12 maja 2010

Św. Pankracy z Rzymu

.
Święty męczennik (ok.286-ok.304).

Ceramika na ścianie domu w Sewilli

Urodził się około roku 286 we frygijskiej Synnadzie, w rodzinie zamożnej
i znakomitej. Matka Cyriada zmarła zaraz po urodzeniu syna. Jego ojciec Kleoniusz cieszył się przez długie lata szacunkiem cesarza Dioklecjana. Został chrześcijaninem i poniósł śmierć męczeńską, gdy Pankracy miał osiem lat. Po śmierci rodziców przybył wraz ze swym wujem Dionizym do Rzymu, gdzie obaj zamieszkali w willi na wzgórzu Cellius. Obaj przyjęli chrzest z rąk papieża św. Marcelina. W tym samym czasie ogłoszono dekret cesarza Dioklecjana o prześladowaniu chrześcijan. Pankracy poniósł śmierć na arenie, ścięty mieczem, około roku 304.

 Katakumby św. Pankracego

Rzymska matrona Ottavilla odnalazła ciało chłopca, zabalsamowała i owinęła w cenne płótna, po czym pochowała w grobie w nowo wybudowanych katakumbach przy Via Aurelia. W V wieku, za papieża Symmacha wybudowano tam kościół, w XVII wieku przekazany w opiekę karmelitom. Głowa św. Pankracego znajduje się w bazylice
p.w. św. Pankracego w Rzymie.

 Bazylika p.w. św. Pankracego w Rzymie

Część relikwii dotarła do Anglii, św. Augustyn z Canterbury poświęcił mu swój pierwszy kościół. Kościół p.w. św. Pankracego (St Pancras Old) w Londynie jest uważany za jedno z najstarszych miejsc chrześcijaństwa w Anglii.

W Hiszpanii św. Pankracy jest powszechnie czczony jako patron zdrowia i miejsc pracy. Figury Świętego można znaleźć w wielu restauracjach, barach i przedsiębiorstwach.

Relikwie św. Pankracego i św. Peregryna

Relikwie św. Pankracego znajdowały się w Katedrze Wawelskiej, kościele
p.w. św. Barbary w Krakowie i w Szreńsku (wg Piotra Pruszcza, XVII wiecznego historyka i autora przewodnika po Krakowie) oraz w Cieksynie. W Polsce wzniesiono dwa kościoły pod wezwaniem Świętego - w Guminie i w Jeleniej Górze (drugim patronem jest św. Erazm).

 Guercino, ok.1616

Patron:
Przystępujących do I Komunii, dzieci, rycerstwa, ogrodników. Opiekun młodych sadzonek i roślin ogrodowych. Wzywany w razie bólu głowy, skurczom.
Chroni przed krzywoprzysięzcami.

Ikonografia:
Przedstawiany jako chłopiec lub młodzieniec. Jego atrybutem jest: palma, miecz.

Kościół p.w. św. Pankracego (St Pancras Old) w Londynie

Varia:
Św. Grzegorz z Tours nazywa św. Pankracego "mścicielem krzywoprzysięstwa".
Istniał zwyczaj składania przysięgi przy grobie Świętego, a tego kto jej nie dotrzymał spotykała sroga kara.

Kardynałem tytularnym bazyliki p.w. św. Pankracego był w latach 1562-65 kardynał Stanisław Hozjusz.

W roku 1858 bazylikę i katakumby św. Pankracego odwiedził św. Jan Bosko.

W ludowej tradycji Święty jest jednym z "zimnych ogrodników", razem ze
św. Serwacym (13 maja) i św. Bonifacym (14 maja). Zimni ogrodnicy, razem ze
św. Zofią, to ostatnie dni wiosennych przymrozków, po których już nie powinny szkodzić roślinom.

Kościół p.w. św. Pankracego w Degmarn, Badenia-Wirtembergia

Przysłowia:
Mamert i Pankracy mrozem kwiat poznaczy.
Gdy przed Pankracym nocą przymrozi, lato będzie przepadziste, a jesienią czasy dżdżyste.
Przed Pankracym nie ma lata, po Bonifacym mróz ulata.
Gdy przed Pankracym przymrozek nocny się zdarzy, zimno wiosnę zwarzy.
Jasny dzień Pankracego przyczynia wina dobrego.
Pankracy, Serwacy i Bonifacy, gdy z przymrozkiem stają, lato zimne dają.

 Kościół p.w. św. Pankracego w Mudau, Badenia-Wirtembergia

Lektura:
Jakub de Voragine "Złota Legenda" - "Żywot św. Pankracego"

.