Znany również pod imieniem: Cuthbert, Gisbert.
Kaplica św. Kutberta na wyspie Farne
Urodził się około 634 roku w Nortumbrii, najprawdopodobniej w okolicy Dunbar, wcześnie został sierotą. Jego głównym zajęciem, gdy był małym chłopcem było pasienie owiec. Wtedy też, jednej nocy, miał wizję duszy św. Aidana z Lindisfarne (Lindesfarne) prowadzonego do nieba przez anioły. Pod jej wpływem udał się w 651 roku do klasztoru w Old Melrose założonego przez św. Aidana, aby zostać mnichem. Był duchowym uczniem opata św. Boswella (Boisila). Przewyższał innych mnichów pobożnością, dyscypliną, gorliwością i erudycją.
Katedra p.w. Chrytusa, Maryi Dziewicy i św. Kutberta w Durham
Kiedy Alchfrith (Ealhfrith), król Deiry, ufundował nowy klasztor w Ripon, św. Kutbert został w nim w 658 roku przełożonym. Po uznaniu przez króla rytu rzymskiego w 661 roku, św. Kutbert powrócił z opatem Eatem do Melrose, jako zwolennicy kościoła iroszkockiego.
Opactwo Melrose
W 664 roku w klasztorze wybuchła zaraza, Święty poważnie zachorował, a opat Boswell zmarł i św. Kutbert został jego następcą. Jako, że wiara wśród ludu podupadła spędził wiele czasu nauczając i spowiadając, zasłynął również wieloma cudami, jakie miały miejsce za jego wstawiennictwem. Posiadał dar uzdrawiania i proroctwa.
Miniatura z "Żywotu św. Kutberta" św. Bedy Czcigodnego
W 664 roku został wezwany przez swego dawnego opata Eata, który został biskupem Lindisfarne, do opactwa Lindisfarne, gdzie pełnił św. Kutbert funkcję przeora i nauczyciela. Podporządkowując się uchwałom synodu w Whitby, wprowadził z wielką cierpliwością i stanowczością ryt rzymski do opactwa.
Opactwo Lindisfarne
W 676 roku wycofał się z klasztoru i od tej pory prowadził życie pustelnicze. Po jakimś czasie osiadł na jednej z wysp Farne, nieopodal Lindisfarne, zaostrzając narzucone sobie posty i umartwienia. Początkowo przyjmował w swojej chatce wiernych i umywał im stopy, ale później ograniczył się do błogosławieństwa przez okienko celi.
Katedra w Oksfordzie
Na synodzie w Twyford w 684 roku został wybrany biskupem Hexham i Lindisfarne, ale nie chciał przyjąć tej godności i opuszczać swojej pustelni. Dopiero po wizycie delegacji z królem Ecgfrithem na czele zgodził się na opuszczenie wyspy. W Wielkanoc 685 roku został wyświęcony przez arcybiskupa Teodora z Canterbury. W tym samym roku pracował pośród ofiar dżumy. Po Bożym Narodzeniu 686 roku powrócił na wyspę, gdzie zmarł 20 marca 687 roku, z powodu wyczerpania i krwawiących wrzodów na nogach.
Kaplica p.w. św. Kutberta na Inner Farne
Został pochowany w Lindisfarne, po jedenastu latach po raz pierwszy otwarto jego grób i znaleziono nietknięte ciało. Fakt ten wraz z licznymi cudami, jakie miały miejsce u jego grobu wpłynął na to, że był najbardziej popularnym świętym północnej Anglii. W 875 roku Duńczycy napadli na Lindisfarne, a mnisi zabrali doczesne szczątki św. Kutberta razem z głową św. Oswalda i ciałem św. Edberta, ukrywając je w różnych miejscach, również w klasztorze w Melrose. Po siedmiu latach przymusowej wędrówki jego ciało złożono w Chester-le-Street (Cuncacestre), aż do 995 roku, kiedy kolejna duńska inwazja sprawiła, że św. Kutbert znalazł się w Ripon.
Katedra w Durham
Mniej więcej z tego okresu pochodzi relacja o pojawieniu się Świętego w wizji, w której dał do zrozumienia, że chciałby spocząć w Durham i tak się stało - ciało św. Kutberta złożono w nowo wybudowanym kościele (tzw. Białym Kościele), na którego miejscu stoi obecna katedra.W 1104 roku sarkofag został ponownie otwarty i przeniesiono jego relikwie do ołtarza ukończonej katedry.
Katedra w Durham
Grób św. Kutberta
Pocztówka z 1925r.
Relikwiarz św. Kutberta został zniszczony w 1539 roku po usankcjonowaniu przez Henryka VIII niszczenia relikwiarzy świętych katolickich, ale same relikwie ocalały w niezwykły sposób . Po raz ostatni sarkofag otwarto 17 maja 1827 roku.
Patron:
Anglii, Nortumbrii, diecezji Hexham, Newcastle i Lancaster, Durham. Wioślarzy, marynarzy, żeglarzy, pasterzy, ornitologów. Wzywany w obronie przed dżumą i inną zarazą.
Ikonografia:
Przedstawiany jako biskup z łabędziami i wydrami, trzymający ukoronowaną głowę św. Oswalda, pustelnik karmiony przez orła. Jego atrybutami są: mitra, pastorał, kielich, księga, słup ognia, wieża, wydry, foki.
Legenda:
Stojący na brzegu morza św. Kutbert był tak pogrążony w modlitwie, że zaskoczył go przypływ. Gdy woda się cofnęła, przemoczonego mnicha foki, wydry i łabędzie osuszyły go swoim oddechem.
"Małe żywoty świętych", 1904r.
rys. Charles Robinson
Gdy pewnego razu Święty mówił kazanie, diabeł chcąc przestraszyć wiernych, zapalił zabudowania. Przerażeni mieszkańcy rzucili się na ratunek, próbując ugasić ogień, ale zniknął on dopiero wtedy gdy św. Kutbert żarliwie się pomodlił. Wtedy dopiero, ci co go słuchali, spostrzegli że zabudowania stoją nietknięte, a pożar był tylko złudzeniem.
Według innej legendy, gdy św. Kutbert budował klasztor w Carlisle, w pracach przeszkadzał mu diabeł. Niszczył on nocą to, co w dzień wybudował mnich. Ale wytrwałością i modlitwą udało mu się pokonać szatana.
Ewangelia ze Stonyhurst
Varia:
W 1104 roku w sarkofagu św. Kutberta znaleziono małą Ewangelię św. Jana, znaną również jako Ewangelię ze Stonyhurst. Jest to najmniejszy (9,75x12,5cm) anglo-saksoński manuskrypt, napisany w skryptorium opactwa Wearmouth-Jarrow za czasów opata Ceolfryda. Po rozwiązaniu klasztorów za Henryka VIII trafiła w ręce kolekcjonerów. Obecnie została wypożyczona na stałe w 1970 roku do Muzeum Brytyjskiego (British Museum).
Gdy św. Kutbert przebywał na Farne pielęgnował ptaki wodne, otaczając je szczególną ochroną. Jeden z gatunków kaczek - edredon (miękkopiór) został nazwany zdrobnieniem imienia Świętego, "Cuddy's duck". Nazwa ta jest do dziś używana przez mieszkańców Nortumbrii.
Somateria mollisima czyli kaczka św. Kutberta
Lektura:
Jakub de Voragine "Złota legenda" - "Żywot św. Kutberta"
.
Posty
