.
Święty biskup i męczennik (zm. 304).Był pogańskim magiem, starannie wykształconym i leczącym z pomocą demonów. Próbował uwieść św. Justynę, dziewicę poświęconą Panu Bogu, trzykrotnie wysyłając do niej diabła, który przybierał różne postacie, ale za każdym razem musiał ulec znakowi krzyża, jaki kreśliła na jego czole św. Justyna.
Zrozpaczony Cyprian sam wykonał znak krzyża i tym samym został uwolniony od demonów. Przyjął chrzest, został diakonem, księdzem i w końcu biskupem Antiochii.
Chrzest i męczeństwo św. Cypriana
"Żywoty świętych" R. de Montbaston, XIVw.
W czasie prześladowań, jakie wybuchły za cesarza Dioklecjana, został pojmany
i przewieziony do Damaszku, gdzie torturami próbowano zmusić go do wyrzeczenia się wiary. Gdy to nie przynosiło skutku, razem ze św. Justyną, postawiono go przed cesarzem w Nikomedii. Po długich męczarniach, rozkazał ich ściąć na brzegi rzeki Gallus. Po sześciu dniach ich ciała zabrali chrześcijańscy marynarze do Rzymu, gdzie na terenie swojego majątku pochowała ich pobożna Rufina. Później ich ciała przeniesiono do bazyliki wybudowanej przez Konstantyna.
Relikwie św. Cypriana znajdują się w bazylice p.w. św. Piotra oraz w bazylice
p.w. św. Jana na Lateranie w Rzymie.
W kalendarzu wspomnienie św. Cypriana pojawia się w XIII wieku, zostało usunięte po reformie w 1969 roku, z powodu braku historycznych dowodów na istnienie
św. Cypriana i św. Justyny. W nowym Martyrologium Rzymskim z 2001 roku również pominięto ich imiona.
Patron:
Osób nękanych przez złe duchy, konwertytów.
Ikonografia:
Przedstawiany jako biskup, często ze św. Justyną.
Jego atrybutem jest: miecz, palma, mitra, pastorał, ruszt, kocioł.
.