.
Święta dziewica i męczenniczka (zm. 304r.)
Gaspar de Crayer, 1640
Była córką rzymskiego senatora, urodziła się około 290 roku w Cezarei Kapadockiej. Otrzymała bardzo staranne wychowanie. Za cesarza Dioklecjana rozpoczęto kolejne prześladowanie chrześcijan, cezarejski namiestnik Saprycjusz z nadzwyczajną gorliwością i okrucieństwem wykonywał cesarski rozkaz. Gdy dowiedział się, że św. Dorota swoim przykładem zachęca innych do stałości i wytrwania, kazał ją pojmać, próbując zmusić do wyrzeczenia się wiary i pokłonienia bożkom. Święta nie przelękła się widoku narzędzi tortur, więc kazał ją siec rózgami i drzeć ciało hakami. Widząc, że tortury nie przynoszą skutku, wpadł na pomysł, żeby siostry Kaliksta i Krystyna - obie były chrześcijankami, które wyrzekły się wiary ze strachu przed mękami - namówiły Dorotę do pójścia za swoim przykładem.
Anonimowy malarz duński, 1600r.
Jednak stało się zupełnie inaczej. Święta swoim przykładem i darem wymowy tak wpłynęła na obie siostry, że zaczęły żałować tego co uczyniły i znowu wróciły do prawdziwej wiary. Namiestnik dowiedziawszy się o tym wpadł w taką złość, że kazał Kalikstę i Krystynę związać i wrzucić do kotła z roztopioną siarką. Św. Dorotę znowu wzięto na męki, zanurzono ją we wrzącym oleju, który jej żadnej szkody nie uczynił, w końcu bito ją po twarzy ciernistymi rózgami. W końcu widząc, że nic nie wskóra, Saprycjusz skazał ją na ścięcie mieczem. Mimo mroźnego wiatru i padającego śniegu odprowadzało ją wielu chrześcijan, a Dorota opowiadała im o radości jaka ją czeka w ogrodzie niebiańskim, pełnym róż i owoców.
Alessandro Tiarini, XVIIw.
Usłyszał to młody pisarz namiestnika, imieniem Teofil, który wyśmiewał się z "zabobonnych" chrześcijan i zawołał do Świętej, aby przysłała mu koszyk jabłek i róże. Na miejscu stracenia uklękła do modlitwy, gdy nagle pojawił się chłopiec z chustką w którą zawinięte były trzy jabłka i trzy róże. Poprosiła go, aby zaniósł je niedowiarkowi Teofilowi. Krótko potem kat ściął jej głowę.
Hans Baldung Grien, 1516r.
Teofil w tym czasie opowiadał znajomym historię o pewnej chrześcijance prowadzonej na śmierć, która obiecała przysłać mu róże i jabłka z Raju. Nie wiadomo skąd pojawił się śliczny chłopiec i wręczając chustę z zawartością powiedział pisarzowi, że Dorota przesyła mu to, co obiecała, i zniknął tak nagle, jak się pojawił. Na ten znak, pojął Teofil wszystko i nawrócił się. Nie krył się ze swoją wiarą, więc gdy Saprycjusz go wezwał przed siebie, młodzieniec nie oddał pokłonu bożkom i wychwalał Jezusa. Gdy nie udało się namiestnikowi przekonać swojego pisarza, że powinien odstąpić od wiary ze względu na rodzinę i śmierć, jaka mu grozi; kazał go rozpiąć na krzyżu i szarpać ciało hakami, na końcu każąc ściąć mu głowę. Miało to miejsce kilka dni po męczeńskiej śmierci św. Doroty.
Francisco de Zurbaran, ok. 1640r.
Najwcześniejszym źródłem wspominającym św. Dorotę jest Martyrologium spisane przez św. Hieronima.
Kult Świętej upowszechnił się w Europie w VII wieku. Relikwie znajdują się w kościele jej poświęconym na Trastevere w Rzymie.
Relikwiarz św. Doroty, 1417-20
Historisches Museum w Bazylei
Patronka:
Nowożeńców, panien młodych, ogrodników, kwiaciarzy, browarników, położnych.
Ikonografia:
Przedstawiana w stroju królewskim, z aniołem z krzyżowym nimbem, z chórami anielskimi, z koszykiem jabłek i różami. Jej atrybutami są: palma, korona, krzyż, lilia, miecz.
Anonim, 1410-20, drewno lipowe
Galeria Narodowa w Budapeszcie
Varia:
Pod koniec średniowiecza w Szwecji św. Dorotę dodano jako piętnastą do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli.
W Polsce jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym istniał zwyczaj "chodzenia z Dorotą" w okresie Bożego Narodzenia. Była to inscenizacja męczeństwa św. Doroty.
Kościół p.w. św. Doroty w Trzcinicy, XVw.
Jeden z najstarszych drewnianych kościołów w Polsce
Na drzwiach kościoła p.w. św. Doroty na Trastevere w Rzymie przybijano nazwiska osób, które nie przystąpiły do spowiedzi wielkanocnej.
Męczeństwo św. Doroty stało się kanwą dla tragedii (tragedia sacra) p.t. "Virgin Martyr" Filipa Massingera i Tomasza Dekkera opublikowanej w 1622 roku.
Od imienia św. Doroty z Cezarei wziął nazwę Zakon Sióstr św. Doroty, założony w 1834 roku przez Paulę Frassinatti, zajmujący się nauczaniem biednych dzieci i opieką nad chorymi. Łucja dos Santos była postulantką w tym zgromadzeniu i złożyła tam pierwsze śluby zakonne.
Dnia 6 lutego przypada również wspomnienie św. Doroty z Aleksandrii.
Andrea della Robbia, 1550
Bode-Museum w Berlinie
Przysłowia:
Na św. Doroty będzie śniegu za płoty.
O św. Dorocie pójdziesz po błocie.
Św. Dorota wypuszcza skowronka za wrota.
Edward Reginald Frampton
Inspiracje muzyczne:
Franz Liszt "Sancta Dorothea" (1877)
Benedek Istvanffy "Missa Sancta Dorothea" (1744)
.
Posty
