4 września 2010

Św. Rozalia z Palermo

.
Święta dziewica i pustelnica (1129-1165).

Znana również jako: Mała Święta (la Santuzza).

Andrea Sacchi, XVIIw.
Museo del Prado w Madrycie

Urodziła się 6 października 1129 roku na zamku Oliwella w sycylijskim Palermo,
w rodzinie normańskiego księcia Sinibalda, która miała być spokrewniona z Karolem Wielkim i królem Sycylii, Rogerem I. Legenda głosi, że Maria Guiscarda, matka Świętej, przed jej narodzinami miała sen, w którym usłyszała, że narodzonej dziewczynce ma dać na imię Rozalia. Do chrztu trzymali ją król Roger i jego małżonka Małgorzata
z Nawarry. Odbył się on w Kaplicy Palatyńskiej w Pałacu Normanów (Palazzo dei Normanni). Mając czternaście lat odrzuca propozycję małżeństwa z wywodzącym się z królewskiego rodu Baldwinem. Wzgardziwszy zaszczytami i bogactwami schroniła się w klasztorze bazylianów. Gdy jednak rodzice próbowali ją przekonać do przyjęcia tak wspaniałej propozycji małżeństwa uciekła do jaskini nieopodal Palermo, gdzie wiodła pustelnicze życie, pełne modlitwy i umartwień.

Figura św. Rozalii, 1929r.
Monterey, Kalifornia

Okoliczni mieszkańcy zaczęli odwiedzać jej pustelnię, a gdy sława jej pobożności
i pokory rosła, postanowiła przenieść się do groty na zboczu góry Peregrino, w  okolicy odludnej i trudno dostępnej. Jednak i tam po jakimś czasie odnaleziono Świętą, szukając u niej modlitwy i rady. Zmarła w 1165 roku, a jej ciało odkryli pielgrzymi 4 września.


Św. Rozalia u stóp Maryi z Dzieciątkiem, ze św. Piotrem i św. Pawłem
Anthony van Dyck, 1629r.

Już w XIII wieku czczono św. Rozalię na Sycylii, wzywając jej pomocy, jak chociażby podczas zarazy w Bivonie w 1348 roku i w Palermo w 1474. Na Quisquinie wzniesiono ku jej czci ołtarz, a na górze Peregrino kościół. Wiedziano, że w grocie znajduje się ciało Świętej, ale mimo poszukiwań nie udało się go odnaleźć.


Św. Rozalia wstawia się za dotkniętymi plagą
Anthony van Dyck, 1624r.
Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku

Gdy w 1624 roku zaraza nękała okolice Palermo św. Rozalia ukazała się pobożnej kobiecie i opisała miejsce, w którym należy szukać jej relikwii, każąc przenieść je do Palermo w uroczystej procesji. W opisanej w wizji grocie 15 lipca tego samego roku znaleziono doczesne szczątki Świętej, które wydobyto i złożono w pałacu kardynała Giannettino Dorii w Palermo, który zlecił jezucie o. Giordano Cascini urzędowe zbadanie ich autentyczności. Dnia 22 lutego 1625 roku ciało św. Rozalii zostało wystawione ku czci publicznej. W niedługim czasie zaraza opuściła miasto, a od tego momentu kult św. Rozalii zaczął się szybko rozprzestrzeniać.

Sanktuarium św. Rozalii na Monte Pellegrino, XVIIw.

Papież Urban VIII wpisał imię Świętej do Martyrologium Rzymskiego 26 stycznia 1630 roku pod datą 15 lipca w rocznicę odnalezienia ciała, a papież Pius XI w 1927 dodał
4 września - dzień poświęcony wspomnieniu jej śmierci.

 Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP w Palermo
Relikwiarz św. Rozalii, 1625r.
Sanktuarium na Monte Pellegrino

W 1666 roku papież Aleksander VII zezwolił na używanie formularza
Mszy o św. Rozalii w całym Królestwie Sycylii, a papież Innocenty XI w 1689 rozszerzył do terytoriów pod władzą cesarza rzymsko-niemieckiego, a w 1693 papież Innocenty XII dopuścił używania tegoż formularza w królestwie hiszpańskim.

Ołtarz św. Rozalii
Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP w Palermo
 
Ciało św. Rozalii spoczywa obecnie w katedrze w Palermo, w kaplicy jej poświęconej. Złożono je w srebrnej trumnie, wystawianej trzy razy w roku.

Św. Rozalia leżąca, 1625r.
Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP w Palermo

Kult św. Rozalii w Polsce
Do Polski relikwie św. Rozalii sprowadzono staraniem jezuitów 25 lipca 1630 roku,
a 21 września wystawiono je ku czci publicznej w kościele p.w. św. Barbary w Krakowie, gdzie wystawiono ołtarz z nastawą w kształcie groty, mieszczącej w sobie wizerunek Świętej. Piotr Jacek Pruszcz w "Klejnotach miasta Krakowa" podaje, że uroczystość św. Rozalii w tym kościele obchodzono 1 września. Z wystawieniem Najświętszego Sakramentu, z dwoma kazaniami i ucałowaniem relikwii po nieszporach. Gdy w 1897 roku w czasie odnawiania kościoła ołtarz ku jej czci zniesiono, cześć św. Rozalii w tym kościele znacząco się zmniejszyła.

Kościół p.w. św. Bartłomieja we Włodowicach, fasada

Również krakowski kościół p.w. św. Piotra i św. Pawła otrzymał jej relikwie, a te które dostała królowa Konstancja przechowywano w kaplicy zamkowej w Warszawie.

 Kościół p.w. św. Rozalii w Serafinowie, 1707r.

W wielkopolskim Serafinowie w 1707 wybudowano kościół p.w. św. Rozalii, jako wotum za obronę mieszkańców przed szalejącą epidemią cholery. W ołtarzu głównym znajduje się wizerunek Świętej z 1906 roku, a predella ołtarza bocznego zwiera sceny z jej życia.

 Kaplica św. Rozalii we Wrocance

We Wrocance, leżącej nieopodal Miejsca Piastowego, wystawiono neogotycką kaplicę poświęconą św. Rozalii. Do XVIII. wiecznego kościoła dobudowano kaplicę ku jej czci, a staraniem ks. Karola Molęckiego w 1861 roku sprowadzono do niej relikwie Świętej. Nieopodal kaplicy znajduje się źródełko z cudowną wodą.

 Kaplica św. Rozalii w Sławnie, 1783r.

W podgnieźnieńskim Sławnie znajduje się drewniana kaplica cmentarna św. Rozalii
z 1783 roku. Rok później papieskim brewe przyznano przywilej odpustu zupełnego na uroczystość Świętej.

 Katedra p.w. Wniebowzięcia NMP w Palermo

Patronka:
Palermo, Sycylii, Wenezueli. Wzywana w obronie przed zarazą i chorobami zakaźnymi.

Ikonografia:
Przedstawiana jako młoda pokutnica lub dziewczyna w stroju z epoki. Jej atrybutem jest: czaszka, krzyż, wieniec z róż, księga, lilia.

Św. Rozalia ze św. Sebastianem i św. Rochem
Anonim, XIXw., fragm.
Kościół p.w. św. Stanisława w Czeladzi

Varia:
Od 1686 roku w Palermo odbywa się festyn (u fistinu) ku czci św. Rozalii, w dniach 10-15 lipca. Uroczysta procesja wyrusza 14 lipca, zmierzając do Pałacu Normanów
i zatrzymując się przed katedrą, gdzie burmistrz miasta wchodząc na rydwan którym przewożona jest duża figura Świętej, składa u jej stóp kwiaty.


.