, Bawarii, brzemiennych kobiet, noworodków, umierających, dusz czyśćcowych (od 1884r.). Wzywany w przypadku zarazy i gorączki.

Ikonografia:

Przedstawiany w czarnym augustiańskim habicie ze skórzanym paskiem, z gwiazdą nad głową lub na piersi. Jego atrybutem jest: lilia (symbol czystości), krucyfiks, kosz z chlebem, trzy ptaki na tacy.

Piero della Francesca

fragm. z poliptyku św. Augustyna

Museo Poldi Pezzoli w Mediolanie, Lombardia

Impresje muzyczne:

Johann Michael Haydn „Missa in honorem sancti Nicolai” MH109 i MH154

Mikołaj Zieleński “Laetentur omnes” (symfonia sacra)

Lektura:

Michael di Gregorio OSA „Święty Mikołaj z Tolentynu – patron dusz czyśćcowych”

Św. Audomar z Therouanne OSB

Święty biskup i wyznawca (ok. 595-670).

Znany również jako: Omar.

Św. Eustachy przyjmuje św. Audomara i jego ojca, Friulfa do klasztoru

"Żywot św. Audomara", XIw.

Przyszły święty urodził się około roku 595 w Guldindal (lub Goldenthal), położonym niedaleko Konstancji, w pobożnej rodzinie Friulpha i Domitty. Po śmierci matki, około 615 roku , młodzieniec postanowił wyrzec się świata i zostać mnichem. Do tego pomysłu przekonał również swego ojca, który sprzedał cały majątek, a pieniądze rozdali biednym.

Udali się do benedyktyńskiego klasztoru w burgundzkim Luxeuil, założonego przez św. Kolumbana Młodszego. Tam zostali przyjęci przez drugiego opata Luxeuil św. Eustachego. Młody mnich Audomar okazał się bardzo pobożny, żywił szczególne nabożeństwo do Męki Pańskiej. Poddawał się licznym postom i umartwieniom, spędzając wiele godzin na modlitwie i czuwaniu przed Najświętszym Sakramentem.

Kościół pw. św. Audomara w Orval, XVIIw, Dolna Normandia.

Król Franków Dagobert I słysząc wiele pochlebnych opinii o benedyktyńskim mnichu Audomarze, za zgodą władz kościelnych, mianował go około 639 roku biskupem Therouanne. Ta nowopowstała diecezja była terenem zamieszkałym przez pogańskie plemię Morynów. Św. Eustachy przydzielił Audomarowi do pomocy kilku mnichów, wśród nich było trzech jego uczniów: św. Berin, św. Mommolin i św. Bertrand. W krótkim czasie udało im się doprowadzić do nawrócenia licznych rzesz, między innymi potężnego Adroalda, który podarował mnichom wielkie tereny ziemskie położone w okolicy Sithiu (później Saint-Omer).

Ruiny opactwa św. Bertina w Saint-Omer ok. 1850

M.Ulysse Delhom, litografia, 1850r.

Po rewolucji francuskiej popadł w ruinę, a kamienie z opactwa posłużyły

jako budulec przy wznoszeniu nowego ratusza.

 

... i w 2008.

Na pierwszym planie figura św. Bertina.

Już około roku 654 św. Audomar wybudował tu opactwo św. Piotra (potem zmieniono nazwę na św. Bertina, drugiego opata i ucznia św. Audomara). Liczba kandydatów do stanu duchownego tak szybko rosła, że wkrótce święty mógł ufundować kolejne klasztory.

Grobowiec św. Audomara w kościele NMP w Saint-Omer, XIVw.

Na kilka lat przed śmiercią św. Audomar stracił wzrok, co przyjął z wielką pokorą. Gdy w 667 roku brał udział w przeniesieniu relikwii św. Vaasta, w cudowny sposób swój wzrok odzyskał. Przebywając w Wavrens nad Aa nagle osłabł, trawiony silną gorączką. Towarzyszący mu mnisi zanieśli go do kościoła, gdzie odprawiono Mszę św. Wkrótce po Mszy święty zmarł, został pochowany - zgodnie ze swoim życzeniem - w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny z Sithiu, który sam ufundował.

Kościół NMP w Saint-Omer, Nord-Pas-de-Calais

Patron:
Niewidomych, cierpiących na choroby oczu.

Ikonografia:
Przedstawiany jako biskup. Jego atrybutem jest: pastorał, mitra, budynek kościoła, winogrona.